Charlie Hebdo saldırısı - Vikipedi

Charlie Hebdo saldırısı
Harita
BölgeNicolas Appert sokağı
Paris, Fransa
Koordinatlar48°51′33″N 2°22′13″E / 48.859246°K 2.370258°D / 48.859246; 2.370258
Tarih7 Ocak 2015
11.00 (OAS)
Saldırı türü
Geniş çaplı saldırı
SilahlarAK-47
Skorpion vz. 61
Tokarev TT[1]
Pompalı tüfek, av tüfeği[2]
Ölü12
Yaralı11
İşleyenlerArap Yarımadası el-Kaidesi[3]

Charlie Hebdo saldırısı, 7 Ocak 2015 tarihinde, yerel saatle 11.30 OAS (10:30 UTC) Said ve Cherif Kouachi'nin Fransızca yayın yapan hiciv dergisi Charlie Hebdo'nun Paris'teki ofisine yaptığı saldırı.[4] Saldırı tüfeği ve diğer silahlarla yapılan saldırıda 11 kişi hayatını kaybetmiş, 11 kişi yaralanmıştır.[5] Charlie Hebdo ofisinden ayrıldıktan sonra binanın dışında bekleyen polisi öldürdüler. Charlie Hebdo saldırısı ve daha sonra Île-de-France (bölge)'da 5 kişinin ölümü ve 11 kişinin yaralanmasıyla sonuçlanan saldırıyı yapan silahlı kişiler kendilerini Arap Yarımadası el-Kaidesi'ne ait olarak tanımladı.

Bu saldırı, 1989'da Christian Dornier tarafından düzenlenen saldırıdan beri Fransa'da gerçekleştirilen en fazla kayıplı saldırıdır.

Sağ kalan Charlie Hebdo çalışanları dergiyi olağan bir biçimde yayımlamaya devam edeceklerini ve saldırının gerçekleştiği haftanın ertesinde çıkacak sayının 1 milyon kopyaya ulaşacağını açıkladılar.[6]

Kouachi kardeşlere lojistik destek verdiği tespit edilen 14 sanık hakkında dava ise COVID-19 pandemisi sebebiyle ertelendikten sonra 2 Eylül 2020 tarihinde Paris'te başlayacak. Fransız dergisi, davanın başlayacağı gün yeni sayılarında Muhammed karikatürlerini yayımlayacağını açıklamıştır.[7][8]

Arka plan[değiştir | kaynağı değiştir]

Charlie Hebdo[değiştir | kaynağı değiştir]

Ana madde: Charlie Hebdo
Dergi 3 Kasım 2011 yılında kapağındaki Charlie Hebdo ismini Şeriat Hebdo olarak değiştirdi. Konuşma balonunda "Gülmekten ölmezsen 100 kırbaç!" yazıyor.

Charlie Hebdo (Fransızca "Haftalık Charlie") haftalık yayın yapan, içerisinde çeşitli karikatürler, röportajlar, polemikler ve şakalar yer alan bir gazetedir. İlk sayısı 1969 yılında yayımlanmıştır ve 1981 yılında sonlanmıştır. Ancak 1992 yılında yeniden yayımlanmaya başlamıştır.

2006 yılında yaşanan Danimarka karikatür krizinde Jyllands-Posten Muhammad karikatürlerini yayınladıkları için başarısızlıkla sonuçlanan dava edilme süreci başlangıç olmuştur. 2011 yılında bir sayıda derginin kapağı Şeriat Hebdo ismiyle yayımlandı ve İslam peygamberi Muhammed'i tarif eden bir karikatür bulunmaktaydı. Takip eden günlerde ofislerine molotofkokteyli[9] atıldı ve internet siteleri ele geçirildi. Ertesi yıl İslam karşıtı bir film olarak çıkan Innocence of Muslims (Müslümanların masumiyeti) Müslüman ülkelerde[10] huzursuzluk yarattı ve bu ülkelerde bulunan Fransız hükûmetiyle yakın duran elçilikler, konsolosluklar, kültür merkezleri ve uluslararası okullar saldırılara uğradı. Bunun üzerine dergi, filmi eleştiren karikatürlerin yanı sıra Muhammed'in çıplak görüntülerini de içeren iğneli bir karikatür serisi yayınladı.[11][12] Fransız polisi olası bir saldırıya karşı derginin çevresini korumaya başladı.[12]

Derginin hedef aldığı asıl nokta din idi. Saldırıdan iki yıl önce Charlie Hebdo karikarüsti Stéphane "Charb" Charbonnier "İslam en az Katoliklik kadar sıradan bir yoruma ulaşana kadar devam etmeliyiz."[13] diye ifade etmişti. Charb 2009 yılından saldırıda vurulana kadar derginin baş editörü olarak görev yaptı. 2013 yılında El-Kaide tarafından en çok aranılanlar listesine Kurt Westergaard, Carsten Juste ve Flemming Rose ile birlikte girdi.[14][15][16][17]

Fransa'daki Müslümanlar[değiştir | kaynağı değiştir]

1960 yılından beri Fransa ve Almanya gibi ülkelerdeki Müslüman nüfusu artıyor. Saldırı günü yaşandığında Fransa'da Müslüman nüfusu 5 milyonu geçmişti.[14][18] Başkent Paris'te tahmin edilen sayı 2004 yılı itibarıyla en az 1.7 milyondur.[19] Diğer Avrupa ülkelerine kıyasla en çok Müslüman, Fransa'da bulunmaktadır.[20]

Saldırı[değiştir | kaynağı değiştir]

Olaylar[değiştir | kaynağı değiştir]

7 Ocak 2015 tarihinde, saat 11.30 OAS (10:30 UTC) civarında üç adet maskeli ve silahlı (Kalaşnikof, pompalı tüfek ve roketatar) kişi Charlie Hebdo isimli derginin Paris'teki ofislerinden birine gelerek otomatik tüfeklerle saldırdılar.[21] Açtıkları ateş sonucunda 12 kişi hayatını kaybetmiştir, buna Charlie Hebdo çalışanları ve iki polis memuru dahildir. 11 kişi yaralanmıştır.[22]

Saldırıdan önce silahlı kişiler derginin arşivlerinin bulunduğu Nicolas Appert sokağı altı numaranın önüne gittiler ve anlatılanlara göre "Burası Charlie Hebdo mu?" diye bağırdılar. Daha sonra yanlış yere geldiklerini fark edip, uzaklaştılar ve aynı sokak üzerinde bulunan on numaralı apartmandaki ofise doğru yöneldiler.[23]

Karikatürist Corinne Rey'in bildirdiğine göre iki tane silahlı ve maskeli kişi düzgün bir Fransızcayla küçük yaştaki kızının hayatını tehdit etti ve binanın girişindeki kapıyı açması için gereken kodları girmeye zorladı.[24] Daha sonra silahlı kişiler ofisin ikinci katına çıktılar, tahminen 15 kişi editoryal bir toplantı yapmak için bekliyorlardı.[25] Buradaki saldırı beş veya on dakika arasında sürdü. Tanıkların bildirdiğine göre silahlı kişiler, kurbanlarının kafasına[26] ateş edip infaz etmeden önce dergi çalışanlarını isimleriyle[27] arıyordu.

