YMCA Łódź – Wikipedia, wolna encyklopedia

YMCA Łódź
Symbol zabytku nr rej. A/83 z 20.01.1971[1]
Ilustracja
YMCA Łódź w 2007 roku
Państwo

 Polska

Miejscowość

Łódź

Adres

ul. Moniuszki 4a

Styl architektoniczny

modernizm[2]

Architekt

Wiesław Lisowski

Kondygnacje

4

Powierzchnia użytkowa

8700 m²[3]

Rozpoczęcie budowy

1932

Ukończenie budowy

1935

Ważniejsze przebudowy

1949

Pierwszy właściciel

YMCA Polska

Kolejni właściciele

Młodzieżowy Dom Kultury (Pałac Młodzieży im. J. Tuwima)

Obecny właściciel

YMCA Polska

Położenie na mapie Łodzi
Mapa konturowa Łodzi, w centrum znajduje się punkt z opisem „YMCA Łódź”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, w centrum znajduje się punkt z opisem „YMCA Łódź”
Położenie na mapie województwa łódzkiego
Mapa konturowa województwa łódzkiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „YMCA Łódź”
Ziemia51°46′05,84″N 19°27′30,66″E/51,768289 19,458517
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

YMCA Łódź – łódzki oddział Związku Młodzieży Chrześcijańskiej Polska YMCA, będącego częścią światowego aliansu organizacji YMCA.

Celem YMCA jest prowadzenie działalności edukacyjnej, sportowej, charytatywnej i wychowawczej[4].

Historia[edytuj | edytuj kod]

II Rzeczpospolita[edytuj | edytuj kod]

Polską YMCA stworzono 8 grudnia 1923[5]. Zorganizowano ogniska (oddziały) w kilku miastach, również w Łodzi. Dyrektorem ogniska został Aleksander Leśniewicz. Pierwszą siedzibą YMCA Łódź był budynek przy ul. Piotrkowskiej 243[3].

Gmach, będący obecnie siedzibą łódzkiego ogniska, powstał w latach 1932–1935 według projektu Wiesława Lisowskiego[3] (pływalnia – pierwsza kryta pływalnia w Łodzi – została oddana do użytku w 1936). Przed wojną budynek był uważany za najlepiej wyposażony gmach organizacji YMCA w Europie[6]. W tym czasie łódzką „Imką” kierował Amerykanin H.J. Rounds[7].

Rozwój YMCA Łódź został zatrzymany podczas II wojny światowej. W budynku organizacji, podówczas przy Dietrich–Eckart–Strasse, działał klub dla oficerów niemieckich[3].

Polska Ludowa[edytuj | edytuj kod]

YMCA Łódź reaktywowano w 1945 (prowadziła wtedy również kursy przysposobienia zawodowego). W 1949 od strony zachodniej dobudowano salę teatralną według projektu Stanisława Kowalskiego[3].

W budynkach YMCA w Polsce po wojnie grywano jazz, a łódzkiej siedzibie YMCA działał Jazz Klub Melomani. Zakazano tego w 1949 roku. Szczególnie drastycznie rozprawiono się z jazzem w łódzkiej YMCA, gdzie spalono całą bibliotekę, a płyty potłuczono.

Zawodnicy YMCA Łódź byli pierwszymi mistrzami Polski w siatkówce mężczyzn (w 1929). Złoty medal mistrzostw kraju zdobyli również koszykarze (w 1948).

W grudniu 1949[3] YMCA Polska została rozwiązana przez władze, a majątek organizacji znacjonalizowano.

W budynku łódzkiej „Imki” pomieszczono Młodzieżowy Dom Kultury. Z dniem 1 września 1964 r. zmieniono nazwę na Pałac Młodzieży im. Juliana Tuwima[8]. W sali teatralnej utworzono Teatr Rozmaitości[3], który jednak nie był samodzielną jednostką. Funkcjonował jako sala teatralna dla okazjonalnych przedstawień prezentowanych w Łodzi. Z czasem stał się drugą sceną zawodowego Teatru 7.15. Pałac Młodzieży był placówką zajęć pozalekcyjnych (pracownie techniczne, teatralne, baletowe, naukowe oraz sekcje sportowe). W 1975 powstał tu Harcerski Zespół Pieśni i Tańca „Krajki”[9][10], reprezentacyjny zespół Chorągwi Łódzkiej ZHP.

