Havuç - Vikipedi

Havuç
Biyolojik sınıflandırma
Âlem:	Plantae;
Klad	Angiosperms ; (Kapalı tohumlular);
Klad	Eudicots ; (İki çenekliler);
Klad	Core eudicots;
Klad	Asterids;
Klad	Euasterids II;
Takım:	Apiales;
Familya:	Apiaceae ; (Maydanozgiller);
Cins:	Daucus;
Tür:	D. carota;
İkili adlandırma
	Daucus carota; L.

Havuç (Daucus carota), maydanozgiller (Apiaceae) familyasından, koni biçimindeki etli kökü için sebze olarak yetiştirilen iki yıllık otsu bir kültür bitkisi.

Türkçede yörelere göre gelinparmağı, pürçüklü, balkamış, deper otu, yerebatan, yer otu, yerekaçan, kızıl ot gibi değişik isimlerle kullanılır.

Yayılımı[değiştir | kaynağı değiştir]

Hem yazılı tarih hem de moleküler genetik araştırmalar havucun Orta Asya kökenli olduğunu göstermektedir.^[1] Akdeniz ülkelerinde, Afrika'da, Avustralya'da, Yeni Zelanda'da ve Amerika'da çok yaygın olan bir sebzedir. 60 kadar türü bilinmektedir^{[kaynak belirtilmeli]}.

Besin değeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Havucun %85’ten fazlası sudan oluşur. Yaklaşık %10’u lif ve şeker, kalan kısmı az miktarda yağ, protein, vitamin ve minerallerdir. İçeriğinde A vitamini öncülü karotenoidler, B3, B6, C ve K vitaminleri ve folik asit bulunur. Havucun rengi içinde bulunan karotenoidin türüyle ilgilidir. Genellikle bilinen turuncu havuçta ß-karoten (beta karoten) bulunur. ß-karoten antioksidan kapasitesi yüksek bir bileşendir. Bulunduğu gıdaya sarı-turuncu renk verir. Havuç, ß-karoten yönünden en zengin sebzelerden biridir. Kışın hasat edilen bir havuçta 4,5–8 mg/100 gr kadar ß-karoten bulunabilir. Yazın hasat edilen havuçların karoten değeri daha azdır. 50-60 gram ağırlığındaki bir büyük boy havuç 35-40 kalori enerji verir. Havucun potasyum ve sodyum içeriği oldukça yüksek olmakla beraber fosfor, kalsiyum, magnezyum ile az miktarda demir ve çinko içerir.^[2]

Türleri[değiştir | kaynağı değiştir]

En yaygın olan türleri Daucus sativus, Daucus carota'dır^{[kaynak belirtilmeli]}.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Yabani havuç

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Iorizzo, Massimo; Senalik, Douglas A.; Ellison, Shelby L.; Grzebelus, Dariusz; Cavagnaro, Pablo F.; Allender, Charlotte; Brunet, Johanne; Spooner, David M.; Van Deynze, Allen; Simon, Philipp W. (2013). "Genetic structure and domestication of carrot (Daucus carota subsp. sativus) (Apiaceae)". American Journal of Botany. 100 (5). ss. 930-938. doi:10.3732/ajb.1300055. PMID 23594914.
^ "Havucun Faydaları Nelerdir?". 29 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2023.

[Iorizzo-1] Iorizzo, Massimo; Senalik, Douglas A.; Ellison, Shelby L.; Grzebelus, Dariusz; Cavagnaro, Pablo F.; Allender, Charlotte; Brunet, Johanne; Spooner, David M.; Van Deynze, Allen; Simon, Philipp W. (2013). "Genetic structure and domestication of carrot (Daucus carota subsp. sativus) (Apiaceae)". American Journal of Botany. 100 (5). ss. 930-938. doi:10.3732/ajb.1300055. PMID 23594914.

[2] "Havucun Faydaları Nelerdir?". 29 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2023.

[1]

[2]