Meksika demografisi - Vikipedi

2020'de Meksika nüfus piramidi

Meksika demografisi, Meksika, 2020 yılındaki 126 milyondan fazla nüfusuyla dünyanın en kalabalık 11. ülkesidir. Amerika Birleşik Devletleri ve Brezilya'dan sonra en kalabalık İspanyolca konuşulan ülke ve Amerika'nın en kalabalık üçüncü ülkesidir.[1] Ülkenin hızlı nüfus artışı frenlenmiş ve ortalama yıllık nüfus artışı son beş yılda %1'in altına düşmüş olsa da, Meksika'da hâlâ büyük bir genç nüfus bulunmaktadır. Ülkenin en kalabalık şehri 9,2 milyonluk nüfusuyla başkent Mexico City'dir (2020). Nüfusun yaklaşık %50'si ülkedeki 55 büyük metropollerde yaşamaktadır. Genel olarak, nüfusun yaklaşık %80'i kentsel alanlarda yaşarken yalnızca %20'si kırsal alanlarda yaşamaktadır. Bu durum, Meksika'nın yüksek derecede kentleşmeye sahip olduğu anlamına gelmektedir.[2]

Genel bakış[değiştir | kaynağı değiştir]

Meksika'da nüfus yoğunluğu (2010)

1900'de Meksika'da 13,6 milyon insan vardı.[3] Sonraki yıllarda, hükûmet, özellikle bebek ölümlerini azaltan ve yaşam beklentisini artıran sağlık sistemi yatırımını ekonomik büyüme sayesinde gerçekleştirdi. Bu iki gelişme 1930 ile 1980 arasında keskin bir demografik artışa yol açtı. Nüfusun yıllık büyüme oranı 1965'te %3,5'lik yüksek bir seviyeden 2005'te %0,99'a düştü.[4] 2009'da nüfusun %50'si 25 yaşında veya daha gençti. Doğurganlık oranı da 1976'da kadın başına 5,7 çocuktan 2006'da 2,2'ye düştü ve 2017'de 1,9 idi. BM nüfus tahmininde, nüfusun 2060 yılında yaklaşık 160 milyona ulaşacağını varsayıyor ve ardından nüfusta bir düşüş bekleniyor.

Meksika'da Doğurganlık (2014)
Meksika'da yaşam beklentisi (2007)

En hızlı nüfus artışı, sınırın Amerika Birleşik Devletleri ile olan yakınlığının sunduğu ekonomik fırsatlar nedeniyle şu anda kuzey eyaletlerinde meydana geliyor. Ülkenin güney eyaletleri en yüksek doğum oranlarına sahip, ancak yüksek düzeyde göç yaşıyorlar.

Nüfus yapısı (2020 nüfus sayımı)
Yaş Erkek Kadın Toplam %
Toplam 61 473 390 64 540 634 126 014 024 100
0–4 5 077 482 4 969 883 10 047 365 7,97
5–9 5 453 091 5 311 288 10 764 379 8,54
10–14 5 554 260 5 389 280 10 943 540 8,68
15–19 5 462 150 5 344 540 10 806 690 8,57
20–24 5 165 884 5 256 211 10 422 095 8,27
25–29 4 861 404 5 131 597 9 993 001 7,93
30–34 4 527 726 4 893 101 9 420 827 7,47
35–39 4 331 530 4 668 746 9 020 276 7,15
40–44 4 062 304 4 441 282 8 503 586 6,74
45–49 3 812 344 4 130 069 7 942 413 6,30
50–54 3 332 163 3 705 360 7 037 532 5,58
55–59 2 692 976 3 002 982 5 695 958 4,52
60–64 2 257 862 2 563 200 4 821 062 3,82
65–69 1 706 850 1 938 227 3 645 077 2,89
70–74 1 233 492 1 413 848 2 647 340 2,10
75–79 847 898 966 684 1 814 582 1,43
80–84 523 812 651 552 1 175 364 0,93
85+ 433 968 605 583 1 039 551 0,82
Bilinmiyor 136 194 137 192 273 386 0,21

