French
Deutsch1975 - Vikipedi
| Binyıllar: | 2. binyıl |
|---|---|
| Yüzyıllar: | |
| Onyıllar: | |
| Yıllar: |
| Miladi | 1975 MCMLXXV |
| Ab urbe condita | 2728 |
| Asur | 6725 |
| Bahâî | 131 – 132 |
| Bengal | 1382 |
| Berberi | 2925 |
| Birmanya | 1337 |
| Bizans | 7483 – 7484 |
| Budist | 2519 |
| Discordian | 3141 |
| Ermeni | 1424 ԹՎ ՌՆԻԴ |
| Etiyopya | 1967 – 1968 |
| Fransız cumhuriyetçi | 183 – 184 |
| Hicrî | 1394 – 1395 |
| Hint | |
| - Kali Yuga | 5076 – 5077 |
| - Shaka Samvat | 1897 – 1898 |
| - Vikram Samvat | 2031 – 2032 |
| Holosen takvimi | 11975 |
| İbrani | 5735 – 5736 |
| İran | 1353 – 1 BP – MÖ 1354 BP |
| Juche | 64 |
| Kıpti | 1691 – 1692 |
| Kore | 4308 |
| Tayland güneş | 2518 |
| Unix zaman | 157766400 – 189302399 |
1975 bir yıldır.
Olaylar[değiştir | kaynağı değiştir]
Ocak[değiştir | kaynağı değiştir]
- 6 Ocak - Yarışma programı Wheel of Fortune, ABD'de yayın hayatına başladı.
- 30 Ocak - THY'nin Bursa isimli yolcu uçağı, elektriklerin kesik olmasından dolayı Yeşilköy Havaalanı'na inemeyince Marmara Denizi'ne düştü. Uçakta bulunan 42 kişiden kurtulan olmadı.
Şubat[değiştir | kaynağı değiştir]
- 5 Şubat - Amerikan Kongresi, Türkiye'ye silah ambargosu uygulanmasını kabul etti.
- 11 Şubat - Madagaskar devlet başkanı Richard Ratsimandrava, göreve gelişinin altıncı gününde suikaste uğrayarak öldü.
- 13 Şubat - Kıbrıs Türk Federe Devleti kuruldu. Devlet Başkanlığı'na Rauf Denktaş getirildi.
Mart[değiştir | kaynağı değiştir]
- 22 Mart - Hollandalı Teach-In grubu, Ding-A-Dong şarkısıyla 1975 Eurovision Şarkı Yarışması'nı kazandı. Türkiye'nin ilk kez yer aldığı yarışmada Semiha Yankı, Seninle Bir Dakika ile 13. oldu.
- 25 Mart - Suudi Arabistan Kralı Faysal, yeğeni tarafından vurularak öldürüldü.
Nisan[değiştir | kaynağı değiştir]
- 4 Nisan
- Microsoft firması kuruldu.
- Operation Babylift kapsamında Vietnamlı öksüz, yetim bebek ve çocukları Vietnam'dan Filipinler'e götüren ABD Hava Kuvvetleri'ne ait C-5 nakliye uçağı, kalkışından yarım saat sonra teknik arıza nedeniyle pirinç tarlasına çakıldı. 78'i çocuk 155 kişi öldü.
- 5 Nisan - İki kozmonotu Salyut 4 uzay istasyonuna taşıyan Soyuz 18-1 uzay aracı teknik arıza nedeniyle yörüngeye ulaşamadan düştü. Kozmonotlar sağ olarak kurtuldu.
- 12 Nisan - Süleyman Demirel'in kurduğu Milliyetçi Cephe hükûmeti TBMM'den güvenoyu aldı.
- 13 Nisan - Lübnan'nın başkenti Beyrut'a dört Hristiyan Falanjiste karşılık 27 Filistinlinin öldürülmesiyle Lübnan İç Savaşı başladı.
- 16 Nisan - Amerikan Temsilciler Meclisi, 24 Nisan tarihini, 'Ermenilere karşı işlenen insanlık dışı suçları anma günü' kabul etti.
- 17 Nisan - Kamboçya'da, Pol Pot liderliğindeki Kızıl Kmer'lerin başkent Phnom Penh'i ele geçirmesiyle iç savaş sona erdi.
