Konstantinopolis Üniversitesi - Vikipedi

Konstantinopolis İmparatorluk Üniversitesi imparator II. Theodosius'un Pandidakterion (Grekçe: Πανδιδακτήριον) kurduğu MS 425'e kadar uzanan bir Doğu Roma eğitim kurumuydu.^[1]

Pandidakterion, Hukuk ve Felsefe Bölümlerini kuran IX. Konstantinos^[2] tarafından 1046'da^[3] yeniden kuruldu.

O zamanlar çeşitli ekonomi okulları, kolejler, politeknikler, kütüphaneler ve güzel sanatlar akademileri de Konstantinopolis şehrinde faaliyet gösteriyordu.

Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]

Bizans toplumu genel olarak eğitimli bir toplumdu. İlköğretim, bazen köy düzeyinde ve benzersiz bir şekilde o dönemde her iki cinsiyet için de yaygın olarak mevcuttu. Kadınların kültüre katılımı yüksekti. Burs sadece Konstantinopolis'te değil, Antakya ve İskenderiye gibi büyük şehirlerde faaliyet gösteren kurumlarda da teşvik ediliyordu.^[4]

Orijinal okul 425 yılında İmparator II. Theodosius tarafından hukuk, felsefe, tıp, aritmetik, geometri, astronomi, müzik, retorik ve diğer konularda, 15 Latince ve 16 Yunanca olmak üzere 31 sandalye ile kuruldu. Üniversite 15. yüzyıla kadar ayaktaydı.^[5]

Çoğu öğrenci için yüksek öğretimin ana içeriği, devletin ve kilisenin bürokratik görevlerini kadroya almak için yetkin, eğitimli personel üretmek amacıyla retorik, felsefe ve hukuktu. Bu anlamda üniversite, İlahiyat Okullarının seküler eşdeğeriydi. Üniversite, Platonculuk ve Aristotelesçilik felsefe geleneklerini aktif bir şekilde sürdürdü; eski, en uzun kesintisiz Platon okuludur ve 15. yüzyıla kadar iki bin yıla yakın bir süre devam etti.

Magnaura Okulu 9. yüzyılda kuruldu ancak çok uzun sürmedi,^[6] ve 11. yüzyılda yeni felsefe ve hukuk okullarında kuruldu. Gerileme dönemi 1204 Latin fethiyle başladı, ancak üniversite 1453'te İstanbul'un Fethi'ne kadar Kilise yönetimi altında laik olmayan bir kurum olarak varlığını sürdürdü ve şehrin fethinin ardından II. Mehmet tarafından bir Medrese olarak yeniden kuruldu.

Üniversitenin öğretim görevlisi Matthaios Kamariotis, 1454'te kurulan Fener Rum Erkek Lisesi'nin ilk müdürü oldu.

Statüsü[değiştir | kaynağı değiştir]

