Złodziej gniazd – Wikipedia, wolna encyklopedia

Złodziej gniazd
De nestenrover
Ilustracja
Autor

Pieter Bruegel

Data powstania

1568

Medium

olej na desce

Wymiary

59 × 68 cm

Miejsce przechowywania
Lokalizacja

Muzeum Historii Sztuki w Wiedniu

Złodziej gniazd (niderl. De nestenrover) – obraz olejny niderlandzkiego malarza Pietera Bruegla.

Opis[edytuj | edytuj kod]

Jest to jeden z ostatnich obrazów Pietera Bruegla. Przez Waldemara Łysiaka uważany jest za "testament" malarza, tak jak pozostałe cztery dzieła powstałe w ostatnim roku życia Bruegla[1]. Jest inny niż wcześniejsze prace mistrza, brak na nim nagromadzonych postaci. Jest za to jedna duża postać wieśniaka wskazująca na drugą, nieco mniejszą postać chłopca wiszącego na drzewie. Chłopiec zwisa z gałęzi i próbuje wykraść jajka z gniazda. Scena ma obrazować przysłowie niderlandzkie wzywające do działania: ten kto wie, gdzie znajduje się gniazdo, ten wie; ten, kto bierze, ten je ma. Obrazowana postać znajduje się jednak na drugim planie; została przedstawiona w przechylonej pozycji sugerującej przyszły upadek (jej kapelusz już spada na ziemię). Pierwszy plan zdominowany jest przez prawie trzykrotnie większą postać wieśniaka, który wydaje się zamyślony i nie zauważa, iż za moment może wpaść do strumienia.

Dla Bruegla najważniejszą obok przekazu moralizatorskiego było artystyczne wyrażenie ludzkiego ciała w momencie upadku. Wieśniak wskazuje na omal spadającego ptasznika, a sam w tym samym czasie wpada do strumienia. Jego ciało jest pochylone do przodu, ręka skierowana ponad ramię wykrzywiona jest do tyłu, a spojrzenie skierowane jest ku górze. W ten sposób malarz uzyskał w ciele trzy kierunki: do przodu, do tyłu i do góry. Dopełnieniem dla sceny i jej uwypukleniem jest spokojna równina na dalszym planie. Podobny eksperyment artystyczny Bruegel zastosował we wcześniejszym swoim dziele Ślepcy.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Waldemar Łysiak, Malarstwo białego człowieka, t. 4, Warszawa: Nobolis, 2010, s. 39, ISBN 978-83-60297-38-4 (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Rose-Marie Hagen, Rainer Hageen: Bruegel. Dzieła wszystkie. Warszawa: Edipresse, 2001. ISBN 83-913311-5-6.