Deri değiştirme - Vikipedi

Deri değiştirme (ecdysis), Ecdysozoa soyunun birçok omurgasızında kütikülün dökülmesidir . Bu hayvanların kütikülleri tipik olarak büyük ölçüde esnek olmayan bir dış iskelet oluşturduğundan büyüme sırasında dökülür ve yeni, daha büyük bir örtü meydana gelir.^[1] Eski ve boş dış iskeletin kalıntılarına exuviae denir.^[2]

Tüy dökümü sonra eklembacaklı teneral bir callow olarak tarif edilmektedir; "taze", soluk ve yumuşak gövdelidir. Deri üretimine benzer bir tabaklama işleminin ardından bir veya iki saat içinde kütikül sertleşir ve koyulaşır.^[3] Bu kısa aşamada hayvanın hacmi artar, çünkü aksi takdirde büyüme dış iskeletin sertliği ile sınırlanır. Normalde sert dış iskelet ile kaplanan uzuvların ve diğer parçaların büyümesi, yeni cilt sertleşmeden önce yumuşak kısımlardan vücut sıvılarının aktarılmasıyla sağlanır. Karnı küçük olan bir örümcek yetersiz beslenmiş olabilir, ancak daha büyük olasılıkla son zamanlarda deri değiştirmeye uğramıştır. Bazı eklembacaklılar, özellikle trakeal solunumu olan büyük böcekler, yeni dış iskeletlerini yutarak veya başka bir şekilde hava alarak genişletirler. Yeni dış iskeletin yapısının olgunlaşması ve renklenmesi uzun ömürlü bir böcekte günler veya haftalar sürebilir; bu, yakın zamanda deri değiştirmeye uğramış bir bireyi tanımlamayı zorlaştırabilir.

Deri değiştirme hasarlı doku ve bacaklarda eksik sağlar rejenere ya da esas olarak şekillendirilmiş yeniden. Tam rejenerasyon, bir dizi tüy dökümü gerektirebilir; güdük, normal veya normale yakın bir boyuta gelene kadar her tüy dökümü ile biraz daha büyük hale gelir.^[4]

Süreci[değiştir | kaynağı değiştir]

Ekdiz için hazırlanırken, eklembacaklılar bir süre hareketsiz halde kalır, eski dış iskeletin altta yatan epidermal hücrelerden ayrılmasına veya ayrılmasına uğrar. Çoğu organizma için dinlenme dönemi, epidermal tabakanın tüylenme bezlerinden sıvının salgılanmasının ve kütikülün alt kısmının gevşemesinin meydana geldiği bir hazırlık aşamasıdır. Eski manikür epidermisten ayrıldıktan sonra, aralarındaki boşluğa bir sindirim sıvısı salgılanır. Ancak bu sıvı, yeni kütikülün üst kısmı oluşana kadar inaktif kalır. Sonra, sürünen hareketlerle organizma, sırtını ikiye bölen ve hayvanın ortaya çıkmasını sağlayan eski bütünleşik kabukta ileri doğru iter. Çoğunlukla, bu ilk çatlak, vücuttaki hareket ve kan basıncındaki artışın bir kombinasyonundan kaynaklanır ve dış iskeleti boyunca genişlemeye zorlanır ve bu da örümcekler gibi bazı organizmaların kendilerini kurtarmasına izin veren nihai bir çatlamaya yol açar. Eski kütikül sindirilirken yeni katman salgılanır. Dış iskeletin iç kısımları da dahil olmak üzere tüm kütikül yapıları deri değiştirmede dökülür, bunlar beslenme yolunun ve varsa trakenin son astarlarını içerir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]