216 Kleopatra - Vikipedi

216 Kleopatra
Keşif [1]
KeşfedenJ. Palisa
Keşif yeriPola Gözlemevi
Keşif tarihi10 Nisan 1880
Adlandırmalar
MPC belirtmesi(216) Kleopatra
Adın kaynağı
Kleopatra (Mısır kraliçesi)[2]
Alternatif adlandırma
A880 GB · 1905 OA
1910 RA
ana kuşak [1][3] · (orta) [4]
arka plan [5]
SıfatlarKleopatrian, Kleopatrean
Yörünge özellikleri [3]
Dönem 23 Mart 2018 (JD 2458200.5)
Belirsizlik parametresi 0
Gözlem yayı137,60 yr (50.259 g)
Günöte3,4951 AU
Günberi2,0931 AU
2,7941 AU
Dış merkezlik0,2509
4,67 y (1.706 g)
346,24°
0° 12d 39.6s / gün
Eğiklik13,113°
215,36°
180,11°
Bilinen doğal uydusu2 (Alexhelios · Cleoselene)
Fiziksel özellikler
M (Tholen)[3] · Xe (SMASS)[3]
M [6][7]
B–V = 0,713[3]
U–B = 0,238[3]
7,30[3][8][9][10][6]
7,35±0,02[4][11][12] · 7,45[13]
Boyutlaryaklaşık = 0,18±0,02[14]
(276 × 94 × 78) ± 15% km[15]
Ortalama çap
118±2 km[14]
122±30 km[15]
103±4 km[8]
121,6±1,6 km[9]
135±2 km[10]
Kütle(3,0±0,3)×1018 kg[14]
(2,97±0,02)×1018 kg[15][16]
Ortalama yoğunluk
3,45±0,41 g/cm3[14]
yaklaşık 4,5 g/cm3 (büyük olasılıkla Çap = 135 km için 3,6±0,4 g/cm3 ve Çap = 109 km için 5,4±0,4 g/cm3)[15]
5,385280±0,000001 sa[15]
0,152 (hesaplanan)[14]
0,1164±0,004[10]
0,170[13]
0,149±0,005[9]
0,1111±0,0336[6]
0,1068[11]
0,200±0,028[8]
  Wikimedia Commons'ta ilgili ortam

216 Kleopatra, ortalama çapı 120 kilometre (75 mi) olan büyük bir M-tipi asteroittir ve uzun kemiğe veya haltere benzeyen şekli ile dikkat çekmektedir.[17][18][19] 10 Nisan 1880'de Avusturyalı astronom Johann Palisa tarafından şu anda Hırvatistan'ın Pula kentinde bulunan Avusturya Donanma Pola Gözlemevi'nde keşfedilmiştir ve adını ünlü Mısır kraliçesi Kleopatra'dan almıştır. 2008'de keşfedilen ve daha sonra Alexhelios ve Cleoselene olarak adlandırılan iki küçük küçük gezegen uydusuna sahiptir.

Yörünge ve sınıflandırma[değiştir | kaynağı değiştir]

Kleopatra, ana kuşağın arka plan popülasyonundan aile dışı bir asteroittir. Orta asteroit kuşağından 2,1–3,5 AU uzaklıkta her 4 yıl 8 ayda bir (1.706 gün; yarı büyük eksen 2,79 AU) Güneş'in etrafında döner. Yörüngesi ekliptiğe göre 0,25 eksantrikliğe ve 13 °'lik bir eğime sahiptir. Gezegenin gözlem yayı, Pola Gözlemevi'ndeki resmi keşif gözleminden on gün sonra, 20 Nisan 1880'de Leipzig Gözlemevi'nde (534) başlar.

Fiziksel özellikler[değiştir | kaynağı değiştir]

Büyüklük ve şekil[değiştir | kaynağı değiştir]

Kleopatra, ortalama (hacim eşdeğeri) çapı 120±2 km[19] ve alışılmadık derecede uzun bir şekli olan nispeten büyük bir asteroittir.