Ofisten ayrıldıktan sonra, arabalarıyla uzaklaşırken Charlie Hebdo ofisinin 180 m doğusunda güvenlik tarafından engellenen saldırganlar arabalarından inerek çatışmaya girdi. İnternet üstünde gün yüzüne çıkmış ve doğruluğu kanıtlanmış videoda, Richard Bulvarı ile Moufle sokağının kesiştiği noktada iki silahlı kişi ve yerde kıvranan yaralı bir polis memuru görülüyor. Allah-u ekber diye bağıran silahlı kişilerden biri polise doğru koşuyor, Fransızca "Beni öldürmek mi istedin?" diye bağırıyor. Polis elini, kendisini yakın bir mesafeden ve kafasından vuracak olan silahlı kişiye doğru kaldırıp "Hayır, her şey iyi. şef" diye yanıtlıyor.[28] Silahlı adamlar olay yerinden uzaklaşırken Fransızca "Peygamberin intikamını aldık. Charlie Hebdo'yu öldürdük!" diye bağırıyorlar.[29]

Saldırganlar kaçarken olay yerinin yakınında bulunan bir polis aracını da hedef aldı.[30]

Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande olay yerine gitmiş, "Saldırı karşılıksız bırakılmayacaktır." demiştir.[31]

Sebep[değiştir | kaynağı değiştir]

Muhammed ve diğer İslam liderleri hakkında yapılan şakalar Charlie Hebdo karikatürlerine duyulan nefretin ve katliamın asıl sebebi olarak algılanıyor. CIA'in emekli temsilcisi Michael J. Morell, saldırının asıl sebebi olarak "tamamen açık, Peygamber Muhammed'e hicivli yaklaşan medya organizasyonunu kapatmayı denediler." fikrini öne sürüyor.[32]

2013 Mart ayında Arap Yarımadası el-Kaidesi, İngilizce olarak yayın yapan Inspire dergisi aracılığıyla öldürülecek kişiler listesi yayınladı. Bu liste İslam'a hakaret etmekle suçlanan insanlar ile birlikte Stéphane Charbonnier'de yer alıyordu.[33][34]

7 Ocak 2015 günü Charlie Hebdo, Irak ve Şam İslam Devleti (IŞİD) lideri Ebu Bekir Bağdadi'nin karikatürünü tweetledi. Alaycı karikatürde Bağdadi'ye en içten dileklerimizle deniliyordu, Bağdadi'de "ve özellikle sağlık" diye yanıtlıyordu. Karikatür ertesi gün saldırıda ölecek olan Honoré imzalıydı. Bu tweet katliamdan önce Charlie Hebdo'nun son mesajıydı.[35]

Kurbanlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Ölenler[değiştir | kaynağı değiştir]

Saldırganlar tarafından öldürülen Charlie Hebdo çalışanları arasında farklı ülkelerde doğmuş, farklı etnisiteden ve inançtan insanlar vardı. Dergi çalışanlarını korumak isterken öldürülen iki polis memurundan birisi Müslüman aileden gelmekteydi.

Yaralılar:

  • Simon Fieschi, 31, webmaster, omuzundan vuruldu.[50]
  • Philippe Lançon, gazeteci, yüzünden vuruldu ve durumu kritik.
  • Fabrice Nicolino, 59, gazeteci, bacağından vuruldu.
  • Laurent "Riss" Sourisseau, 48, karikatürist, omuzundan vuruldu.[51]
  • Belirsiz sayıda polis memuru.[52][53][54]
  • Suçlular kaçarken kadın bir sürücüyü çarparak yaraladılar.[55]

Buluşmada bulunan üç kişi (iki dergi çalışanı,Sigolène Vinson, Laurent Léger; ve Gerard Gaillard) yaralanmadı. Lobide bulunan ikinci Sodexo çalışanı da yaralanmadı.[56][57]

Saldırganlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Saïd ve Chérif Kouachi[değiştir | kaynağı değiştir]

Saïd Kouachi
Doğum adıSaïd Kouachi
Doğum7 Eylül 1980(1980-09-07)
Fransa
Ölüm9 Ocak 2015 (34 yaşında)
Ölüm nedeniSilahla vurulma
Kurbanların sayısı24 (12 yaralı dahil)
Cinayetlerin süresi7,9 Ocak arası
Cinayetlerin yer(ler)iCharlie Hebdo ofisi
Cinayet yöntemiSilahlı saldırı
İtici güçlerCihad[58]
Chérif Kouachi
Doğum adıChérif Kouachi
Doğum29 Kasım 1982(1982-11-29)
Ölüm9 Ocak 2015 (32 yaşında)
Ölüm nedeniSilahla vurulma
Kurbanların sayısı24 (12 yaralı dahil)
Cinayetlerin süresi7,9 Ocak arası
Cinayetlerin yer(ler)iCharlie Hebdo ofisi
Cinayet yöntemiSilahlı saldırı
İtici güçlerCihad

Saïd Kouachi (7 Eylül 1980 - 9 Ocak 2015) ve Chérif Kouachi (29 Kasım 1982 - Ocak 2015) Charlie Hebdo'ya saldıran[59] maskeli ve silahlı şüpheliler olarak Fransız polisi tarafından tanımlandı. Şüpheliler Fransa doğumlu mağrib idi, sırasıyla 34 ve 32 yaşında olan kişiler Gennevilliers bölgesinde yaşamaktaydı.[60] Ebeveynleri Cezayir'den Fransa'ya göçmüştü. Kardeşler genç yaşta yetim kaldılar ve Chérif, Paris'te yaşayan kardeşinin yanına yerleşmeden önce Rennes'te yetimhanede yaşadı.[61]

Chérif, ayrıca "Buttes-Chaumont ağı" isimli, Irak Savaşı'ndan sonra cihatçıları el-Kaide için Irak'a gönderen grupta Abu Issen ismiyle biliniyordu. 22 Ocak 2005 günü Chérif ve Beşşar Esad'ın Suriye'sine destek amacıyla gidecek başka bir kişi Irak'ta ABD askerlerine karşı savaşmak için ülkeyi terk etmek üzereyken yakalandılar.[62] 2005 Ocak ayından, 2006 Ekim'e kadar tutukluluk süresince 2001 yılında Fransa'da bulunan Amerikan elçiliğini bombalamak için komplo kurmaktan 10 yıl hapis cezası almış Djamel Beghal isimli kişiyle bağlantıya geçti.[62]

Chérif, Paris'in 19. idari bölgesindeki Addawa camii'nin aşırı fikirlere sahip Müslüman vaizi Farid Benyettou'nın öğrencisi oldu. Kouachi, Fransa'da bulunan yahudi merkezlerine saldırmak istedi fakat Benyettou, Fransa'nın Irak'tan farklı olarak "cihad toprakları" olmadığını söyledi.[63]

2008 yılında genç Fransız Müslümanları, Irak el-Kaidesi lideri Ebu Musab ez-Zerkavi'ye destek için göndermeye yardım etmekten 18 aylık süresi askıya alınmakla beraber üç yıl terörizm hükmüyle ceza aldı.[64] Söylediğine göre bunu yapmasının ilhamını sağlayan ve Irak ayaklanmasına destek olmasının sebebi, Ebu Gureyb Cezaevi işkencelerine maruz kalmış mahkûmlardı.[65]