Birkaç bilim insanı Pandidakterion'u dünyadaki ilk "üniversite" olarak adlandıracak kadar ileri gitmiştir, ancak bu görüş, Bizans yüksek öğrenim merkezleri, genellikle Latince universitas terimini ilk kullanan Batı Avrupa Orta Çağ üniversitelerinin kurumsal yapısından yoksundur.^[7]^[8] Bununla birlikte, Dictionnaire encyclopédique du Moyen Âge teredütlü olarak MS 425 yılında kurulan Pandidakterion'u bir "üniversite kurumu" olarak tanımlar.^[8]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "The Formation of the Hellenic Christian Mind" by Demetrios Constantelos, 0-89241-588-6: "The fifth century marked a definite turning point in Byzantine higher education. Theodosios ΙΙ founded in 425 a major university with 31 chairs for law, philosophy, medicine, arithmetic, geometry, astronomy, music, rhetoric and other subjects. Fifteen chairs were assigned to Latin and 16 to Greek. The university was reorganized by Michael III (842–867) and flourished down to the fourteenth century".
^ Kazhdan, Alexander; Wharton, AnnabelJane (1985). Change in Byzantine Culture in the Eleventh and Twelfth Centuries (İngilizce). University of California Press. s. 122.
^ John H. Rosser, Historical Dictionary of Byzantium, Scarecrow Press, 2001, p. xxx.
^ Peter Rietbergen, Europe: A Cultural History, Routledge, 1998, p. 101.
^ "Myriobiblos". 16 Ağustos 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2020.
^ Markopoulos, Athanasios (2008), "Education", Jeffreys, Elizabeth; Haldon, John F.; Cormack, Robin (Ed.), The Oxford handbook of Byzantine studies, Oxford Handbooks in Classics and Ancient History (İngilizce), Oxford: Oxford University Press, ss. 785-795, ISBN 978-0-19-925246-6
^ Robert Browning: "Universities, Byzantine", in: Dictionary of the Middle Ages, Vol. 12, Charles Scribner's Sons, New York, 1989, pp. 300–302 (300):
Universities, Byzantine. The medieval Greek world knew no autonomous and continuing institutions of higher education comparable to the universities of the later Middle Ages in Western Europe.
^ ^a ^b Marina Loukaki: "Université. Domaine byzantin", in: Dictionnaire encyclopédique du Moyen Âge, Vol. 2, Éditions du Cerf, Paris, 1997, 2-204-05866-1, p. 1553:
Le nom "université" désigne au Moyen Âge occidental une organisation corporative des élèves et des maîtres, avec ses fonctions et privilèges, qui cultive un ensemble d'études supérieures. L'existence d'une telle institution est fort contestée pour Byzance. Seule l'école de Constantinople sous Théodose Il peut être prise pour une institution universitaire. Par la loi de 425, l'empereur a établi l'"université de Constantinople", avec 31 professeurs rémunérés par l'État qui jouissaient du monopole des cours publics.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Spyros Panagopoulos, "Higher Education in Byzantium" 16 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Yunanca)

[1] "The Formation of the Hellenic Christian Mind" by Demetrios Constantelos, 0-89241-588-6: "The fifth century marked a definite turning point in Byzantine higher education. Theodosios ΙΙ founded in 425 a major university with 31 chairs for law, philosophy, medicine, arithmetic, geometry, astronomy, music, rhetoric and other subjects. Fifteen chairs were assigned to Latin and 16 to Greek. The university was reorganized by Michael III (842–867) and flourished down to the fourteenth century".

[2] Kazhdan, Alexander; Wharton, AnnabelJane (1985). Change in Byzantine Culture in the Eleventh and Twelfth Centuries (İngilizce). University of California Press. s. 122.

[3] John H. Rosser, Historical Dictionary of Byzantium, Scarecrow Press, 2001, p. xxx.

[4] Peter Rietbergen, Europe: A Cultural History, Routledge, 1998, p. 101.

[5] "Myriobiblos". 16 Ağustos 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2020.

[6] Markopoulos, Athanasios (2008), "Education", Jeffreys, Elizabeth; Haldon, John F.; Cormack, Robin (Ed.), The Oxford handbook of Byzantine studies, Oxford Handbooks in Classics and Ancient History (İngilizce), Oxford: Oxford University Press, ss. 785-795, ISBN 978-0-19-925246-6

[7] Robert Browning: "Universities, Byzantine", in: Dictionary of the Middle Ages, Vol. 12, Charles Scribner's Sons, New York, 1989, pp. 300–302 (300):
Universities, Byzantine. The medieval Greek world knew no autonomous and continuing institutions of higher education comparable to the universities of the later Middle Ages in Western Europe.

[Loukaki_1997,_1553-8] Marina Loukaki: "Université. Domaine byzantin", in: Dictionnaire encyclopédique du Moyen Âge, Vol. 2, Éditions du Cerf, Paris, 1997, 2-204-05866-1, p. 1553:
Le nom "université" désigne au Moyen Âge occidental une organisation corporative des élèves et des maîtres, avec ses fonctions et privilèges, qui cultive un ensemble d'études supérieures. L'existence d'une telle institution est fort contestée pour Byzance. Seule l'école de Constantinople sous Théodose Il peut être prise pour une institution universitaire. Par la loi de 425, l'empereur a établi l'"université de Constantinople", avec 31 professeurs rémunérés par l'État qui jouissaient du monopole des cours publics.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]