İstanbul Deniz Otobüsleri - Vikipedi

İstanbul Deniz Otobüsleri
SloganTürkiye'nin Deniz Otobanı!
Ticari ismi
İDO İstanbul Deniz Otobüsleri Sanayi ve Ticaret A.Ş.
TipAnonim şirket
EndüstriUlaşım endüstrisi
TürDeniz taşımacılığı
Kuruluş6 Nisan 1986 (37 yıl önce) (1986-04-06)
Genel merkeziYenikapı Mahallesi, Kennedy Caddesi, İDO Yenikapı Terminali, ,
Hizmet alanlarıİstanbul, Balıkesir, Bursa, Kocaeli, Tekirdağ, Yalova
Önemli kişilerMurat Orhan, Genel Müdür
SahibiBilkent Holding (50%)
Akfen Holding (50%)
Web sitesii̇do.com.tr
Arabalı İDO vapuru

İDO İstanbul Deniz Otobüsleri Sanayi ve Ticaret A.Ş. İstanbul'un deniz ulaşımına ve trafik sorununun çözümüne katkıda bulunmak amacıyla İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından 1987 yılında kurulmuştur. 2005 Mart ayında, TDİ'ye bağlı Şehirhatları İstanbul Deniz Otobüsleri'ne devredilmiştir. İDO günümüz itibarıyla 103 gemi ve 88 iskelesiyle dünyanın en büyük araç ve yolcu deniz taşımacılığı şirketidir.

Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

İstanbul'da her geçen gün artan trafik sorununa alternatif arayan İ.B.B. 1987 ve 1988 yıllarında Norveç'ten satın alınan 449 yolcu kapasiteli 10 adet deniz otobüsü ile hizmete başlamıştır. Bugün toplam 22 deniz otobüsü ile hizmet veren İDO 1995 yılında Avustralya'dan satın alınan 2 adet Monohull tipi 155 yolcu kapasiteli deniz otobüsü ile 10 olan gemi adedini 12'ye çıkarmıştır (Akşemseddin & Ertuğrul Gazi).

10 gemilik bir projenin ilk 2 adedi olan ve 1996 yılında teslim edilen Avustralya yapımı catamaran tipi 450 yolcu kapasiteli deniz otobüsleriyle (Sinan Paşa & Piyale Paşa) ile bu sayı 14'ü bulurken, 1997 Norveç yapımı 350 kişilik 3 gemi ve 400 kişilik 2 gemi ve yine ilk defa Türkiye Gemi Sanayi Pendik Tersanesi'nde imal edilen 400 kişilik 1 gemi ile sayı 20'ye yükselmiştir. 1997 yılında Yalova - Yenikapı arasında çalıştırılmak üzere 500 yolcu, 94 araç kapasiteli arabalı feribot Avustralya'da inşa ettirilmiştir. 1998 yılında Yenikapı - Bandırma arasında karşılıklı çalıştırmak üzere yine aynı tersaneden Austal Ships firmasından 800 yolcu kapasiteli 200 araçlık arabalı 2 feribot inşa ettirilmiştir (Turgut Özal & Adnan Menderes). Bu iki feribot 36 deniz mili hıza ulaşabiliyor. 12 Aralık 2005'te yine Austal firmasıyla kontratı imzalanan ve 2007'de teslim edilen 2 yeni feribotla yine Bursa-Yenikapı arasında ulaşım kolaylaşmıştır. Her biri 1200 yolcu ve 225 araç kapasiteli katamaran tipi bu gemiler 35 deniz mili hıza sahip olup mesafeyi 75 dakikaya indirmiştir. Ayrıca 2007 yılında Hollandalı Damen Shipyards'tan 5 adet 30 deniz mili hız, 449 yolcu kapasiteli deniz otobüsü alınmıştır.

2004 yılının Nisan ayında Akşemseddin ve Ertuğrul Gazi deniz otobüsleri İDO'dan Kocaeli Büyükşehir Belediyesi'ne devredilmiştir.