2010 yılında Kouachi kardeşlerin ismi İslamcı Smaïn Aït Ali Belkacem'i hapisten kaçırma planlarına karıştı ancak yetersiz kanıttan dolayı dava açılamadı. Belkacem 1995 yılında sekiz kişinin ölümüyle sonuçlanan Paris Metro'sunun bombalanmasının sorumlularından birisiydi.[66] 2011 yılında Saïd Kouachi, el-Kaide militanlarıyla beraber eğitim görmek için Yemen'i ziyaret etti.[67]

İnsan avı[değiştir | kaynağı değiştir]

Saldırının ertesi günü 8 Ocak 9.30 OAS civarında şüpheliler Paris'in kuzeydoğusunda bulunan Aisne bölgesinde görüldüler. Silahlı kuvvetler (GIGN, FIPN) şüphelileri aramak için bu bölgeye sevk edildi.[68]

Ertesi günü polisin verdiği rapora göre şüphelilerin Villers-Cotterets yakınındaki bir benzin istasyonunu soyması üzerine Picardy bölgesine konsantre oldular, özellikle Villers-Cotterets ve Longpont kasabası arasını araştırdılar.[69] Arama çalışmaları Fransa'nın en büyük ormanlarından birisi olan Forêt de Retz çevresinde devam etti.[70]

İnsan avı kaçak şüphelilerin Dammartin-en-Goële bölgesinde bulunması ve en sonunda polisin hızlı bir şekilde bölgeye gelmesiyle sonlandı.

Dammartin-en-Goële kuşatması[değiştir | kaynağı değiştir]

9 Ocak sabahı Paris'in 35 km kuzeydoğusunda yer alan Dammartin-en-Goële[71] ilçesi yakınlarında silah sesleri[72] duyulduğunu hükûmet yetkilileri onayladı. Gelen raporlara göre birkaç kişi yaralıydı ve silah ateşi sonucunda bir kişinin ölmüş olabileceği ihtimali vardı.

9.30 a.m. civarında Kouachi kardeşler yön işaretleri üreten Création Tendance Découverte isimli şirketin ofisine kaçtı. Ellerinde 26 yaşında ve üç saat boyunca polise cep telefonundan mesajlar atan bir rehine vardı ancak karton kutu içinde saklandığından dolayı fark edemediler.[73]

Charles de Gaulle Havaalanı'na yakınlığı 10 km idi, buraya kaçış yolları kapatıldı.[74] İç İşleri Bakanı Bernard Cazeneuve suçluları etkisiz kılmak için polise operasyon yetkisi verdi. Bununla birlikte Bakanlık sözcüsü, Bakan'ın öncelikli olarak saldırganlarla "iletişim kurmayı" dilediğini belirtti.

Kuşatma sekiz ile on saat arasında sürdü. Silah sesleri duyulduktan bir süre sonra kuşatmada sona gelindi ve Kouachi kardeşler öldü. Fransız güvenlik yetkilisinin onayladığı bilgiye göre kardeşler dışarıya ateş ederek çıktılar ve vuruldular. Rehine zarar görmeden kurtuldu.[75]

İlişkili olaylar[değiştir | kaynağı değiştir]

İlişkili olaylar
Harita
BölgeMontrouge saldırısı: Pierre Brossolette ve de la Paix yolunun kesiştiği köşe, Montrouge, Fransa
Kuşatmalar:
Tarih8 Ocak 2015 - 9 Ocak 2015
Ölü
  • 1 polis memuru, Montrouge saldırısı
  • 2 şüpheli, Dammartin-en-Goële kuşatması
  • 4 rehine ve 1 şüpheli, Porte de Vincennes kuşatması
Yaralı
  • 1 görgü tanığı, Montrouge saldırısı
  • 6 rehine ve 3 polis memuru, Porte de Vincennes kuşatması
İşleyenlerAmedy Coulibaly,[76] Hayat Boumeddiene

Montrouge saldırısı[değiştir | kaynağı değiştir]

8 Ocak günü Amedy Coulibaly (32) isimli kişi Paris'in güney banliyösü olan Montrouge'de belediye zabıtası olan Clarissa Jean-Philippe'i vurarak öldürdü. İsmi bilinmeyen bir sokak işçisi de saldırıda ağır bir biçimde yaralandı. Basın kaynakları Coulibaly'nin Charlie Hebdo saldırısını yapan silahlı kişilerle aynı cihadçı örgüt mensubu olduğunu belirtiyor, Fransız polisi her iki saldırı arasında bir bağ olabileceğini söylüyor. Bir tanık Coulibaly'nin Kouachi kardeşlerin arkadaşı olarak bilindiğini ve Buttes Chaumont grubu isminde aynı topluluğa üye olduklarını iddia etti.[77]

Porte de Vincennes rehine krizi[değiştir | kaynağı değiştir]

9 Ocak günü Coulibaly olduğu tahmin edilen bir kişi Paris'in doğusundaki Porte de Vincennes'de bulunan koşer süpermarkete saldırdı ve rehin aldığı insanlardan dördünü öldürdü.[78][79] Yanında kadın suç ortağı vardı, bu kişinin Hayat Boumeddiene olduğu tahmin ediliyor.[80] Montrouge saldırısını yapanın Coulibaly olduğu daha sonra onaylandı.[81] Söylentilere göre Kouachi kardeşlerin etrafı kuşatıldığında, eğer kardeşler zarar görürse rehineleri öldüreceğini söyledi.[82] Polis markete baskın yaparak Coulibaly'i vurdu.[83] On beş rehine kurtarıldı.[84] Boumeddiene'in neden rehine krizine karıştığı bilinmiyor, polise göre Amedy Coulibaly'nin eşiydi. Boumeddiene "silahlı ve aşırı tehlikeli" olarak tanımlanıyor ve hâlâ kaçak.[85]

Sonuç[değiştir | kaynağı değiştir]

Derginin 14 Şubat 2015 tarihli kapağı. Muhammed "Ben Charlie'yim" yazılı pankart tutuyor. Başlıkta ise "Her şey affedildi" yazıyor.

Fransa[değiştir | kaynağı değiştir]

Charlie Hebdo çalışanlarından geri kalanlar derginin gelecek sayısını alışıldık üzere aynı günde yayınlayacaklar. Sekiz sayfa ile olağan sayının yarısı olacak, normalde 60.000 kopya yayınlayan dergi tek seferlik olmak üzere bir milyon kopya basacak.[86] Digital Innovation Press Fund dergiye destek olmak için €250,000 bağışladı,[87] Fransız Press and Pluralism Fund'da aynı meblağda bir bağış yaptı.[88] Guardian Media Group aynı sebepten dolayı £100,000 lık bağış yapacağının teminatını verdi.[89]

İki cami ve yanındaki restorana saldırılar oldu. Fransa'da bulunan bir diğer cami de saldırı ile ilişkisi olduğu gözlemlenebilir şekilde hedef alındı.[90][91]

9 Ocak 2015 günü hayatta kalan dergi çalışanları derginin bir sonraki nüsha çalışmalarına başlamak için toplandılar. Hayatta kalan karikatürist ve gazeteciler arasında Catherine Meurisse, Gérard Biard, Patrick Pelloux, Antonio Fischetti, Luz (yazar), Willem (yazar), Babouse ve Richard Malka yer alıyor.[92]

