Aethiopis - Vikipedi

Aethiopis destanından sahneler içeren içme kabı, Attic, c. 540 M.Ö.

Aethiopis, ya da Aithiopis (GrekçeΑἰθιοπίς), eski Yunan edebiyatının kayıp bir destanlarından biridir. "Epik Döngü" olarak bilinen, Antik Yunanda daktilik ölçü ile yazılmış ve Truva Savaşı'nı konu alan şiirlerden biriydi. Aethiopis'in hikâyesi kronolojik olarak Homeros İlyada'sından hemen sonra gelir ve onu Küçük İlyada takip eder. Aethiopis; antik yazarların bazıları tarafından Miletli Arctinus (8. yy) (bkz Döngüsel şairler ) atfedilmiştir. Şiir, daktilik ölçü ile yazılmış beş şiir kitabından oluşuyordu.

Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]

Aethiopis muhtemelen MÖ 7. yüzyılda yazılmıştır, ancak tarihi hakkında çok fazla belirsizlik vardır. Antik kaynaklar, Arctinus'u 8. yüzyıla tarihlendirir; ancak en önemli karakterlerden biri olan Penthesilea'nın en eski sanatsal temsilleri, yaklaşık olarak MÖ 600 yılına dayanmaktadır.

İçerik[değiştir | kaynağı değiştir]

Aethiopis'in orijinal metninden sadece beş satır günümüze ulaştı. Bununla birlikte, bugün bildiklerimiz, Proclus (muhtemelen MS 2. yüzyıldaki gramerci Eutychius Proclus ile özdeşleştirilebilir ) isimli birine atfedilen okuma parçalarının derlendiği ve Destan Döngüsü'nün özetini içeren kaynağa dayanmaktadır.

Şiir, Truva kahramanı Hektor'un ölümünden kısa bir süre sonra, Truvalıları desteklemeye gelen Amazon savaşçısı Penthesileia'nın gelişiyle açılır. Penthesileia, savaşta kısa bir süre zafer kazansa da Akhilleus onu öldürür. Yunan savaşçı Thersites, Akhilleus'un kadına aşık olduğunu iddia ederek, Akhilleus ile alay eder. Bu yüzden Akhilleus Thersites'i de öldürür. Aşil, Thersites'i öldürmek için ritüel olarak arınır.

Sonra Truva'nın başka bir müttefiki olan Memnon (Eos ve Tithonus'un oğlu) Etiyopyalı bir birliğe liderlik ederek ve Hephaistos'un yaptığı zırhı giymiş bir halde yardıma gelir. Savaşta Memnon , Nestor'un oğlu ve Akhilleus'un favorisi olan Yunan savaşçı Antilochus'u öldürür. Akhilleus daha sonra Memnon'u öldürür ve Zeus, Eos'un isteği üzerine Memnon'u ölümsüz yapar. Ama öfkeli Akhilleus Truvalıları şehrin kapılarına kadar kovalar ve Scaean Kapıları'nda tanrı Apollon'un yardımıyla Paris'in attığı bir okla öldürülür. Akhilleus'un cesedi Aias ve Odysseus tarafından kurtarılır.

Yunanlar Antilochus için bir cenaze töreni düzenler. Akhilleus'un annesi nympha Thetis, kardeşleri ve musalar ile birlikte Akhilleus'un bedeni için ağıt yakmaya gelir. Cenaze oyunları, zırhının ve silahlarının en büyük kahraman için ödül olarak sunulduğu, Akhilleus'un onuruna düzenlenir. Aias ve Odysseus arasında anlaşmazlık çıkar. Aethiopis orada biter; Akhilleus'un zırhının kime verileceği ve ardından Aias'ın intiharının Aethiopis'te mi, Döngü'nün bir sonraki destanı Küçük İlyada'da mı yoksa her ikisinde mi anlatıldığı belirsizdir.

Şiirin önemi[değiştir | kaynağı değiştir]

Aethiopis'in hikâyesinde anlatılan olaylar eski Yunan vazo ressamları arasında popülerdi. Özellikle popüler sahneler Penthesilea'nın ölümü ve Aias'ın Aşil'in cesedini geri almasıdır.

Yetersiz bir şekilde tasdik edilmiş olmasına rağmen, Aethiopis, Homeros İlyada üzerine modern bilimde sıklıkla alıntılanır.[1] Akhilleus, Antilochus ve Memnon'un hikâyesi ile İlyada'da yer alan Akhilleus, Patraklos ve Hektor'un hikâyesi arasındaki güçlü benzerlikler nedeniyle Homeros üzerine Neoanalitik bilimde kullanılan en önemli paradigmalardan biridir; böyle bir benzerliğin var olduğu iddiası "Memnon teorisi" olarak bilinir.[2]

Sürümler[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ See e.g. G. Schoeck 1961, Ilias und Aithiopis: kyklische Motive in homerischer Brechung (Zurich); J. Burgess 1997, "Beyond Neo-analysis: problems with the vengeance theory", American Journal of Philology 118.1: 1-17; M.L. West 2003, "Iliad and Aithiopis", Classical Quarterly 53.1: 1-14.
  2. ^ See especially W. Schadewaldt 1965, Von Homers Welt und Werk (4th ed.; orig. publ. 1944; Stuttgart).