İDO, 2005 Şubat ayında ise İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı Özelleştirme Yüksek Kurulu (ÖYK) ile bir protokol yaparak Türkiye Şehir Hatları İşletmesini devralma iradesini ortaya koymuştur. Devralma işlemleri İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı adına İDO tarafından yürütülmüştür. Devralma işlemiyle birlikte İstanbul’da deniz ulaşımından sorumlu tek otorite İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı olmuş ve bu otorite de büyük ölçüde İDO’ya devredilmiştir.

İDO filosu; Toplam 33 hatta, 25 Deniz Otobüsü, 10 Hızlı Feribot, 18 Araba Vapuru, 35 Şehirhatları Yolcu Vapuru, 10 Deniz Taksi ve Mavi Marmara Yolcu Gemisi ile 88 noktaya hizmet götürmektedir.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin iştiraki İstanbul Deniz Otobüsleri Sanayi ve Ticaret A.Ş'nin (İDO) yüzde 100 oranındaki hissesinin özelleştirilmesi ihalesinin nihai pazarlık sonucu ihaleyi, 861 milyon dolarlık teklifle Tepe-Akfen-Souter-Sera Ortak Girişim Grubu kazandı.[1]

İstanbul - Bursa seferlerinde 2013'te hizmete başlayan Bursa Deniz Otobüsleri (BUDO) şirketi yolculara bir seçenek daha sunmaktadır.

2022 yılı Haziran ayı itibari ile Bandırma-İstanbul arasında yapılan arabalı vapur seferleri İDO tarafından iptal edildiği ve gemilerin İBB'ye iade edildiği açıklandı..[2][3]

Ulaşım[değiştir | kaynağı değiştir]

Hat Rota Sistem İşletmeci
İşletmedeki hatlar
M1ᴀ (Yenikapı - Atatürk Havalimanı) Metro Hattı Yenikapı - Atatürk Havalimanı İstanbul metrosu Metro İstanbul
M1ʙ (Yenikapı - Halkalı) Metro Hattı Yenikapı - Kirazlı
M2 (Yenikapı - Hacıosman & Sanayi Mahallesi - Seyrantepe) Metro Hattı Yenikapı - Hacıosman
M3 (Bakırköy Sahil - Kayaşehir Merkez) Metro Hattı Bakırköy Sahil - Kayaşehir Merkez
M4ᴀ (Kadıköy - Sabiha Gökçen Havalimanı) & M4ʙ (Kadıköy - Tuzla) Metro Hattı Kadıköy - Sabiha Gökçen Havalimanı
M8 (Bostancı - Parseller) Metro Hattı Bostancı - Parseller
T3 (Kadıköy - Moda) Nostaljik Ring Tramvay Hattı Kadıköy - Moda İstanbul tramvayı

Yıllara göre Deniz Otobüsleri[değiştir | kaynağı değiştir]

  • 1988: 10 adet
  • 1994: 12 adet
  • 1996: 14 adet
  • 1997: 22 adet (20 deniz otobüsü, 2 Hızlı Feribot)
  • 1998: 24 adet (20 deniz otobüsü, 4 Hızlı Feribot)
  • 2000: 26 adet (22 deniz otobüsü, 4 Hızlı Feribot)
  • 2009: 99 adet (25 deniz otobüsü, 10 Hızlı Feribot, 18 Arabalı Vapur, 1 Yolcu Gemisi, 35 Yolcu Vapuru, 10 Deniz Taksi), Şehir Hatları ile birleşme
  • 2012: 53 adet (25 deniz otobüsü, 10 Hızlı Feribot, 18 Arabalı Vapur)[4]

Görseller[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "İDO yeni sahibini buldu". www.haberdar.com. 5 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2011. 
  2. ^ "İDO ile Bursa'ya, Bandırma'ya, Yalova'ya… Kasım ayında siz nereye isterseniz oraya dümen çeviriyoruz". Twitter. 24 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2022. 
  3. ^ "Bursa ve Bandırma'dan İstanbul'a yolcu taşıyan İDO arabalı vapur seferlerini iptal etti". İhlas Haber Ajansı. 13 Haziran 2022. 13 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2022. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2012.