- 20 Nisan - Türkiye'nin Beyrut basın danışmanının otomobili Ermeni teröristlerce bombalandı.
- 30 Nisan - Kuzey Vietnam birliklerinin başkent Saigon'a girmesiyle Vietnam Savaşı, komünistlerin galibiyeti ile sona erdi.
Mayıs[değiştir | kaynağı değiştir]
Haziran[değiştir | kaynağı değiştir]
- 11 Haziran - Gerçekleştirilen referandum sonucunda Yunanistan cumhuriyet oldu.
- 20 Haziran - Jaws gösterime girdi.
- 24 Haziran - Diyarbakır'a bir gezi düzenleyen MHP Genel Başkanı Alparslan Türkeş'in kente gelmesiyle olaylar çıktı. Biri asker üç kişi öldü, 46 kişi ağır yaralandı.
- 25 Haziran - Mozambik, Portekiz'den bağımsızlığını ilan etti.
Temmuz[değiştir | kaynağı değiştir]
- 20 Temmuz - Merkezi İzmir olmak üzere yeni kurulan Ege Ordusu göreve başladı.
- 25 Temmuz - Türkiye, ABD'ye Türkiye'deki ortak savunma üsleri anlaşmalarının geçersiz olduğunu, İncirlik Üssü dışındakilere Türk Bayrağı çekileceğini bildirdi.
- 29 Temmuz - Genelkurmay Başkanlığı, İncirlik dışındaki ABD üslerinin devralındığını açıkladı.
Ağustos[değiştir | kaynağı değiştir]
- 4 Ağustos - Kıbrıs Harekâtı dolayısıyla 20 Temmuz 1974'te ilan edilen sıkıyönetim kaldırıldı.
- 8 Ağustos - Çin'in Henan eyaletinde bulunan Banqiao Barajı, Nina Tayfunu sebebiyle çöktü. 230 bin insan öldü.
Eylül[değiştir | kaynağı değiştir]
- 5 Eylül - Charles Manson Çetesi üyesi Lynette Fromme, Sacramento'da ABD Başkanı Gerald Ford'a suikast girişiminde bulundu. Fromme tabancasının şarjörüne mermi sürmeyi unuttuğu için girişimi başarısızlıkla sonuçlandı.
- 6 Eylül - Diyarbakır, Lice'de meydana gelen 6.6 şiddetindeki depremde 2.385 kişi öldü, 7 bine yakın ev yıkıldı.
- 22 Eylül - Kendisine karşı ilk suikast girişiminden 17 gün sonra ABD başkanı Gerald Ford, San Francisco'da Sara Jane Moore tarafından düzenlenen ikinci bir silahlı suikast girişiminden de yara almadan kurtuldu.
- 30 Eylül - Boeing AH-64 Apache ilk uçuşunu gerçekleştirdi.
Ekim[değiştir | kaynağı değiştir]
- 31 Ekim - Queen'in Bohemian Rhapsody single'ı piyasaya sürüldü.
Kasım[değiştir | kaynağı değiştir]
- 11 Kasım - Angola, Portekiz'den bağımsızlığını ilan etti.
- 22 Kasım - Monarşi İspanya'ya geri döndü; Juan Carlos İspanya kralı oldu.
- 25 Kasım - Surinam, Hollanda'dan bağımsızlığını ilan etti.
Aralık[değiştir | kaynağı değiştir]
- 21 Aralık - Aralarında Çakal Carlos'un da bulunduğu 6 kişilik terörist grup, Viyana'da düzenlenen OPEC konferansını basarak, aralarında 10 ülkenin petrol bakanlarının da olduğu 70 kişiyi rehin aldı.
- 25 Aralık - İngiliz Heavy metal grubu Iron Maiden, Londra'da kuruldu.
Ay veya günü bilinmeyenler[değiştir | kaynağı değiştir]
- Birleşmiş Milletler tarafından Uluslararası Kadınlar Yılı olarak ilan edildi.
- Lyme hastalığı tanımlandı.
