Zdzisław Rajewski – Wikipedia, wolna encyklopedia

Zdzisław Adam Rajewski
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

22 października 1907
Dubin

Data i miejsce śmierci

2 czerwca 1974
Warszawa

Zawód, zajęcie

archeolog

Narodowość

polska

Tytuł naukowy

profesor

Małżeństwo

Ludmiła Durczewska (1936)

Dzieci

Elżbieta, Sława, Jolanta

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Medal 30-lecia Polski Ludowej Medal 10-lecia Polski Ludowej Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego
Odznaka Honorowa Gryfa Pomorskiego 1 Odznaka „Za opiekę nad zabytkami” Odznaka „Za zasługi dla województwa warszawskiego”
Multimedia w Wikimedia Commons
Popiersie Zdzisława Rajewskiego w Muzeum Archeologicznym w Biskupinie

Zdzisław Adam Rajewski (ur. 22 października 1907 w Dubinie, zm. 2 czerwca 1974 w Warszawie) – polski archeolog, profesor, dyrektor Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie[1], Rady Naukowej Instytutu Historii Kultury Materialnej PAN od 1953.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Był synem Antoniego i Gabrieli z Wybieralskich[a]. Ukończył Gimnazjum Państwowe im. Marii Magdaleny w Poznaniu, a następnie studia Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Poznańskiego (1927–1931). W 1936 roku uzyskał doktorat za pracę Wielkopolskie cmentarzyska rzędowe okresu wczesnodziejowego[b].

Od 1934 do 1939 wspólnie z Józefem Kostrzewskim kierował badaniami w Biskupinie, a także innymi badaniami wykopaliskowymi (m.in. w Komorowie), ratowniczymi (w Szelejewie) i powierzchniowymi na terenie Wielkopolski. Wraz z Kostrzewskim należał do twórców polskiej szkoły archeologicznej, wdrażał nowoczesne metody w muzealnictwie i wystawiennictwie[1].

W 1936 poślubił Ludmiłę Durczewską[c], z którą miał 3 córki: Elżbietę (żona Zbigniewa Bukowskiego), Sławę (żona Krzysztofa Nowińskiego - archeologa, redaktora naczelnego Spotkania z Zabytkami) i Jolantę[1].

Po II wojnie światowej był współzałożycielem Instytutu Zachodniego i dyrektorem Oddziału Instytutu w Lesznie (1 kwietnia 1945 do 30 czerwca 1946). Od lipca 1946 był wicedyrektorem Instytutu Badań Starożytności Słowiańskich przy UP (od 1950 jako Kierownictwo Badań nad Początkami Państwa Polskiego)[1].

W lipcu 1948 powołany na dyrektora Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie[1].

Był redaktorem czasopism, m.in. Wiadomości Archeologicznych, Materiałów Starożytnych, Materiałów Wczesnośredniowiecznych, Archeologii Polski. Należał do Rady Naukowej Instytutu Historii Kultury Materialnej Polskiej Akademii Nauk, Rady Programowej Muzealnictwa w Ministerstwie Kultury i Sztuki, polskiego komitetu International Council of Museums, Międzynarodowej Unii Nauk Pro- i Protohistorycznych, prezydium Unii Archeologii Słowiańskiej[1].

Organizował wystawy, m.in. „Początki Państwa Polskiego”, „Hallstatt” (we współpracy z Naturhistorisches Muzeum w Wiedniu)[1].

Zmarł nagle 2 czerwca 1974 w Warszawie[1], pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A35-2-5)[2].

Wybrane publikacje[edytuj | edytuj kod]

  • Wielkopolskie cmentarzyska rzędowe okresu wczesnodziejowego [w:] Przegląd Archeologiczny 1937, tom 6.
  • Biskupin i jego okolice. 10 tysięcy lat historii.

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Nagrody[edytuj | edytuj kod]

  • Nagroda Państwowa II stopnia (1950)
  • Nagroda Województwa Bydgoskiego I stopnia w dziedzinie kultury i nauki (1960)
  • Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia za całokształt osiągnięć w dziedzinie archeologii (1965)
  • Nagroda Miasta Stołecznego Warszawy za osiągnięcia w dziedzinie upowszechniania kultury (1965)

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ ojciec był właścicielem restauracji
  2. ↑ wydane w 1937 w Przeglądzie Archeologicznym tom 6
  3. ↑ córka Franciszka (przemysłowiec w Rawiczu) i Heleny Szczepskiej

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e f g h Jasnosz Stanisław: Wspomnienie o profesorze doktorze Zdzisławie Rajewskim. Z żałobnej karty. w: Kronika Miasta Poznania 3/1975, s. 137-140
  2. ↑ Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
  3. ↑ M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
  4. ↑ M.P. z 1953 r. nr 55, poz. 684 „za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
  5. ↑ M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 469 „za zasługi na polu pracy naukowej”.
  6. ↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek kultury i sztuki.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Janosz St., Zdzisław Rajewski (1907–1974), „Fontes Archaelogici Posnanienses”, t. 24 (1973), s. 280–282.
  • Kurnatowska Z., Zgon Zdzisława Rajewskiego (22 X 1907 – 2 VI 1974), „Slavia Antiqua”, 21 (1974), s. 291–292.
  • Jasnosz Stanisław: Wspomnienie o profesorze doktorze Zdzisławie Rajewskim. Z żałobnej karty [w:] Kronika Miasta Poznania 3/1975, s. 137–140, fot.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zdzisław_Rajewski&oldid=71759250”