20° K enleminden gözlenen Kleopatra'nın animasyonlu görünümü
20° G enleminden gözlenen Kleopatra'nın animasyonlu görünümü

Uzatılmış şeklinin ilk haritalaması, 19 Ocak 1991'de sekiz farklı konumdan yapılan yıldız örtülme gözlemleriyle gösterildi.[20] Avrupa Güney Gözlemevi tarafından yürütülen La Silla'daki ESO 3,6 m Teleskobu ile yapılan müteakip gözlemler, benzer boyutta iki farklı lobu olan bir çift kaynak gösterecek şekilde yorumlandı.[21] Arecibo Gözlemevi'ndeki radar gözlemleri, asteroitin iki lobunun bir jambon kemik şeklini andıran bir şekilde birbirine bağlı olduğunu gösterdiğinde bu sonuçlar tartışmalı bir hal aldı. Ayrıntılı bir şekil modeli sağlayan radar gözlemleri, Science Magazine'in kapağında yer aldı.[17] Daha sonraki modeller, Kleopatra'nın daha uzun olduğunu ve radar gecikmeli Doppler görüntüleme, uyarlanabilir optikler ve yıldız örtülmelerini kullanan en yeni modeller ise 267 × 61 × 48 km boyutlarında olduğunu öne sürdü.[19][22]

Uydular[değiştir | kaynağı değiştir]

1988'de, Mauna Kea Gözlemevlerinde UH88 teleskobu kullanılarak bu asteroitin yörüngesinde dönen uydular veya toz için bir arama yapıldı, ancak bir sonuca ulaşılamadı.[23] Eylül 2008'de Franck Marchis ve çalışma arkadaşları, Keck Gözlemevi'nin uyarlanabilir optik sistemini kullanarak Kleopatra'nın yörüngesinde dönen iki uydu keşfettiklerini duyurdular.[24] Şubat 2011'de küçük gezegen uyduları Alexhelios (dış) ve Cleoselene (iç) olarak adlandırıldı, uyduların isimleri Kleopatra'nın çocukları Alexander Helios ve Kleopatra Selene II'den gelmektedir. Dış ve iç uydular yaklaşık 8,9 ± 1,6 ve 6,9 ± 1,6 km çapında, sırasıyla 2,7'lik  ve 1,8  günlük periyotlara sahipler.[25]

2017'de VLT-SPHERE tarafından görüntülenen Kleopatra ve iki uydusu

Kütle, yoğunluk ve bileşim[değiştir | kaynağı değiştir]

Kleopatra'nın düzensiz şekli yörünge modellemesini zorlaştırsa da iki uydunun varlığı, kütlesini tahmin etmek için bir yol sağlar.[25] En son uyarlanabilir optik gözlemler ve modelleme, Kleopatra'nın kütlesini (1,49±0,16)×10-12 M⊙ veya (2,97±0,32)×1018 kg olarak verir, bu da daha önce düşünülenden önemli ölçüde daha düşüktür. Kleopatra için en iyi hacim tahmini ile birleştirildiğinde, bu 3,38±0,50 g/cm3 bir kütle yoğunluğu gösterir.[19]

Bu son kütle yoğunluğu sonuçları, Kleopatra'nın saf metalik bir nesne olduğu hakkında kabul edilmiş görüşü sorgulamaktadır.[17] Kleopatra'nın radar albedo'su, güney yarımkürede yüksek bir metal içeriğine işaret etmektedir, ancak ekvator boyunca daha yaygın olan S- ve C-sınıfı asteroitlere benzemektedir. Bu gözlemleri uzlaştırmanın bir yolu, Kleopatra'nın dinamik dengede önemli ölçüde gözenekliliğe sahip moloz yığını bir asteroit olduğunu varsaymaktır.[19]

Kökeni[değiştir | kaynağı değiştir]