Doğumlar[değiştir | kaynağı değiştir]
Ocak[değiştir | kaynağı değiştir]
- 1 Ocak - Marc Paquet, Kanadalı oyuncu
- 3 Ocak
- Alptekin Cevherli, Türk siyasetçi ve yazar
- Aneta Germanova, Bulgar millî voleybolcu
- 4 Ocak - Carlo Levi, İtalyan ressam, yazar, doktor, aktivist, antifaşist
- 19 Ocak - Alexander Yordanov, Bulgar futbolcu
- 28 Ocak - Susana Feitor, Portekizli yürüyüşçü
Şubat[değiştir | kaynağı değiştir]
- 5 Şubat - Giovanni van Bronckhorst, Endonezya asıllı Hollandalı futbolcu
- 22 Şubat - Drew Barrymore, Amerikalı aktris
Mart[değiştir | kaynağı değiştir]
- 10 Mart - DJ Aligator, Iran asıllı Danimarkalı DJ, prodüktör
- 27 Mart - Fergie (Stacy Ferguson), Amerikalı pop-R&B şarkıcısı
- 28 Mart - Alper Yılmaz, Türk basketbolcu
Nisan[değiştir | kaynağı değiştir]
- 1 Nisan - Hakan Karsak, Türk oyuncu
- 6 Nisan - Zach Braff, Amerikalı aktör, yönetmen ve senarist
- 8 Nisan - Funda Arar, Türk rock ve Arabesk-rock sanatçısı
- 14 Nisan - Veronika Zemanova, Çek pornografik film yıldızı, şarkıcı ve model
- 18 Nisan - Kerim Tekin, Türk pop müziği sanatçısı (ö. 1998)
- 20 Nisan - Esra Dalfidan, Türk asıllı Alman caz şarkıcısı
- 29 Nisan - Ziynet Sali, Türk şarkıcı
Mayıs[değiştir | kaynağı değiştir]
- 2 Mayıs - Ahmed Hassan, Mısırlı orta saha ve forvet oyuncusu
- 8 Mayıs
- Enrique Iglesias, İspanyol şarkıcı, aktör, model ve söz yazarı
- Mehmet Günsür, Türk oyuncu
- 10 Mayıs - Merih Ermakastar, Türk şarkıcı ve sinema oyuncusu
- 17 Mayıs - Laura Voutilainen, Fin şarkıcı
- 19 Mayıs
- Eva Polna, Rus şarkıcı, söz yazarı ve besteci
- Jonas Renkse, İsveçli şarkıcı
- Ozan Güven, Türk oyuncu
- 31 Mayıs - Merle Dandridge, Japon-Amerikalı oyuncu ve seslendirme sanatçısı
Haziran[değiştir | kaynağı değiştir]
- 4 Haziran - Angelina Jolie, Amerikalı aktris
- 7 Haziran - Allen İverson, Amerikalı NBA oyuncusu
- 13 Haziran - Toni Ribas, İspanyol porno aktörü
- 20 Haziran - Uğur Taner, Türk yüzücü
- 30 Haziran - Ralf Schumacher, Alman Formula 1 pilotu
Temmuz[değiştir | kaynağı değiştir]
- 1 Temmuz - Tatyana Tomaşova, Rus atlet
- 5 Temmuz - Ai Sugiyama, Japon profesyonel tenis oyuncusu
- 6 Temmuz - Curtis James Jackson III ya da bilinen adıyla 50 Cent, Amerikalı rap müzik sanatçısı
- 9 Temmuz - Anthony Parker, Amerikalı basketbolcu
- 11 Temmuz - Michelle Demishevich, aktivist, gazeteci
- 20 Temmuz - Yusuf Şimşek, Türk Millî Futbolcu
- 22 Temmuz - Aslı Der, Türk yazar
- 24 Temmuz - Torrie Wilson, Amerikalı model ve güreşçi
- 27 Temmuz - Serkan Çeliköz, besteci, aranjör, prodüktör,müzisyen, maSKott grubu üyesi
- 30 Temmuz - Cherie Priest, Amerikalı yazar
Ağustos[değiştir | kaynağı değiştir]
- 7 Ağustos
- Charlize Theron, Güney Afrikalı aktris
- Koray Candemir, Maskott grubunun solisti, gitaristi, söz yazarı, besteci, prodüktör