Güvenlik[değiştir | kaynağı değiştir]

Bölgesel[değiştir | kaynağı değiştir]

Saldırıyı takip eden saatlerde Fransa'da terör alarmı üst düzeye çıkartıldı ve toplu taşıma araçlarının yakınlarına, medya ofislerine, dini merkezlere ve Eyfel Kulesine askerler sevk edildi. İngiliz dışişleri bakanlığı Paris'e seyahat edecek vatandaşlarını uyardı.[93] New York Polis Departmanı'da, Manhattan'da bulunan konsolosluk genel merkezini korumaya aldı.[94] 2005 yılında karikatür krizi yaşamış olan Danimarka'da ise güvenlik seviyesi arttırıldı.[95]

Uluslararası[değiştir | kaynağı değiştir]

  •  Birleşik Krallık - Şüphelilerin kuzeye, Eurostar istasyonlarına doğru gittiği konusunda gelen ihbarlar üzerine İngiliz Ulaşım Polisi Londra'da bulunan Uluslararası St. Pancras tren istasyonu ve etrafına daha fazla silahlı devriye birlikleri yerleştirebileceklerini söyledi.[96]

Gösteriler[değiştir | kaynağı değiştir]

Kendiliğinden gerçekleşen gösteriler[değiştir | kaynağı değiştir]

Paris, Place de la République meydanında göstericiler buluştu

Paris, Place de la République meydanında birçok gösteri oldu, Fransa'nın diğer şehirleri olan Toulouse, Nice, Lyon, Marsilya ve Rennes gibi yerlerde de çeşitli gösteriler yaşandı.[97] Fransa cumhurbaşkanı François Hollande 8 Ocak'ı ulusal yas günü ilan etti.[98]

Je suis Charlie (Fransızca "Ben Charlie'yim")

"Je suis Charlie" ("Ben Charlie'yim") sloganı saldırıya karşı konuşma özgürlüğünü savunan kişiler tarafından kullanılıyor. Twitter[99] üzerinde tepki gösteren kişiler #jesuischarlie etiketini kullanıyor. Saldırının olduğu akşam meydanlarda toplanan kişilerin ellerindeki pankartların üzerinde, internet sayfalarında ve birçok medya kuruluşunda bu sloganın kullanıldığı görüldü.

Bordeaux gösterileri
Toulouse'da hayatını kaybedenlere destek için toplanıldı
Brisbane'de hayatını kaybedenler onurlandırıldı
Berlin, Brandenburg Gate gösterileri
Bologna, İtalya Charlie Hebdo gösterileri

Saldırıdan kısa bir süre sonra ortalama 35.000 kadar insan saldırıyı, terörü protesto etmek ve ifade özgürlüğünü desteklemek için Paris'te toplandı. 15.000 kadar kişi de Lyon ve Rennes'te toplandı. Nice ve Toulese'de toplanan kişi sayısı 10.000 civarında; Marseille 7.000; Nantes, Grenoble ve Bordeaux şehirlerindeki sayı 5.000 dir. Yüzlerce kişi Nantes, Place Royal'da toplandı.[100] 7 Ocak akşam saatlerinde toplam 100.000 den fazla kişi toplanarak gösterilerde bulundu.[101]

Benzer gösterilerde mum yakarak uyanık şekilde bekleyen insanlar Fransa dışında bulunan Amsterdam, Brüksel, Barselona, Berlin, Kopenhag, Londra ve Washington gibi şehirlerde görüldü.[102] 2.000 civarında insan Londra, Trafalgar Meydanında toplanıp Fransız Ulusal Marşı'nı okudu.[103] Brüksel'de iki farklı noktada mumlarla bekleyen insanlar görüldü, Fransız konsolosluğu ve Place du Luxembourg.8 Ocak günü şehirdeki bayrakların birçoğu yarıya indirilmişti.[104] Atlantik okyanusunun diğer tarafında çarşamba akşamı birçok insan New York'ta bulunan Manhattan, Union Meydanı'nda buluştu. Birleşmiş Milletler, Fransız büyükelçisi Francois Delattre kalabalığın arasında elinde pankart ile Fransız Ulusal Marşı'nı okudu.[105] Yüzlerce kişi ellerinde "Je Suis Charlie" pankartlarıyla dayanışmalarını göstermek için San Francisco, Fransız elçiliğinin dışında görüldü.[106]

Kanada'da birçok kişi Fransa'ya destek olmak ve "terörizmi lanetlemek" için 7 Ocak akşamı toplandı. Calgary, Montreal, Ottawa ve Toronto şehirlerinde "Je Suis Charlie" toplulukları vardı.[107] Calgary'da "terörizm karşıtı duyarlılık" açıklamaları vardı. "Biz terörizme karşıyız ve onlara savaşı kazanamayacaklarını göstermek istiyoruz. Yaşananlar dehşet verici fakat onlar kazanamayacaklar." dedi bir gösterici. "Saldırı sadece Fransız gazetecilere veya Fransızlara karşı değil, bu özgürlüğe karşı - herkes, dünyada yaşayan herkes yaşananlar konusunda endişeli."[108] −21 °C soğuğa rağmen Montreal'de 1.000 civarında kişi şehrin dışında bulunan Fransız konsolosluğunun önünde "Özgürlük!" ve "Charlie!" sloganları eşliğinde buluştu. Montreal belediye başkanı Denis Coderre kalabalığın arasındaydı, "Bugün, hepimiz Fransız'ız! duyurusunda bulundu. Şehrin, Fransızları ve özgürlüklere ilişkin konularda tamamıyla desteklediğini belirtti, "İfade özgürlüğünü korumak konusunda görevliyiz. Söylememiz gerekenleri söyleme hakkına sahibiz." diye belirtti.[109]

8 Ocak günü gösteriler hızlıca Avustralya'ya sıçradı. Melbourne, Sidney ve Pert şehrinde toplananlar "Ja Suis Charlie" yazıları taşımaktaydı. Federasyon Meydanı'nda birlik vurgusuyla toplanıldı. "Din veya politika konusunda ne düşündüğümüz önemli değil, sadece birlik olmalıyız." Sydney, Martin Place ve Hyde Park'ta toplanan kişiler saygı göstermek için beyaz kıyafetlerle geldiler. Şehirdeki bayraklar yarıya indirildi ve yas tutan kişiler tarafından çiçek buketleri Fransız elçiliği önüne bırakıldı.[110] Perth şehrinde toplananlar Fransa konsolosu Patrick Kedemos'un belirttiği gibi "spontane" idi. "Biz çok uzaktayız fakat kalbimiz Fransa'daki akrabalarımız ve arkadaşlarımızla birlikte. Bu saldırı ifade özgürlüğüne, Fransa'nın önde gelen gazetecilerine yapıldı."[111]

8-9 Ocak[değiştir | kaynağı değiştir]