Etnik gruplar[değiştir | kaynağı değiştir]

18. yüzyılda etnik kökene dayalı bir kast sistemi vardı (1777)

Meksika etnik olarak çeşitlidir. Meksika Anayasası'nın ikinci maddesi, ülkenin, aslen yerli halklara dayanan ve kolonizasyon süreci boyunca Avrupa mirasıyla birleştirilen çok kültürlü bir devlet olduğunu tanımlar.[5] 1921'den beri nüfus sayımı etnik kimlikle ilgili sorular sormadı. Bu nedenle, ülkenin mevcut etnik bileşimi ancak tahminlerden ibarettir.

Not: Kayıtlı doğumlar, yerleşik olmayan annelerin doğumlarını içerir. Sonuç olarak, doğum oranları son yirmi yılda olduğundan fazla tahmin edilmiştir.

Nüfus (x 1000) doğumlar ölümler Doğal değişim doğum oranı (1000 kadın başına) ölüm oranı (1000 kişi başına) değişim (1000 kişi başına) doğurganlık oranı
1936 786 388
1937 820 469
1938 822 586 43,5
1939 857 951 44,6
1940 19 763 875 471 44,3
1941 20 208 878 935 43,5
1942 20 657 940 067 45,5
1943 21 165 963 317 45,5
1944 21 674 958 119 44,2
1945 22 233 999 093 44,9
1946 22 779 994 838 442 935 551 903 43,7 19,4 24,3
1947 23 440 1 079 816 390 087 689 729 46,1 16,6 29,5
1948 24 129 1 090 867 407 708 683 159 44,7 16,9 27,8
1949 24 833 1 109 446 438 970 670 476 46,0 17,7 28,3
1950 28 296 1 174 947 418 430 756 517 41,5 14,8 26,7
1951 29 110 1 183 788 458 238 725 550 40,7 15,7 24,9
1952 29 980 1 195 209 408 823 786 386 39,9 13,6 26,2
1953 30 904 1 261 775 446 127 815 648 40,8 14,4 26,4
1954 31 880 1 339 837 378 752 961 085 42,0 11,9 30,1
1955 32 906 1 377 917 407 522 970 395 41,9 12,4 29,5
1956 33 978 1 427 722 368 740 1 058 982 42,0 10,9 31,2
1957 35 095 1 485 202 414 545 1 070 657 42,3 11,8 30,5
1958 36 253 1 447 578 404 529 1 043 049 39,9 11,2 28,8
1959 37 448 1 589 606 396 924 1 192 682 42,4 10,6 31,8
1960 38 677 1 608 174 402 545 1 205 629 41,6 10,4 31,2
1961 39 939 1 647 006 388 857 1 258 149 41,2 9,7 31,5
1962 41 234 1 705 481 403 046 1 302 435 41,4 9,8 31,6
1963 42 564 1 756 624 412 834 1 343 790 41,3 9,7 31,6
1964 43 931 1 849 408 408 275 1 441 133 42,1 9,3 32,8
1965 45 339 1 888 171 404 163 1 484 008 41,6 8,9 32,7
1966 46 784 1 954 340 424 141 1 530 199 41,8 9,1 32,7
1967 48 264 1 981 363 420 298 1 561 065 41,1 8,7 32,3
1968 49 788 2 058 251 452 910 1 605 341 41,3 9,1 32,2
1969 51 361 2 037 561 458 886 1 578 675 39,7 8,9 30,7
1970 52 988 2 132 630 485 656 1 646 974 40,2 9,2 31,1
1971 54 669 2 231 399 458 323 1 773 076 40,8 8,4 32,4
1972 56 396 2 346 002 476 206 1 869 796 41,6 8,4 33,2
1973 58 156 2 572 287 458 915 2 113 372 44,2 7,9 36,3
1974 59 931 2 522 580 433 104 2 089 476 42,1 7,2 34,9
1975 61 708 2 254 497 435 888 1 818 609 36,5 7,1 29,5
1976 63 486 2 366 305 455 660 1 910 645 37,3 7,2 30,1 5,7