- 10 Ağustos - İlhan Mansız, Türk futbolcu
- 12 Ağustos
- Burcu Güneş, Türk pop müzik sanatçısı, söz yazarı
- Casey Affleck, Amerikalı oyuncu
- 23 Ağustos - Bünyamin Sudaş, Türk halterci
- 27 Ağustos - Arkın Gelenbe, Türk oyuncu
Eylül[değiştir | kaynağı değiştir]
- 1 Eylül - R. Kan Albay, Flaman film yönetmeni ve aktör
- 7 Eylül
- Esra Balamir, Türk model, şarkıcı, oyuncu ve televizyon sunucusu
- Zeynep Günay, Türk yönetmen
- 8 Eylül
- Elena Likhovtseva, Rus tenisçi
- Julie Le Breton, Kanadalı oyuncu
- Larenz Tate, Amerikalı sinema oyuncusu
- Kobi Farhi, İsrailli ses sanatçısı ve Oryantal metal grubu Orphaned Land'in kurucusu
- Lee Eul-yong, Güney Koreli futbolcu
- 9 Eylül
- İlker Kızmaz, Türk sinema ve dizi oyuncusu
- Michael Bublé, Kanadalı müzisyen, pop-caz sanatçısı ve oyuncu
- 17 Eylül - Tayna Lawrence, Jamaikalı atlet
- 20 Eylül - Asia Argento, İtalyan sinema oyuncusu ve yönetmen
- 24 Eylül - Ahmet Saraçoğlu, Tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
- 30 Eylül - Marion Cotillard, Fransız aktris
Ekim[değiştir | kaynağı değiştir]
- 12 Ekim - Fettah Can, Türk şarkıcı, besteci, söz yazarı ve aranjör
- 17 Ekim
- Anne Kremer, Lüksemburglu profesyonel tenis oyuncusu
- Burak Güven, Mor ve Ötesi grubu üyesi, bas gitarist, şarkı yazarı, geri vokal/vokal
- 20 Ekim - Sevinç Erbulak, Türk aktris
- 25 Ekim - Ali Eren Beşerler, Türk Millî eski Futbolcu
Kasım[değiştir | kaynağı değiştir]
- 2 Kasım - Sinan Sümer, Türk dizi ve sinema oyuncusu
- 9 Kasım - Isabelle Dumont, Fransız büyükelçi
- 14 Kasım - Nazmi Avluca, grekoromende Dünya ve Avrupa şampiyonu, Türk millî güreşçi
Aralık[değiştir | kaynağı değiştir]
- 3 Aralık - Cristina Llanos, İspanyol şarkıcı, besteci ve gitarist
- 5 Aralık - Alper Kul, Türk oyuncu
- 19 Aralık - Cosmin Contra, Rumen futbolcu
Ay veya günü bilinmeyenler[değiştir | kaynağı değiştir]
- Aslı Perker, Türk gazeteci, yazar
- Aylin Yıldızoğlu, Türk basketbol oyuncusu
- Ayça Bingöl, Tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
Ölümler[değiştir | kaynağı değiştir]
Ocak[değiştir | kaynağı değiştir]
- 5 Ocak - Arif Nihat Asya, Türk şair
- 5 Ocak - Gottlob Berger, II. Dünya Savaşı esnasında Nazi Almanyası'nda Obergruppenführer rütbesinde bir Nazi savaş suçlusu
- 6 Ocak - Ahmet Caferoğlu, Anadolu ağızları üzerindeki çalışmalarıyla ünlü dilbilimci
- 18 Ocak - Arif Müfid Mansel, Türk arkeolog
- 24 Ocak - Erich Kempka, Nazi Almanyası'nda yarbay, Adolf Hitler'in şoförü ve Allgemeine SS üyesi
- 30 Ocak - Şerafettin Ayhan, Türk siyasetçi
Şubat[değiştir | kaynağı değiştir]
- 3 Şubat - Ümmü Gülsüm, Mısır'lı Arap ses sanatkarı
- 4 Şubat - Mehmet Muhlis Ete, Türk siyasetçi
- 5 Şubat - Mehmet Orhan Mersinli, Türk siyasetçi
- 6 Şubat - Kenryō Satō, Japon topçu ve kurmay subayı