700.000 civarında insan 9 Ocak'ta protesto yürüyüşleri gerçekleştirdi. En büyük yürüyüş Toulese'da 100.000 kadar katılımcıyla gerçekleşti, onu takip eden Marseille(45.000), Lille(35-40.000), Pau(80.000), Orléans(22.000) ve Caen(60.000) şehirleri yürüyüşlere ev sahipliği yapan diğer şehirlerdir. Diğer bir yürüyüş 10 Ocak'ta Paris'te olacaktır.[112]

Tepkiler[değiştir | kaynağı değiştir]

Fransız hükümeti[değiştir | kaynağı değiştir]

Cumhurbaşkanı François Hollande saldırının gerçekleştiği yerde medya çalışanlarına "bu hiç şüphesiz terörist bir saldırı" dedi ve ekledi "gelecek haftalarda olacak diğer terörist saldırılar önlendi".[113] Daha sonra saldırıyı "aşırı barbarlık içeren terörist saldırı", katledilen gazetecileri "kahraman" olarak tanımladı.[114] 8 Ocak gününü millî yas günü ilan etti.[115]

Saldırı sonrasında Place de la République'de toplananlara, Paris belediye başkanı Anne Hidalgo "Bugün gördüklerimiz cumhuriyetin değerlerine karşı saldırıdır, Paris barışçıl bir yer. Bu karikatüristler, yazarlar, sanatçılar kalemlerini mizahla birlikte bazen sıkıntılı konuları irdelemek için kullandılar ve bunun gibi gerekli amaçları işlediler." dedi.[116]

Diğer ülkeler[değiştir | kaynağı değiştir]

Ana madde: Charlie Hebdo saldırısına uluslararası tepkiler

Saldırı dünya çapında hükûmetler tarafından yüzlerce kınama aldı. Taziye beyanları Barack Obama, Vladimir Putin, Stephen Harper, Angela Merkel, Matteo Renzi, David Cameron ve Tony Abbott[117] gibi liderler tarafından sunuldu.

Medya[değiştir | kaynağı değiştir]

Medya organizasyonları saldırıya karşı olan protestolara yer verdi. Libération, Le Monde ve Le Figaro diğer Fransız yayınlarıyla birlikte siyah bir zemin üzerinde yazan "Je suis Charlie" sloganını internet sayfalarının üst kısmına yerleştirdi.[103] Libération'ın ön sayfasında "Nous sommes tous Charlie" (Hepimiz Charlie'yiz) yazarken, Paris Normandie bir günlüğüne ismini Charlie Normandie olarak değiştirdi.[103] Google'ın Fransızca versiyonunda gün boyunca siyah bir kurdele bulunuyordu.[118]

İngiliz Private Eye dergisinin editörü Ian Hislop "Bu korkunç saldırıyla dehşete düştüm ve şok oldum - Avrupa'nın kalbinde ifade özgürlüğüne öldürücü bir saldırı..." Dünyada birçok karikatürist saldırıyla ilgili karikatürlerini yayınladı.[119]

İngilizce yayın yapan birçok medya saldırı olduktan sonra birkaç saat içerisinde anlaşmazlığa neden olan karikatürleri websiteleri üzerinden yeniden yayımladı. Öne çıkan örnekler içerisinde Bloomberg News,[120] Huffington Post,[121] The Daily Beast,[122] Gawker,[123] Vox[124] ve Free Beacon[125] yer alıyor. The New York Times, New York Daily News, CNN, Al-Jazeera America, Associated Press ve The Daily Telegraph gibi medya organizasyonları ise saldırı haberlerini anlaşmazlığa neden olan karikatürleri yayımlamadan sundu. İki internet sayfası ise karikatürleri yayımlamayan yerleri kendilerine sansür yaptıkları gerekçesiyle suçladı.[126][127]

Diğer medya neşriyatı; Almanya, Berlin'de yayın yapan Berliner Kurier, Polonya'da Gazeta Wyborcza gibi yerler saldırının olduğu günün ertesi günü karikatürleri yayınladılar. Üç Danimarka gazetesi yayımlarını Charlie Hebdo karikatürleriyle yaptı.[128]

Mısır'da Al-Masry Al-Youm isimli günlük gazete öldürülen karikatüristlerle dayanışma içinde olduğunu bildiren "Je Suis Charlie" imzalı bir karikatür yayımladı.[129] Ayrıca Al-Masry Al-Youm internet sitesinde, anlaşmazlığa neden olan karikatürler dahil çeşitli Charlie Hebdo karikatürleri gösterdi.

T24 isimli internet gazetesi Charlie Hebdo'nun son sayısının Türkçe çevirisinin tamamını internet sitesi üstünde yayımladı.[130]

14 Ocak 2015 günü Cumhuriyet gazetesi yayınlanacak olan yeni Charlie Hebdo sayısının Türkçeye çevrilmiş halde olan sayısından bir seçki yayınlayacak. Gazetenin genel yayın yönetmeni Utku Çakıröz, Twitter üzerinde yazdığı mesajında ifade özgürlüğüne ve dini hassasiyetlere dikkat çekerek 8 sayfalık derginin 4 sayfasını ve kapağını yayınlamaktan vazgeçtiklerini açıkladı.[131][132][133][134] Seçki dağıtım aşamasında geçtiği sırada polis YAYSAT'ın dağıtım tesislerine gelerek çalışmaları durdurdu. Daha sonra savcılığın asıl versiyonda yer alan Muhammed tasviri içeren kapağın olmadığını öğrenmesi ile bir saatlik durdurma sona erdi.[135] Radikal gazetesinde gazeteci olarak çalışan İsmail Yılmaz'ın Twitter'da yazdığı bilgiye göre Cumhuriyet Gazetesi'nin vereceği seçki içerisinde yer almayan Muhammed'i tasvir eden karikatür gazete çalışanlarından Ceyda Karan ve Hikmet Çetinkaya'nın köşesinde bulunacak.[136] "Yazarlarını terör saldırılarında yitiren Cumhuriyet, Charlie Hebdo katliamının acısını çok iyi anlamaktadır." diyerek çıkacak seçkinin isminin Charlie Hebdo dayanışma sayısı olacağını internet sitesi üstünden açıkladılar.[137]

Çeşitli sosyal medya siteleri üstünden gelen tehditler[kaynak belirtilmeli] üzerine Cumhuriyet Gazetesi'nin bulunduğu sokakta polisler güvenlik tedbirleri aldı. Bariyerlerle sokağa ulaşan bölgelerin kontrol altına alındığı ve akrep adı verilen araçların gazete binasına yakın durduğu söylenmektedir. Ayrıca bir grup insanın gazeteyi protesto etmek için toplandığı da ifade edilmektedir.[138]

Charlie Hebdo Cephesine Eleştiriler[değiştir | kaynağı değiştir]

Derginin kurucularından Henri Roussel saldırıyla ilgili olarak derginin yayın yönetmeni Charbonnier'ı sorumsuzlukla suçlamış ve provokatif karikatürleri nedeniyle saldırıya zemin hazırladığını savunmuştur.[139]

Türkiye'de yayım yapan iki İslami gazete Yeni Akit makaleyi "Müslümanları kışkırtan dergiye saldırı" olarak isimlendirdi. Türkiye gazetesi ise makaleyi "Peygamberimize hakaret eden dergiye saldırı" şeklinde isimlendirdi.[140]