Asteroit Kleopatra'nın kuzey İtalya ile boyut karşılaştırması

Kleopatra'nın şeklini, dönüşünü ve uydularını açıklayan olası bir kaynak, onun belki de 100 milyon yıl önce eğik bir çarpma sonucu yaratılmış olmasıdır. Artan dönüş, asteroitin uzamasına ve Alexhelios'un ayrılmasına neden olabilirdi. Cleoselene ise daha sonra, yaklaşık 10 milyon yıl önce ayrılmış olabilirdi. Kleopatra bir değen ikilidir - eğer çok daha hızlı dönüyor olsaydı, iki lob birbirinden ayrılarak gerçek bir ikili sistem oluştururdu.[19]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b "216 Kleopatra". Minor Planet Center. 4 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2017. 
  2. ^ Schmadel, Lutz D. (2007). "(216) Kleopatra". Dictionary of Minor Planet Names – (216) Kleopatra. Springer Berlin Heidelberg. s. 34. doi:10.1007/978-3-540-29925-7_217. ISBN 978-3-540-00238-3. 
  3. ^ a b c d e f g "JPL Small-Body Database Browser: 216 Kleopatra" (2016-09-20 last obs.). Jet Propulsion Laboratory. 23 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2017. 
  4. ^ a b "LCDB Data for (216) Kleopatra". Asteroid Lightcurve Database (LCDB). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2017. 
  5. ^ "Asteroid 216 Kleopatra". Small Bodies Data Ferret. 16 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2019. 
  6. ^ a b c Mainzer, A.; Grav, T.; Masiero, J.; Hand, E.; Bauer, J.; Tholen, D.; McMillan, R. S.; Spahr, T.; Cutri, R. M.; Wright, E.; Watkins, J.; Mo, W.; Maleszewski, C. (November 2011). "NEOWISE Studies of Spectrophotometrically Classified Asteroids: Preliminary Results". The Astrophysical Journal. 741 (2): 25. arXiv:1109.6407 $2. Bibcode:2011ApJ...741...90M. doi:10.1088/0004-637X/741/2/90. 
  7. ^ Belskaya, I. N.; Fornasier, S.; Tozzi, G. P.; Gil-Hutton, R.; Cellino, A.; Antonyuk, K.; Krugly, Yu. N.; Dovgopol, A. N.; Faggi, S. (March 2017). "Refining the asteroid taxonomy by polarimetric observations". Icarus. 284: 30-42. Bibcode:2017Icar..284...30B. doi:10.1016/j.icarus.2016.11.003. Erişim tarihi: 22 Nisan 2017. 
  8. ^ a b c Masiero, Joseph R.; Mainzer, A. K.; Grav, T.; Bauer, J. M.; Cutri, R. M.; Nugent, C.; Cabrera, M. S. (November 2012). "Preliminary Analysis of WISE/NEOWISE 3-Band Cryogenic and Post-cryogenic Observations of Main Belt Asteroids". The Astrophysical Journal Letters. 759 (1): 5. arXiv:1209.5794 $2. Bibcode:2012ApJ...759L...8M. doi:10.1088/2041-8205/759/1/L8. 2 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2017. 
  9. ^ a b c Usui, Fumihiko; Kuroda, Daisuke; Müller, Thomas G.; Hasegawa, Sunao; Ishiguro, Masateru; Ootsubo, Takafumi; Ishihara, Daisuke; Kataza, Hirokazu; Takita, Satoshi; Oyabu, Shinki; Ueno, Munetaka; Matsuhara, Hideo; Onaka, Takashi (October 2011). "Asteroid Catalog Using Akari: AKARI/IRC Mid-Infrared Asteroid Survey". Publications of the Astronomical Society of Japan. 63 (5): 1117-1138. Bibcode:2011PASJ...63.1117U. doi:10.1093/pasj/63.5.1117. 
  10. ^ a b c Tedesco, E. F.; Noah, P. V.; Noah, M.; Price, S. D. (October 2004). "IRAS Minor Planet Survey V6.0". NASA Planetary Data System. 12: IRAS-A-FPA-3-RDR-IMPS-V6.0. Bibcode:2004PDSS...12.....T. 14 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2019. 
  11. ^ a b Pravec, Petr; Harris, Alan W.; Kusnirák, Peter; Galád, Adrián; Hornoch, Kamil (September 2012). "Absolute magnitudes of asteroids and a revision of asteroid albedo estimates from WISE thermal observations". Icarus. 221 (1): 365-387. Bibcode:2012Icar..221..365P. doi:10.1016/j.icarus.2012.07.026. 8 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2017. 