- 8 Şubat - Robert Robinson, İngiliz kimyager
- 10 Şubat - Hüseyin Ataman, Türk siyasetçi
- 11 Şubat - Cemal Hüsnü Taray, Türk siyasetçi
- 12 Şubat - Vedat Dicleli, Türk siyasetçi
- 14 Şubat - Julian Huxley, İngiliz evrimsel biyolog
- 22 Şubat - Nejdet Sançar, Türkçü ve Turancı eğitimci yazar
- 24 Şubat - Nikolay Bulganin, Rus asker ve siyaset adamı
- 25 Şubat
- Elijah Muhammed, ABD'de İslam Ümmeti olarak da bilinen Amerikan İslam Misyonu adlı Siyah hareketinin önderi
- Marcia Trimble, cinayete kurban giden çocuk
Mart[değiştir | kaynağı değiştir]
- 8 Mart - George Stevens, Amerikalı yapımcı, yönetmen, senarist
- 13 Mart - İvo Andriç, Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Sırp ve Hırvat yazar
- 14 Mart - Susan Hayward, Oskar ödülü almış Amerikalı sinema oyuncusu
- 15 Mart - Aristotle Onassis, Yunan armatör ve iş insanı
- 25 Mart - Faysal bin Abdül Aziz, Suudi Arabistan Kralı
Nisan[değiştir | kaynağı değiştir]
- 5 Nisan - Çan Kay Şek, Çin doğumlu Tayvanlı asker ve siyasetçi
- 12 Nisan - Josephine Baker, kadın dansçı ve şarkıcı
- 13 Nisan - François Tombalbaye, Çad'ın ilk cumhurbaşkanı olarak görev yapmış olan bir öğretmen ve sendika aktivisti
- 14 Nisan - Fredric March, iki kez Oscar, iki kez Tony ödülü sahibi Amerikalı sinema ve tiyatro oyuncusu
- 19 Nisan - Bijan Cezani, İranlı Marksist entelektüel
- 21 Nisan - Pascoal Ranieri Mazzilli, Brezilya'nın devlet başkanı
Mayıs[değiştir | kaynağı değiştir]
- 7 Mayıs - Johannes Krüger, Alman mimar (d. 1890)
- 8 Mayıs - Avery Brundage, Amerikalı atlet, spor yöneticisi, sanat koleksiyoncusu ve hayırsever
- 13 Mayıs - Marguerite Perey, Fransız fizikçi
- 14 Mayıs - Ernst Alexanderson, İsveç asıllı Amerikalı elektrik mühendisi
- 15 Mayıs - Lung Chien, Hong Konglu film yönetmeni, aktör ve senarist
- 17 Mayıs - İsmail Hakkı Gedik, Türk siyasetçi
- 18 Mayıs - Kasimir Fajans, Polonya asıllı Amerikalı kimyacı
- 20 Mayıs - Barbara Hepworth, İngiliz heykeltıraş ve sanatçı
Haziran[değiştir | kaynağı değiştir]
- 3 Haziran - Eisaku Satō, Japon siyasetçi, 3 dönem Japon başbakanı
- 6 Haziran - Hiroshi Ōshima, Japon İmparatorluğu'nun korgenerali ve II. Dünya Savaşı sırasında Berlin Büyükelçisi
- 14 Haziran - Sadık Tekin Müftüoğlu, Türk siyasetçi
- 26 Haziran - Lübov Petrovna Orlova, Sovyetler Birliği'nin tanınmış sinema ve tiyatro oyuncusu ve şarkıcı
- 28 Haziran - Rod Serling, Amerikalı senarist, televizyon yapımcısı ve anlatıcı
Temmuz[değiştir | kaynağı değiştir]
- 5 Temmuz - Otto Skorzeny, Nazi Subayı
- 6 Temmuz - Reşat Ekrem Koçu, Türk tarihçi ve yazar (d. 1905)
- 9 Temmuz - Franz Six, Nazi Subayı
- 12 Temmuz - Latife Uşşaki, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk'ün dul eşi (d. 1898)
- 14 Temmuz - Fahri Belen, Türk asker ve siyasetçi
