French
DeutschGeorge Friedman - Vikipedi
George Friedman | |
|---|---|
 Friedman, 2017'de. | |
| Doğum | Friedman György 01 Şubat 1949 Budapeşte, Macaristan |
| Milliyet | Amerikalı |
| Tanınma nedeni | Geopolitical Futures'ın kurucusu ve (2015'ten beri) başkanı, Stratfor'un kurucusu ve (1996-2015) yılları arasında başkanı |
| Evlilik | Meredith Friedman (evlilik öncesi soyadı: LeBard) |
| Çocuk(lar) | 4 |
| Akademik geçmişi | |
| Eğitim | New York Şehir Koleji |
| Alma mater | Cornell Üniversitesi |
| Tez | The Political Philosophy of the Frankfurt School (1977) |
| Akademik çalışmaları | |
| Disiplin | Siyaset bilimci |
| Kurumları | Dickinson College |
George Friedman (d. 1 Şubat 1949, Macaristan), Amerikalı jeopolitik bir tahminci ve uluslararası ilişkiler stratejistidir. Küresel olayların gidişatını analiz eden ve çevrimiçi bir yayın olan Geopolitical Futures'ın kurucusu ve başkanıdır.[1] Geopolitical Futures'ı kurmadan önce, 1996 yılında kurduğu, gizli bilgi yayıncılığı yapan ve bir danışmanlık firması olan Stratfor'un başkanıydı.
İlk yılları ve eğitimi[değiştir | kaynağı değiştir]
Friedman, Holokost'tan sağ kalan Yahudi bir ailenin çocuğu olarak Macaristan'ın Budapeşte kentinde doğdu. Ailesi, o çocukken Komünist rejimden kaçmak için mülteci olarak Macaristan'a gitti, önce Avusturya'dan çıkartılmış kişilerin bulunduğu bir kampa yerleşti ve daha sonra Amerika Birleşik Devletleri'ne göç etti. Friedman, ailesinin hikâyesini "Amerika'da yeni bir hayat kuran mültecilerin çok klasik bir hikâyesi" olarak tanımlıyor. New York Şehir Koleji'de siyaset bilimi dalında lisans derecesini, Cornell Üniversitesi'nde ise hükûmet alanında doktora derecesini tamamladı.[2]
Kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]
Friedman, özel sektöre katılmadan önce, düzenli olarak silahlı hizmetlerdeki üst düzey komutanlara ve ayrıca Ağ Değerlendirmeleri Ofisi'ne (Office of Net Assessments), Avrupa Müttefik Kuvvetleri Yüksek Karargâhı Teknik Merkezi'ne, ABD Ordu Savaş Enstitü'ne, Ulusal Savunma Üniversitesi'ne ve RAND Corporation'a güvenlik ve millî savunma konularında bilgi verdi.[kaynak belirtilmeli]
Sovyetler Birliği'nin çökmesinden sonra, Japonya ile ABD arasında çatışma çıkma ihtimali üzerine çalıştı ve 1991'de eşi ile birlikte The Coming War With Japan adlı kitabı yayımladı.[3]
1996 yılında Friedman, özel bir istihbarat ve tahmin şirketi olan Stratfor'u kurdu ve şirketin CEO'su ve aynı zamanda Baş İstihbarat Sorumlusu olarak görev yaptı. Stratfor'un merkez ofisi Austin, Teksas'tadır. Stratfor'dan Mayıs 2015'te istifa etti.[kaynak belirtilmeli]
Friedman'ın jeopolitik olayların habercisi olarak ünü, The New York Times dergisinin onun hakkında "George Friedman'ın yanındayken, onu sihirli bir Magic 8-Ball gibi düşünün" yorumunu yapmasıyla birlikte arttı.[4]
The Next Decade'de (Gelecek On Yıl) Friedman, 2010'lardaki ABD yönetiminin, sorunlu olan bazı bölgelerde bölgesel güç dengeleri yaratması gerektiğini yazdı. Friedman, ABD'nin dünya ilişkilerindeki başarılı yönetimini, diğer direkt olarak ülkeleri zorlayarak değil, dünyanın farklı bölgelerinde birbirlerini dengeleyen rakip ilişkiler kurduğunu söylemektedir. Örnek olarak, geçmişte Irak'ın İran'ı dengede tuttuğunu ve şu anda Japonya, Çin'i dengelediğini belirtti. Friedman, ABD'nin gücünü ve dengesini yönetmek için olgunlaşması gerektiği düşündü.[5][6]
Friedman'ın son kitabı, Doubleday şirketi tarafından 2020'de yayımlandı. Kitap, ilk olarak Ocak 2018'de yayımlanması planlanmıştı, ancak yayımlanmadan önce altı kez ertelendi. Kitabın adı, The New American Century: Crisis, Endurance and the Future of the United States olarak belirlenmişti,[7] ancak daha sonra The Storm Before the Calm: America's Discord, the Coming Crisis of the 2020s ve the Triumph Beyond olarak değiştirildi.
Kişisel hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
Friedman, Meredith Friedman (evlilik öncesi soyadı LeBard) ile evlendi ve dört çocuğu oldu. Ailesi Austin, Teksas'ta yaşamaktadır. Eşiyle birlikte The Coming War with Japan dâhil olmak üzere birçok kitap yazdı.
Kitapları[değiştir | kaynağı değiştir]
- The Political Philosophy of the Frankfurt School (1981). Cornell University Press, 0-8014-1279-X.
- The Coming War With Japan, Meredith LeBard ile birlikte yazdı (1991). St Martins Press. Yeniden basılan baskı, 1992, 0-312-07677-0.
- The Future of War: Power, Technology and American World Dominance in the Twenty-First Century, Meredith Friedman ile birlikte yazdı (1996). Crown Publishers, 1. baskı, 0-517-70403-X. St. Martin's Griffin, 1998, 0-312-18100-0.
- The Intelligence Edge: How to Profit in the Information Age, Meredith Friedman, Colin Chapman ve John Baker ile birlikte yazdı (1997). Crown, 1. baskı, 0-609-60075-3.
- America's Secret War: Inside the Hidden Worldwide Struggle Between the United States and Its Enemies (2004). Doubleday, 1. baskı, 0-385-51245-7 . Broadway, Yeniden basılan baskı (2005). 0-7679-1785-5.
- Gelecek 100 Yıl: 21. Yüzyıl İçin Bir Tahmin (The Next 100 Years: A Forecast for the 21st Century) (2009). Doubleday, 0-385-51705-X.
- The Next Decade: What the World Will Look Like (2011). 0-385-53294-6.
- Flashpoints: The Emerging Crisis in Europe (2015). Doubleday, 0-385-53633-X.
- The Storm Before the Calm: America's Discord, the Coming Crisis of the 2020s, and the Triumph Beyond (2020). Doubleday, 9780385540490.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Geopolitical Futures | Keeping future in focus". geopoliticalfutures.com. 9 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2016.
- ^ "The U.S. Stays on Top", Smithsonian, July 2010.
- ^ The Coming War With Japan. St. Martin's Press. 1991. ISBN 9780312058364.
- ^ "Spooky". New York Times Magazine. 20 Nisan 2003. 27 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "America's Greatest Challenge". The Daily Beast. 28 Ocak 2011. 14 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "The Next Decade, by George Friedman". San Francisco Chronicle. 6 Şubat 2011. 31 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "The New American Century by George Friedman". Penguin Random House. 9 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