1977 65 261 2 379 327 450 454 1 928 873 36,5 6,9 29,6
1978 67 013 2 346 862 418 381 1 928 481 35,0 6,2 28,8
1979 68 715 2 274 267 428 217 1 846 050 33,1 6,2 26,9
1980 70 353 2 446 238 434 465 2 011 773 34,8 6,2 28,6
1981 71 916 2 530 662 424 274 2 106 388 35,2 5,9 29,3 4,4
1982 73 416 2 392 849 412 345 1 980 504 32,6 5,6 27,0
1983 74 880 2 609 088 413 403 2 195 685 34,8 5,5 29,3
1984 76 351 2 511 894 410 550 2 101 344 32,9 5,4 27,5
1985 77 859 2 655 671 414 003 2 241 668 34,1 5,3 28,8
1986 79 410 2 577 045 400 079 2 176 966 32,5 5,0 27,4
1987 80 999 2 794 390 400 280 2 394 110 34,5 4,9 29,6 3,8
1988 82 635 2 622 031 412 987 2 209 044 31,7 5,0 26,7
1989 84 327 2 620 262 423 304 2 196 958 31,1 5,0 26,1
1990 86 077 2 735 312 422 803 2 312 509 31,8 4,9 26,9 3,47
1991 87 890 2 756 447 411 131 2 345 316 31,4 4,7 26,7 3,37
1992 89 758 2 797 397 409 814 2 387 583 31,2 4,6 26,6 3,27
1993 91 654 2 839 686 416 335 2 423 351 31,0 4,5 26,4 3,18
1994 93 542 2 904 389 419 074 2 485 315 31,0 4,5 26,6 3,10
1995 95 393 2 750 444 430 278 2 320 166 28,8 4,5 24,3 3,02
1996 97 202 2 707 718 436 321 2 271 397 27,9 4,5 23,4 2,95
1997 98 969 2 698 425 440 437 2 257 988 27,3 4,5 22,8 2,88
1998 100 679 2 668 429 444 665 2 223 764 26,5 4,4 22,1 2,82
1999 102 317 2 769 089 443 950 2 325 139 27,1 4,3 22,7 2,77
2000 103 874 2 798 339 437 667 2 360 672 26,9 4,2 22,7 2,72
2001 105 340 2 767 610 443 127 2 324 483 26,3 4,2 22,1 2,67
2002 106 724 2 699 084 459 687 2 239 397 25,3 4,3 21,0 2,62
2003 108 056 2 655 894 472 140 2 183 754 24,6 4,4 20,2 2,58
2004 109 382 2 625 056 473 417 2 151 639 24,0 4,3 19,7 2,54
2005 110 732 2 567 906 495 240 2 072 666 23,2 4,5 18,7 2,50
2006 112 117 2 505 939 494 471 2 011 468 22,4 4,4 17,9 2,46
2007 113 530 2 655 083 514 420 2 140 663 23,4 4,5 18,9 2,42
2008 114 968 2 636 110 539 530 2 096 580 22,9 4,7 18,2 2,39
2009 116 423 2 577 214 564 673 2 012 541 22,1 4,9 17,3 2,36
2010 114 255 2 643 908 592 018 2 051 890 23,1 5,2 17,9 2,34
2011 115 683 2 586 287 590 693 1 995 594 22,3 5,1 17,2 2,32
2012 117 054 2 498 880 602 354 1 896 526 21,3 5,1 16,2 2,29
2013 118 395 2 478 889 623 599 1 855 290 20,9 5,3 15,6 2,27
2014 119 713 2 463 420 633 641 1 829 779 20,5 5,3 15,2 2,24
2015 121 005 2 353 596 655 694 1 697 902 19,4 5,4 14,0 2,22
2016 122 298 2 293 708 685 763 1 607 945 18,8 5,6 13,2 2,19
2017 123 415 2 234 039 703 047 1 530 992 18,1 5,8 12,3 2,17
2018 124 738 2 162 535 722 611 1 439 924 17,3 5,8 11,5 2,14
2019 125 930 2 092 214 747 784 1 344 430 16,5 5,9 10,6 2,09
2020 126 014 1 629 211 1 086 094 543 117 12,9 8,6 4,3

Diller[değiştir | kaynağı değiştir]

İspanyolca, Maya dilleri, Nahuatl ve diğer yerel yerli diller konuşulur.

