Caserta Mütarekesi - Vikipedi

Caserta Mütarekesi (İtalyanca: Resa di Caserta), II. Dünya Savaşı'nın sonunda İtalya'daki Nazi birliklerinin resmî olarak Müttefik Devletlere teslim olduğu anlaşmadır. 29 Nisan 1945 tarihinde Caserta Sarayında imzalanan metin, 2 Mayıs 1945 itibarıyla geçerli olmuştur.^[1]

Metnin resmî adı Instrument of local surrender of German forces and other forces placed under the command or control of the German Sout-West Command şeklindedir. Mütareke Birleşik Krallık, Amerika Birleşik Devletleri ve Nazi Almanyası temsilcileri arasında imzalanmıştır, Sovyetler Birliği bir gözlemciyle imza törenine katılmıştır. Anlaşma metninde İtalya Sosyal Cumhuriyeti bir kukla devlet olduğundan hareketle Müttefik Devletlerce tanınmadığı için bu devletin Savunma Bakanı Rodolfo Graziani imzacılar arasında yer almamıştır.

Arka plan[değiştir | kaynağı değiştir]

İtalya Cephesi'nde Gotik Hattı boyunca saldırıya geçen Müttefik Devletler 21 Nisan 1945 tarihinde tahkimatı aşarak Bologna'ya ulaşırlar. 25 Nisan tarihinde Copparo'daki Wehrmacht birlikleri teslim olur.

Şubat-Mayıs 1945 döneminde İkinci Dünya Savaşı sürmekteyken İtalya'nın kuzeyinde bulunan Nazi Almanyasına bağlı birliklerin bölgedeki Batılı Müttefik Devletlere teslim olması üzerine yürütülen gizli görüşmeler gerçekleşmiştir. Sunrise Harekâtı olarak bilinen görüşmelerin çoğu İsviçre'nin Bern kentinde, Waffen-SS komutanı Karl Wolff ile ABD ajanı Allen Dulles arasında gerçekleşmiştir. Görüşmelerin ortaya çıkması Müttefikler arasında özellikle Sovyetler Birliği'nde ABD'nin Nazilerle ayrı bir barış antlaşması imzalayacağı kaygısını yaratmıştır. İlerleyen dönemde başlayacak olan Soğuk Savaş'ın ilk işareti olarak görülen olay sırasında Sovyet lideri Joseph Stalin ile ABD Devlet Başkanı Franklin Roosevelt arasında hararetli yazışmalar gerçekleşmiştir. Bu gelişmeler yaşandığı için mütareke gündem olduğu zaman Sovyetler Birliği anlaşmanın yapılacağı yere bir temsilci göndermiştir.

İçeriği[değiştir | kaynağı değiştir]

Müttefik Devletler Kuvvetlerinin karargâhı olarak kullanılan Caserta Sarayındaki görüşmelere aşağıdaki personel katılmıştır:^[2]

•  Büyük Britanya General William Duthie Morgan
•  ABD General Lyman Louis Lemnitzer
•  Büyük Britanya General Terence Sydney Airey
•  Almanya Albay Viktor von Schweinitz
•  Almanya Binbaşı Eugen Wenner
•  Sovyetler Birliği General Aleksey Kislenko (gözlemci olarak Roma'dan özel görevle gelmiştir)

Anlaşma metni kara, deniz ve hava kuvvetlerini ilgilendiren A, B ve C olarak adlandırılan üç ayrı ekle beraber yürürlüğe girmiştir. Anlaşmaya göre kayıtsız şartsız teslim olacak olan Naziler ve onlara bağlı güçler silahlarını imha etmeyecek ve bulundukları tesislere zarar vermeyecektir.

Anlaşmanın imzalandığı günden bir gün önce 28 Nisan günü Adolf Hitler, Albert Kesselring'in görevlerini artırmış ve Alman Batı Ordu Gruplarının komutanı ilan etmiştir. Kayıtsız şartsız teslime karşı olan Kesselring, özellikle 28 Nisan günü Mussolini'nin infaz edilmesi ve 30 Nisan günü Hitler'in intiharının ardından Wolff tarafından anlaşmayı uygulamaya ve uymaya ikna edilmiştir.

Sonrası[değiştir | kaynağı değiştir]

İtalya'nın Müttefik Devletlerle yaptığı anlaşmadan sonra İtalya'yı işgal eden ve çeşitli katliamlar yapmış olan Naziler partizanlarının güçlü olduğu bölgelerde özellikle İngiliz veya Amerikan birliklerine teslim olmayı tercih ediyor, bu birlikler eğer yakında değilse silahlarını bırakmıyor ve çatışmalara devam ediyordu. Sonrasında teslim alınan alman savaş esirlerinin çoğu POW Camp Rimini adlı toplama kampına alınmış, buradaki esirler 1946 sonu ve 1947 boyunca serbest bırakılmıştır.^[3]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]