Pedro de Escobar – Wikipédia, a enciclopédia livre

 Nota: Para o navegador, veja Pêro Escobar.

Pedro de Escobar (c. 1465 – depois de 1535), também chamado Pedro do Porto, foi um compositor Português da Renascença. Foi o primeiro grande compositor da música portuguesa, cuja obra chegou até nós, para além de um dos primeiros e mais hábeis compositores de polifonia na Península Ibérica cujas obras sobreviveram.

Vida[editar | editar código-fonte]

"Pásame, por Dios, barquero" no Cancioneiro de Elvas

Nasceu no Porto, Portugal, mas nada se sabe da sua vida até ter entrado ao serviço de Isabel de Castela em 1489. Foi cantor na capela real durante 10 anos, trabalhando também como compositor; era o único membro português da sua capela. Em 1499, Escobar voltou à sua pátria, mas em 1507 recebeu uma oferta de emprego, que aceitou, como maestro de capilla na catedral de Sevilha.

Em Sevilha era ele o professor dos coristas e o responsável pelo seu alojamento. Acabou por se despedir, queixando-se de baixo ordenado. Em 1521 trabalhou em Portugal, como mestre da capela para o Infante-Cardeal Dom Afonso. A sua carreira parece ter terminado da pior forma, já que a última referência à sua vida é um documento de 1535 onde se afirma que era um alcoólico vivendo na pobreza. Morreu em Évora.

Música e influências[editar | editar código-fonte]

Duas missas completas de Escobar sobreviveram, incluindo um Requiem, o primeiro composto por um compositor ibérico. Compôs também um Magnificat, 7 motetes, 4 antífonas, 8 odes, e 18 vilancetes. A sua música era muito popular, como o provam o aparecimento de cópias das suas músicas em locais distantes; por exemplo, a cópia de manuscritos seus na Guatemala. O seu motete Clamabat autem mulier Cananea foi particularmente aclamado pelos seus contemporâneos, tendo influenciado compositores posteriores.

Lista de obras[editar | editar código-fonte]

Segue-se uma listagem das obras atribuídas a Pedro de Escobar:[1][2][3][4]

N.º Obra Vozes Forma musical Fontes musicais Comentários
Obras em vernáculo
1 "Coraçon triste, sofrid" (Corazón triste, sufrid) 3vv vilancico CMP
2 "El dia que vy a Pascuala" (El día que vi a Pascuala) 3vv vilancico CMP
3 "Gran plaçer siento yo ya" (Gran plazer siento yo ya) 4vv vilancico CMP
4 "Las mis penas, madre" 4vv vilancico CMP
5 "Lo que queda es lo seguro" 3vv vilancico CME, CMP, PAR
6 "Ninha era la infanta" (Niña era la infanta) 4vv romance CML Obra anónima atribuída a Escobar
7 "No devo dar culpa a vos" (No debo dar culpa a vos) 3vv vilancico CMP
8 "No pueden dormir mis ojos" 4vv vilancico CMP
9 "Nuestr'ama, Minguillo" 3vv vilancico CMP
10 "O alto bien sin reves" (Oh alto bien sin revés) 3vv vilancico CMP
11 "Ojos morenicos" 3vv vilancico CMP
12 "Ora sus, pues qu'ansi es" (Ora sus, pues qu'ansí es) 4vv vilancico CMP
13 "Pasame, por Dios, varquero" (Pásame, por Dios, barquero) 3vv vilancico CME, CMP, CML
14 "Paseisme aor'allá, serrana" (Paséisme ahor'allá, serrana) 3vv vilancico CMP
15 "Paseisme aor'allá, serrana" (Paséisme ahor'allá, serrana) 4vv vilancico CMP
16 "Quedaos adios. ¿Adonde vais?" (Quedaos adiós. ¿Adónde vais?) 4vv vilancico CMP
17 "Secaronme los pesares" (Secáronme los pesares) 3vv vilancico CME, CML, CMP, PAR
18 "Vençedores son tus ojos" (Vencedores son tus ojos) 3vv vilancico CMP
19 "Virgen bendita sin par" 4vv vilancico CMP
Obras sacras
20 "Alleluia" (Caro mea) 3vv alleluia T23
21 "Alleluia" (Primus ad Sion) 3vv alleluia PCug12, T23
22 "Asperges me" 3vv antífona T23
23 "Asperges me" 4vv antífona T23
24 "Ave maris stella" (Sumens illud Ave) 4vv hino T23
25 "Ave maris stella" (Sumens illud Ave) 4vv hino T23
26 "Beata es et bene" 4vv motete T23
27 "Clamabat autem mulier cananea" 4vv motete MUD, PCug12, PCug32, TAN, T23
28 "Deus, tuorum militum" (Hic nempe mundi gaudia) 4vv motete T23
29 "Exultet coelum laudibus" (Vos saecli iusti iudices) 4vv motete T23
30 "Fatigatus Iesus" 4vv motete PCug12, PCug32 Obra anónima atribuída a Escobar
31 "Hi sunt olivae duae" 4vv motete T23
32 "Hostis Herodes impie" 4vv motete T23
33 "Iste confessor" 4vv hino T23
34 "Kyrie eleison" 4vv kyrie T23
35 "Kyrie eleison" (Missa "Rex virginum") 4vv kyrie T23
36 "Magnificat" 3vv magnificat T23 Obra atribuída a "Pedro do Porto"
37 "Memorare piisima" 4vv hino PCug12, PCug32, T23
38 "Missa sine nomine" 4vv missa PCug12
39 "O Maria mater pia" 3vv hino T23
40 "Patrem omnipotentem" 4vv credo TAN
41 "Regina celi" 4vv hino T23
42 "Requiem aeternam" (Missa "Pro Defunctis") 4vv missa T23
43 "Salve Regina" 4vv hino T23
44 "Sanctus" 4vv sanctus T23
45 "Stabat mater" 4vv hino CML, T23
46 "Sub tuum praesidium" 3vv hino T23
47 "Veni redemptor gentium" (Non ex virili semine) 4vv hino T23
48 [Escobar. Oitavo tom] 2vv N/A TAN Obra sem nome na publicação

Estas obras encontram-se nas seguintes fontes:

Manuscritos:

Livros impressos:

Referências

  1. Barbieri, Francisco Asenjo (1890). Cancionero musical de los siglos XV y XVI transcrito y comentado. Madrid: Tipografía de los Huerfanos 
  2. «Pedro de Escobar». Portuguese Early Music Database 
  3. Roldán, Eva T. Esteve (2006). «Manuscrito Musical 2-3 de la Catedral de Tarazona. Estudio historiográfico» (PDF). Nassarre Revista Aragonesa de Musicología. XXII 
  4. Baena, Gonçalo (1540). Arte novamente inventada pera aprender a tanger. Lisboa: Casa de Germam Galharde 

Ligações externas[editar | editar código-fonte]

Documentação e leitura aprofundada[editar | editar código-fonte]