Dinler[değiştir | kaynağı değiştir]

Meksikalıların %89'u Katolik, %6'sı Protestan ve %5'i başka bir mezhebe sahip veya inançsızdır.

Sağlık[değiştir | kaynağı değiştir]

Nüfusun sağlık durumu son birkaç on yılda önemli ölçüde iyileşmiştir. Hızlı nüfus artışına rağmen, yetersiz beslenme sorunu neredeyse tamamen çözüldü. Meksika'da her iki cinsiyetin de ortalama yaşam süresi 1900'de 25 yıldan 1950'de 50,7 yıla çıktı ve nihayetinde bugün 75 yılı aştı.

Yaşam beklentisinin tarihsel gelişimi[değiştir | kaynağı değiştir]

1893 - 1950. Kaynak: Our World In Data

yıl 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910[6]
Meksika'da yaşam beklentisi 23,3 26,6 29,5 28,8 26,2 27,0 25,0 25,0 26,7 28,4 28,7 29,1 26,8 27,8 28,0 28,7 29,2 28,0
yıl 1920 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930[6]
Meksika'da yaşam beklentisi 34,0 32,6 33,5 32,8 32,1 34,2 40,3 34,5 35,4 34,0
yıl 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940[6]
Meksika'da yaşam beklentisi 37,7 38,4 37,3 38,2 40,4 38,3 36,8 39,4 45,5 39,0
yıl 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950[6]
Meksika'da yaşam beklentisi 42,6 39,8 42,8 43,2 44,2 44,8 46,3 48,3 45,8 50,7

1950'den 2015'e. Kaynak: BM Dünya Nüfus Beklentileri[7]

dönem yaşam beklentisi dönem yaşam beklentisi
1950–1955 50,7 1985–1990 69,9
1955–1960 55,3 1990–1995 71,9
1960–1965 58,5 1995–2000 73,7
1965–1970 60,3 2000–2005 74,9
1970–1975 62,6 2005–2010 75,7
1975–1980 65,3 2010–2015 76,5
1980–1985 67,8

Okuryazarlık[değiştir | kaynağı değiştir]

Okuma yazma oranı Latin Amerika'da en yüksek biri haline 2016 yılında 94.9% oldu.

  • Erkekler: %95,8
  • Kadınlar: %94.0

2005 yılında, Meksiko (%97) ve Nuevo León (%96,6), Meksika'nın idari birimleri arasında en yüksek okuryazarlık seviyelerine sahipti. En düşük oranlar ise Guerrero (%78,4) ve Chiapas'ta (%77,0) görüldü.[8]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Mexiko - Gesamtbevölkerung bis 2026". Statista (Almanca). 28 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2021. 
  2. ^ "The World Factbook — Central Intelligence Agency" (İngilizce). 12 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2017. 
  3. ^ "From Traitors to Heroes: 100 Years of Mexican Migration Policies". 25 Mart 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2004. 
  4. ^ "Población total por grupos quinquenales de edad según sexo, 1950 a 2005". 5 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2017. 
  5. ^ "Das Gesetz des Mestizen". Der Spiegel (Almanca). 7 Ocak 1968. ISSN 2195-1349. 4 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2021. 
  6. ^ a b c d "Life expectancy". Our World in Data. 29 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2018. 
  7. ^ Quelle: UN "World Population Prospects - Population Division - United Nations" (Almanca). Erişim tarihi: 2017-08-06.  24 Ağustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. "Arşivlenmiş kopya". 19 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2021. 
  8. ^ "Literacy". The World Factbook. CIA. 13 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Meksika_demografisi&oldid=32219311" sayfasından alınmıştır