Ağustos[değiştir | kaynağı değiştir]
- 15 Ağustos
- Harun Karadeniz, 1960'lı yılların öğrenci liderlerinden
- Mucibur Rahman, Bangladeş'in ilk başbakanı ve devlet başkanı
- 23 Ağustos - Faruk Gürler, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin 15. Genelkurmay Başkanı
- 27 Ağustos - Haile Selassie, Etiyopya'nın son imparatoru
- 29 Ağustos - Éamon de Valera, İrlandalı siyaset ve devlet adamı
Eylül[değiştir | kaynağı değiştir]
- 9 Eylül - Minta Durfee, sessiz sinema dönemi oyuncularından Amerikalı aktris
- 20 Eylül - Saint-John Perse, Fransız şair ve diplomat
- 21 Eylül - Bedri Rahmi Eyüboğlu, ressam ve şair (d. 1913)
- 26 Eylül - Ahmet Danyal Topatan, sinema, tiyatro ve dizi oyuncusu
- 27 Eylül - Türkân Örs Baştuğ, Türk öğretmen, milletvekili
Ekim[değiştir | kaynağı değiştir]
- 22 Ekim
- Arnold Joseph Toynbee, İngiliz tarihçi
- Daniş Tunalıgil, Türk diplomat ve Türkiye'nin Viyana Büyük Elçisi
- 24 Ekim - İsmail Erez, Türk diplomat ve Türkiye'nin Paris Büyükelçisi
Kasım[değiştir | kaynağı değiştir]
- 2 Kasım - Pier Paolo Pasolini, İtalyan film yönetmeni, senarist, şair
- 6 Kasım - Ernst Hanfstaengl, Nazi Almanyası'nda Adolf Hitler için çalışan yabancı basın sekreteri
- 11 Kasım - Mina Witkojc, Sorb şair ve yayıncı
- 13 Kasım - Olga Berggolts, Sovyet şair
- 20 Kasım - Francisco Franco, İspanyol General ve devlet adamı
Aralık[değiştir | kaynağı değiştir]
- 11 Aralık - Hüseyin Nihal Atsız, gazeteci, şair ve 'turancılığın' önemli savunucularından (d. 1905)
- 18 Aralık - Theodosius Dobzhansky, Ukraynalı genetikçi ve evrim biyoloğu
- 19 Aralık - William A. Wellman, Amerikalı film yönetmen
Ay veya günü bilinmeyenler[değiştir | kaynağı değiştir]
- F. Celaleddin, Türk yazar
- Hayrullah Fişek, Kurtuluş Savaşı’nın önde gelen askerlerinden
- Kâmil Koç, Türk iş insanı
- Melek Ökte, Tiyatro oyuncusu, yönetmen
- Munis Faik Ozansoy, Türk bürokrat, şair ve yazar
- Sait Selahattin Cihanoğlu, Spor adamı
- İsmail Hakkı Oygar, Türk seramik sanatçısı
Dünya nüfusu[değiştir | kaynağı değiştir]
| Dünya nüfusu | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1975 | 1970 | 1980 | ||||
| Dünya | 4,068,109,000 | 3,692,492,000 |  375,617,000 | 4,434,682,000 | 366,573,000 | |
| Afrika | 408,160,000 | 357,283,000 | 50,877,000 | 469,618,001 | 61,458,000 | |
| Asya | 2,397,512,000 | 2,143,118,000 | 254,394,000 | 2,632,335,000 | 234,823,000 | |
| Avrupa | 675,542,000 | 655,855,000 | 19,687,000 | 692,431,000 | 16,889,000 | |
| Güney Amerika | 321,906,000 | 284,856,000 | 37,050,000 | 361,401,000 | 39,495,000 | |
| Kuzey Amerika | 243,425,000 | 231,937,000 | 11,488,000 | 256,068,000 | 12,643,000 | |
| Okyanusya | 21,564,000 | 19,443,000 | 2,121,000 | 22,828,000 | 1,264,000 | |
Nobel Ödülü kazananlar[değiştir | kaynağı değiştir]