  12. ^ Harris, A. W.; Young, J. W. (October 1989). "Asteroid lightcurve observations from 1979-1981". Icarus. 81 (2): 314-364. Bibcode:1989Icar...81..314H. doi:10.1016/0019-1035(89)90056-0. ISSN 0019-1035. 29 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2017. 
  13. ^ a b Shevchenko, Vasilij G.; Tedesco, Edward F. (September 2006). "Asteroid albedos deduced from stellar occultations". Icarus. 184 (1): 211-220. Bibcode:2006Icar..184..211S. doi:10.1016/j.icarus.2006.04.006. Erişim tarihi: 22 Nisan 2017. 
  14. ^ a b c d e P. Vernazza et al. (2021) VLT/SPHERE imaging survey of the largest main-belt asteroids: Final results and synthesis. Astronomy & Astrophysics 54, A56
  15. ^ a b c d e Shepard et al (2018) A revised shape model of asteroid (216) Kleopatra, Icarus 311, 197-209
  16. ^ Descamps, P.; Marchis, F.; Berthier, J.; Emery, J. P.; Duchê; ne, G.; de Pater, I.; Wong, M. H.; Lim, L.; Hammel, H. B.; Vachier, F.; Wiggins, P.; Teng-Chuen-Yu, J.-P.; Peyrot, A.; Pollock, J.; Assafin, M.; Vieira-Martins, R.; Camargo, J. I. B.; Braga-Ribas, F.; Macomber, B. (February 2011). "Triplicity and physical characteristics of Asteroid (216) Kleopatra". Icarus. 211 (2): 1022-1033. arXiv:1011.5263 $2. Bibcode:2011Icar..211.1022D. doi:10.1016/j.icarus.2010.11.016. 
  17. ^ a b c Ostro, Steven J.; Hudson, R. Scott; Nolan, Michael C.; Margot, Jean-Luc; Scheeres, Daniel J.; Campbell, Donald B.; Magri, Christopher; Giorgini, Jon D.; Yeomans, Donald K. (May 2000). "Radar Observations of Asteroid 216 Kleopatra". Science. 288 (5467): 836-839. Bibcode:2000Sci...288..836O. doi:10.1126/science.288.5467.836. PMID 10797000. Erişim tarihi: 21 Mart 2018. 
  18. ^ Descamps, P. (2015). "Dumb-bell-shaped equilibrium figures for fiducial contact binary asteroids and EKBOs". Icarus. 245: 64-79. arXiv:1410.7962 $2. Bibcode:2015Icar..245...64D. doi:10.1016/j.icarus.2014.08.002. 
  19. ^ a b c d e f F. Marchis, B. Yang (September 2021). "(216) Kleopatra, a low density critically rotating M-type asteroid". Astronomy & Astrophysics. 9 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2021. 
  20. ^ David W. Dunham, Sichao (1991). "The sizes and shapes of (4) Vesta, (216) Kleopatra and (381) Myrrha from observations of occultations during January 1991". Asteroids. International Conference on Asteroids, Comets, Meteors 1991. 765: 54. Bibcode:1991LPICo.765...54D. 22 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2021. 
  21. ^ Marchis, F. (13 Kasım 1999). "(216) Kleopatra". Central Bureau for Astronomical Telegrams. 23 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2018. 
  22. ^ Hanuš, J. (2017). "Volumes and bulk densities of forty asteroids from ADAM shape modeling". Astronomy and Astrophysics. 601: 41. arXiv:1702.01996 $2. Bibcode:2017A&A...601A.114H. doi:10.1051/0004-6361/201629956. 
  23. ^ Gradie, J.; Flynn, L. (March 1988). "A Search for Satellites and Dust Belts Around Asteroids: Negative Results". Abstracts of the Lunar and Planetary Science Conference. 19: 405-406. Bibcode:1988LPI....19..405G. Erişim tarihi: 21 Mart 2018. 
  24. ^ Marchis, Franck (2 Ekim 2008). "Two Companions Found Near Dog-bone Asteroid". Space.com. 15 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2018. 
  25. ^ a b M. Broz, B. Yang (September 2021). "An advanced multipole model for (216) Kleopatra triple system". Astronomy & Astrophysics. 9 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2021. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=216_Kleopatra&oldid=32471901" sayfasından alınmıştır