Papa Francis Filipinler'e gitmeden önce basın mensuplarına yaptığı açıklamada "Düşünce özgürlüğünün de bir sınırı var" diyerek inançların alay konusu yapılmaması gerektiğini vurgulamıştır.[141]

Prof. Norman Finkelstein yaptığı bir konuşmasında Charlie Hebdo'nun hiciv değil sadizm yaptığını söylemiştir.[142][143][144]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Christopher Woolf (15 Ocak 2015). "Where did the Paris attackers get their guns?" (İngilizce). pri.org. 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2015. 
  2. ^ "Charlie Hebdo shooting: At least 12 killed as shots fired at satirical magazine's Paris office" (İngilizce). independent.co.uk. 7 Ocak 2015. 27 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2015. 
  3. ^ "Terrorists shouted they were from al-Qaeda in the Yemen before Charlie Hebdo attack". telegraph. 9 Ocak 2015. 9 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  4. ^ "A major manhunt has been launched for gunmen who shot dead 12 people at the Paris office of the French satirical magazine Charlie Hebdo". BBC News. 8 Ocak 2015. 16 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2015. 
  5. ^ "Gun attack on French magazine Charlie Hebdo kills 11". BBC News. 7 Ocak 2015. 21 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2015. 
  6. ^ "Charlie Hebdo staff vow to print 1m copies as French media support grows". The Guardian. 9 Ocak 2015. 16 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  7. ^ "« Nous ne renoncerons jamais » : « Charlie Hebdo » republie les caricatures de Mahomet". Télé Obs. 1 Eylül 2020. 1 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2020. 
  8. ^ "Charlie Hebdo, saldırıdan 5 yıl sonra görülecek dava öncesi aynı karikatürleri yeniden yayımlayacak". T24. 1 Eylül 2020. 3 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2020. 
  9. ^ "Firebomb attack on satirical French magazine". Financial Times. 2 Kasım 2011. 11 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2015. 
  10. ^ "France to close schools and embassies fearing Mohammed cartoon reaction". The Telegraph. 19 Eylül 2012. 16 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2015. 
  11. ^ "Charlie Charlie Hebdo Mohammed Cartoons: France Ups Embassy Security After Prophet Cartoons". The Huffington Post. 19 Eylül 2012. 18 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2015. 
  12. ^ a b "Magazine's nude Mohammad cartoons prompt France to shut embassies, schools in 20 countries". National Post. 19 Eylül 2012. 25 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2015. 
  13. ^ "France even more fractured after the Charlie Hebdo rampage". cbcnews. 19 Eylül 2012. 22 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2015. 
  14. ^ a b "France even more fractured after the Charlie Hebdo rampage". cbcnews. 13 Ocak 2015. 22 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2015. 
  15. ^ "Look Who's on Al Qaeda's Most-Wanted List". the wire. 13 Ocak 2015. 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2015. 
  16. ^ "Paris Police Say 12 Dead After Shooting at Charlie Hebdo". time. 13 Ocak 2015. 22 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2015. 
  17. ^ "Charlie Hebdo cartoonist murdered in Paris terrorist attack was on al-Qaeda wanted list". the telegraph. 13 Ocak 2015. 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2015. 
  18. ^ "Why There's Tension Between France and Its Muslim Population". time. 13 Ocak 2015. 15 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2015. 
  19. ^ Zarka, Taussig & Fleury 2004, s. 27.
  20. ^ "After Terrorist Attacks, Many French Muslims Wonder: What Now?". nytimes. 13 Ocak 2015. 13 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2015. 
  21. ^ "Les deux hommes criaient «Allah akbar» en tirant" (Fransızca). Lessentiel. 29 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2015. 
  22. ^ "Gun attack on French magazine Charlie Hebdo kills 11". BBC News. 8 Ocak 2015. 21 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2015. 
  23. ^ "Charlie Hebdo shooting: 12 people killed, 11 injured, in attack on Paris offices of satirical newspaper". ABC. 8 Ocak 2015. 12 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2015. 
  24. ^ "Charlie Hebdo : Le témoignage de la dessinatrice Coco". Humanite. 8 Ocak 2015. 9 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2015. 
  25. ^ "Charlie Hebdo attacks: 'It's carnage, a bloodbath. Everyone is dead'". The Guardian. 8 Ocak 2015. 22 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2015. 
  26. ^ "Youngest Suspect in Charlie Hebdo Attack Turns Himself In, 2 Others Sought". ABC News. 8 Ocak 2015. 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2015. 
  27. ^ "Manhunt after deadly attack on Paris newspaper". Cbs News. 8 Ocak 2015. 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2015. 
  28. ^ "Attentat à Charlie Hebdo : le scénario de la tuerie". Lci. 8 Ocak 2015. 11 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2015. 
  29. ^ "Coups de feu dans le sud de Paris au lendemain de l'attentat à "Charlie Hebdo"". Lemonde. 8 Ocak 2015. 8 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2015. 
  30. ^ "Hz. Muhammed'in karikatürlerini yayınlayan dergiye saldırı". Mynet.com. 7 Ocak 2015. 
  31. ^ "Paris'te Charlie Hebdo dergisine silahlı saldırı". Hürriyet. 7 Ocak 2015. 2 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2015. 
  32. ^ "errorists Strike Charlie Hebdo Newspaper in Paris, Leaving 12 Dead". Nytimes. 9 Ocak 2015. 1 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  33. ^ "Has al-Qaeda Struck Back? Part One". Site intel group. 9 Ocak 2015. 10 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  34. ^ "ANALYSIS: Was Charlie Hebdo massacre Al-Qaeda's bid to re-establish itself as global terror force after being 'eclipsed by ISIS', asks Michael Burleigh". Dailymail. 9 Ocak 2015. 12 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  35. ^ "Charlie Hebdo's mysterious last tweet before attack". BBC. 9 Ocak 2015. 14 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  36. ^ Attentat de Charlie Hebdo, l'un des policiers tués demeurait en Normandie 16 Eylül 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. 7 January 2015 www.tendanceouest.com in French (Google translated)
  37. ^ "En Direct. Massacre chez "Charlie Hebdo": 12 morts, dont Charb et Cabu". 7 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2015. 
  38. ^ "Les dessinateurs Charb et Cabu seraient morts". 7 Ocak 2015. 7 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2015. 
  39. ^ "Charlie Hebdo terror attack: Sickening moment 'policeman executed by militants as he held up hands in surrender". Mirror. 25 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  40. ^ "Charlie Hebdo attack: What we know about the three gunmen". 8 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  41. ^ Polly Mosendz. "Police Officer Ahmed Merabet Shot During Charlie Hebdo Massacre". Newsweek. 8 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2015. 
  42. ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  43. ^ Manuel Armand. "Michel Renaud, insatiable voyageur". Le Monde. 9 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  44. ^ "Charlie Hebdo victims". BBC. 8 Ocak 2015. 8 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2015. 
  45. ^ "Attentat contre "Charlie Hebdo " : Charb, Cabu, Wolinski et les autres, assassinés dans leur rédaction". Le Monde (Fransızca). 7 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2015. 
  46. ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  47. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  48. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  49. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  50. ^ "Paris attacks: Sydney woman's partner in coma after Charlie Hebdo shooting". The Sydney Morning Herald. 23 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  51. ^ "Attentat contre Charlie Hebdo. Témoignage de l'oncle de Riss, directeur de la rédaction Charlie Hebdo". Le Telegramme. 8 Ocak 2015. 8 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2015. 
  52. ^ Translated text
  53. ^ "En Direct. Attentat à Charlie Hebdo : 12 morts, les terroristes en fuite". Le Parisien (Fransızca). France. 7 Ocak 2015. 7 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2015. 
  54. ^ "Charlie Hebdo shootings: 'It's carnage, a bloodbath. Everyone is dead'". The Guardian. 7 Ocak 2015. 22 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2015. 
  55. ^ "One Suspect Surrenders in Attack on French Newspaper; Two Others at Large". New York Times. 7 Ocak 2015. 1 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2015. 
  56. ^ "The Globe in Paris: Police identify three suspects". The Globe and Mail. 10 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  57. ^ "Paris rampage live updates: 1 suspect reportedly surrenders; vigils held worldwide". Los Angeles Times. 8 Ocak 2015. 26 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  58. ^ "Yemen branch of al-Qaeda claim they directed attack on office of Charlie Hebdo as kosher grocery store killer said he was fighting for the Islamic State and wanted to kill Jews". 9 Ocak 2015. 24 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2015. 
  59. ^ "Two Brothers Suspected in Killings Were Known to French Intelligence Services". nytimes. 10 Ocak 2015. 7 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2015. 
  60. ^ "Confusion as French Hunt Magazine Attack Suspects". nbc. 10 Ocak 2015. 11 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2015. 
  61. ^ "«Un commando organisé»". liberation. 10 Ocak 2015. 21 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2015. 
  62. ^ a b "Charlie Hebdo attack: Suspects' profiles". bbc. 10 Ocak 2015. 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2015. 
  63. ^ "Who are suspects in two violent French standoffs?". cnn. 10 Ocak 2015. 26 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2015. 
  64. ^ "Charlie Hebdo Paris shooting: Three men suspected of killing 12 in terror attack 'holed up near Belgium border'". mirror. 10 Ocak 2015. 25 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2015. 
  65. ^ "French Muslims flock to,from Iraq's battltfields". nbcnews. 10 Ocak 2015. 18 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2015. 
  66. ^ "Neighbour says suspects in Paris shooting had 'cache of arms'". globeandmail. 10 Ocak 2015. 11 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2015. 
  67. ^ "Said Kouachi, Suspect In Charlie Hebdo Attack, Trained In Yemen: Reports". huffington post. 10 Ocak 2015. 13 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2015. 
  68. ^ "Police converge on area north-east of Paris in hunt for Charlie Hebdo gunmen". the guardian. 9 Ocak 2015. 2 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  69. ^ "Charlie Hebdo attack: Helicopters hunt for suspects in woods of France". cnn. 9 Ocak 2015. 3 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  70. ^ "Charlie Hebdo attack: Hundreds of elite armed police comb woodland as search continues for two Paris shooting suspects". independent. 8 Ocak 2015. 22 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  71. ^ "'Buttes Chaumont' network behind Paris attacks". 10 Ocak 2015. 9 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  72. ^ "As it happened: France sieges end". bbc. 10 Ocak 2015. 9 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  73. ^ "How hero hiding in cardboard box guided police by texts as they moved in to take out jihadi brothers at print plant". dailymail. 10 Ocak 2015. 9 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2015. 
  74. ^ "Création Tendance découverte : prise d'otages à Dammartin en Goële". linternaute. 10 Ocak 2015. 9 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2015. 
  75. ^ [hhttp://www.cbc.ca/news/world/charlie-hebdo-attack-3-suspects-4-hostages-killed-in-separate-attacks-near-paris-1.2894956 "'Charlie Hebdo attack: 3 suspects, 4 hostages killed in separate attacks near Paris"]. 10 Ocak 2015. 9 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2015. 
  76. ^ Le suspect de Montrouge, Amedy Coulibaly, était bien le tireur de Vincennes 9 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Le Monde
  77. ^ "'Buttes Chaumont' network behind Paris attacks". channel14. 9 Ocak 2015. 9 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  78. ^ "Paris shooting updates / French PM acknowledges 'failings' in preventing attack". haaretz. 9 Ocak 2015. 10 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  79. ^ "France attacks: Sieges ended". bbc. 9 Ocak 2015. 9 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  80. ^ "Porte de Vincennes : Coulibaly a demandé à ses proches d'attaquer des commissariats". midilibre. 9 Ocak 2015. 11 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  81. ^ "Le suspect de Montrouge, Amedy Coulibaly, était bien le tireur de Vincennes". channel14. 9 Ocak 2015. 9 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  82. ^ "Paris shooting: Armed man takes hostages in Paris kosher store". smh. 9 Ocak 2015. 12 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  83. ^ "Amedy Coulibaly Dead: 5 Fast Facts You Need to Know". heavy. 9 Ocak 2015. 18 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  84. ^ "Paris hostage situation ends with gunman dead". cbsnews. 9 Ocak 2015. 9 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  85. ^ "'Wife' of Kosher supermarket killer 'armed and dangerous' and on the run, police warn - See more at: http://www.nyooztrend.com/regional/265086-wife-of-kosher-supermarket-killer-armed-and-dangerous-and-on-the-run-police-warn.html#sthash.qRnecEod.dpuf". nyooztrend. 10 Ocak 2015. 9 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015.  |başlık= dış bağlantı (yardım)
  86. ^ "Charlie Hebdo Attack: Magazine to publish next week". BBC. 9 Ocak 2015. 21 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  87. ^ "Charlie Hebdo will publish one million copies next week with help from Google-backed fund". The Verge. 9 Ocak 2015. 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  88. ^ "French media raises €500,000 to keep satirical magazine Charlie Hebdo open". The Verge. 9 Ocak 2015. 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  89. ^ "Updates on the 2nd Day of Search for Suspects in Charlie Hebdo Shooting". The Verge. 9 Ocak 2015. [ölü/kırık bağlantı]
  90. ^ "Mosques Attacked In Wake Of Charlie Hebdo Shooting". Huffington Post. 9 Ocak 2015. 13 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  91. ^ "Revenge attacks and retaliation begin: Mosques come under fire with guns and 'grenades' in France… and kebab shop near another Muslim temple is blown upok". Daily Mail. 9 Ocak 2015. 2 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  92. ^ "«Charlie» à «Libé» : «Bon, on fait le journal ?»". Libération. 9 Ocak 2015. 15 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  93. ^ "Soldiers on the streets: Military is brought in to protect Eiffel Tower, media offices, places of worship and public transport links as France responds to terror attack". Adminr. 7 Ocak 2015. 31 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2015. 
  94. ^ "Manhunt after deadly attack on Paris newspaper". Adminr. 7 Ocak 2015. 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2015. 
  95. ^ "Le Conseil fédéral condamne l'attentat à Paris". Adminr. 7 Ocak 2015. 7 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2015. 
  96. ^ "Armed police step up patrols at St Pancras in wake of Charlie Hebdo Paris massacre". Hamhigh. 7 Ocak 2015. 15 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2015. 
  97. ^ ""Je suis Charlie": Hitzige Debatten auf Twitter". Tagesspiel. 9 Ocak 2015. 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  98. ^ "Je suis Charlie! The cry of defiance: Vast crowds rally across the world to condemn the gun massacre as Francoise Hollande declares tomorrow a day of mourningk". Mail Online. 9 Ocak 2015. 18 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  99. ^ Richard Booth (7 Ocak 2015). "'Je suis Charlie' trends as people refuse to be silenced by Charlie Hebdo gunmen". Daily Mirror. 
  100. ^ "ATTENTAT À CHARLIE HEBDO. Près de 15 000 personnes réunies à Lyon". Lyon. 9 Ocak 2015. 22 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  101. ^ ""Charlie Hebdo" : plus de 100.000 personnes rassemblées en hommage". L'obs. 9 Ocak 2015. 22 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  102. ^ "Charlie Hebdo attack vigils – in pictures". The Guardian. 9 Ocak 2015. 1 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  103. ^ a b c "As it happened: Charlie Hebdo attack". BBC. 9 Ocak 2015. 13 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  104. ^ "Brussels in mourning after Paris killings". EurActive. 9 Ocak 2015. 22 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  105. ^ "New Yorkers and Expats Band Together for Charlie Hebdo Vigilk". Observer. 9 Ocak 2015. 7 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  106. ^ "Hundreds Gather in San Francisco Vigil for Terror Attack Victims at French Magazine". nbc. 9 Ocak 2015. 28 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  107. ^ "Toronto's French community gathers for Charlie Hebdo vigil". The Star. 9 Ocak 2015. 15 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  108. ^ "Calgarians attend vigil for victims of deadly attack at French newspaper". Calgary Herald. 9 Ocak 2015. 13 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  109. ^ "Crowds brave frigid temperatures to attend Montreal vigils for victims of Paris shooting". Montreal Gazette. 9 Ocak 2015. 19 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  110. ^ "Charlie Hebdo: Thousands turn out for Melbourne, Sydney vigils". SBS. 9 Ocak 2015. 10 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  111. ^ "Charlie Hebdo shooting: Crowds gather for vigils in Melbourne, Sydney, Perth". ABC. 9 Ocak 2015. 30 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  112. ^ "Plus de 700 000 personnes défilent contre le terrorisme en France". lemonde. 10 Ocak 2015. 11 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2015. 
  113. ^ "Manhunt after deadly Charlie Hebdo terrorist attack". france24. 11 Ocak 2015. 12 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2015. 
  114. ^ "1 of 3 Suspects in Paris Shootings Surrenders". france24. 11 Ocak 2015. 10 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2015. 
  115. ^ "French, world leaders condemn attack at Charlie Hebdo". france24. 11 Ocak 2015. 12 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2015. 
  116. ^ "Thousands rally in Paris after Charlie Hebdo shooting: 'No words can express our anger'". thestar. 18 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2015. 
  117. ^ "hCharlie Hebdo: world leaders' reactions to terror attack". the telegraph. 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2015. 
  118. ^ "Charlie Hebdo attack: Thousands join vigils in Paris, London, Berlin and around the world". Independent. 9 Ocak 2015. 4 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  119. ^ "Charlie Hebdo Shooting: How Cartoonists Are Reacting". ABC. 9 Ocak 2015. 22 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  120. ^ "The Bold Charlie Hebdo Covers the Satirical Magazine Was Not Afraid to Run". bloomberg. 9 Ocak 2015. 26 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  121. ^ "These Are The Charlie Hebdo Cartoons That Terrorists Thought Were Worth Killing Over". huffington post. 9 Ocak 2015. 11 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  122. ^ "16 MOST 'SHOCKING' CHARLIE HEBDO COVERS". the daily beast. 9 Ocak 2015. 7 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  123. ^ "What Is Charlie Hebdo? The Cartoons that Made the French Paper Infamous". gawker. 9 Ocak 2015. 24 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  124. ^ "WCharlie Hebdo and its biting satire, explained in 9 of its most iconic covers". vox. 9 Ocak 2015. 14 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  125. ^ "a-tribute-to-charlie-hebdo". free beacon. 9 Ocak 2015. 10 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  126. ^ "News orgs censor Charlie Hebdo cartoons after attack". politica. 9 Ocak 2015. 21 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  127. ^ "News Outlets Are Censoring Images of Cartoons That May Have Incited Charlie Hebdo Attack". slate. 9 Ocak 2015. 19 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  128. ^ "As it happened: Charlie Hebdo attack". bbc. 9 Ocak 2015. 13 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  129. ^ "Egypt's cartoonists pen their condemnation against Charlie Hebdo attack". ahramonline. 9 Ocak 2015. 3 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  130. ^ "şte Charlie Hebdo'nun katliamdan sonra çıkan ilk sayısının Türkçe metni". t24. 15 Ocak 2015. 25 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2015. 
  131. ^ Utku Çakırözer [@utkucakirozer] (13 Ocak 2015). "6.Yayınladığımız seçkide çok sayıda istişare sonrasında derginin kapak sayfasına yer vermedik. @cumhuriyetgzt" (Tweet). Erişim tarihi: 22 Temmuz 2020 – Twitter vasıtasıyla. 
  132. ^ Utku Çakırözer [@utkucakirozer] (13 Ocak 2015). "4 Bu seçkiyi hazırlarken yayın ilkelerimiz ışığında toplumların inanç özgürlükleri ve dini hassasiyetlerine özen gösterdik @cumhuriyetgzt" (Tweet). Erişim tarihi: 22 Temmuz 2020 – Twitter vasıtasıyla. 
  133. ^ Utku Çakırözer [@utkucakirozer] (13 Ocak 2015). "5.Cumhuriyet, bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da ifade özgürlüğünü savunmaya var gücüyle devam edecektir @cumhuriyetgzt" (Tweet). Erişim tarihi: 22 Temmuz 2020 – Twitter vasıtasıyla. 
  134. ^ "«Charlie» intégralement publié mercredi en Turquie". libération. 9 Ocak 2015. 13 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2015. 
  135. ^ "Yay-Sat'a Charlie Hebdo baskını!". t24. 14 Ocak 2015. 3 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2015. 
  136. ^ İsmail Saymaz [@ismailsaymaz] (14 Ocak 2015). "cumhuriyet'in dört sayfası, hebdo'nun karikatür seçkisine ayrıldı. kapak resmi ise ceyda karan ve hikmet çetinkaya'nın köşesinde çıkacak" (Tweet). Erişim tarihi: 22 Temmuz 2020 – Twitter vasıtasıyla. 
  137. ^ "Charlie Hebdo dayanışma sayısı açıklaması". Cihan. 14 Ocak 2015. 29 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2015. 
  138. ^ "Cumhuriyet Gazetesi'ne çıkan sokaklar kapatıldı". Cihan. 14 Ocak 2015. 14 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2015. 
  139. ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2015. 
  140. ^ "Islamist Turkish dailies draw ire after Charlie Hebdo attack". Hürriyet Daily News. 9 Ocak 2015. 12 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  141. ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2015. 
  142. ^ "AA". 4 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2015. 
  143. ^ "Finkelstein". 21 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2015. 
  144. ^ "Charlie Hebdo sadizm". 28 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2015. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Charlie_Hebdo_saldırısı&oldid=32460597" sayfasından alınmıştır