III Rzeczpospolita[edytuj | edytuj kod]

Łódzka YMCA wznowiła działalność w 1990[5]. Budynek przy ul. Moniuszki został odzyskany w 1993[3]. Z powodu braku porozumienia pomiędzy władzami miasta a kierownictwem łódzkiej YMCA w sprawach finansowych i dalszego funkcjonowania Pałacu przy ul. Moniuszki, został on przeniesiony do budowanego gmachu na osiedlu Retkinia w zachodniej części Łodzi. Po wyprowadzeniu się Pałacu miasto na krótki okres ulokowało w „Imce” kilka swoich agend.

Aktualnie (2015) budynek jest w coraz gorszym stanie technicznym (m.in. nie działa pływalnia[11]). Duża jego część stoi pusta. W części obiektu prowadzona jest działalność statutowa, w pozostałej, na zasadzie wynajmu, działalność komercyjna, np. dawny teatr został gruntowanie przebudowany i jest wykorzystywany na działalność restauracyjną.

Obiekt został uwieczniony w dziełach filmowych, np. w „Aktorach prowincjonalnych” Agnieszki Holland, czy „Porno” Marka Koterskiego.

Architektura gmachu[edytuj | edytuj kod]

Obiekt modernistyczny (zmodernizowany klasycyzm); zbudowany z prostopadłościennych brył o zróżnicowanej wysokości (rozbicie na bryły jest wyrazem funkcjonalizmu)[12]. Od ul. Moniuszki część środkowa cofnięta, po bokach ryzality. Budynek urozmaicony pionowymi lizeno-skarpami oraz podcieniami od strony północnej[2]. We wnętrzu zaplanowano basen, sale teatralne, bibliotekę z czytelnią, sale wykładowe oraz klubowe[2].

Gmach ten to „jedno z najważniejszych łódzkich dzieł lat międzywojennych związanych z nurtem modernistycznym"[6].

Obecnie budynek jest w złym stanie, zaprzestano wykorzystywania basenu[13]; obiekt wymaga pilnego remontu[6].

Zajęcia prowadzone w YMCA Łódź[edytuj | edytuj kod]

  • aerobic
  • sekcja koszykówki
  • kurs rysunku i malarstwa
  • łódzki klub miłośników fantastyki
  • karate dla dzieci (Budokai Kyokushin)
  • zajęcia dla kobiet w ciąży oraz dla matek i niemowląt[11]

Ognisko bierze udział w programie Unii Europejskiej „Młodzież w Działaniu”, wspierającym uczestnictwo w kształceniu pozaszkolnym (edukacji pozaformalnej).

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Rejestr zabytków – województwo łódzkie. nid.pl, 2013-06-30. s. 41. [dostęp 2013-08-08].
  2. ↑ a b c Stefański i Ciarkowski 2018 ↓, s. 79.
  3. ↑ a b c d e f g h Joanna Olenderek: Łódzki modernizm. Łódź: Dom Wydawniczy Księży Młyn, 2011, s. 78-79. ISBN 978-83-7729-087-3.
  4. ↑ Misja ZMCh „Polska YMCA”. ymca.pl. [dostęp 2012-02-15].
  5. ↑ a b YMCA w Polsce. ymca.pl. [dostęp 2012-02-15].
  6. ↑ a b c Stefański i Ciarkowski 2018 ↓, s. 80.
  7. ↑ „Łódź w Ilustracji”, 7 VII 1935, nr 27, s. 2 (zdjęcie portretowe)
  8. ↑ „Głos Robotniczy”, wyd. A, 17.08.1964, nr 194, s. 2.
  9. ↑ Harcerski Zespół Artystyczny „Krajki”. palacmlodziezy.lodz.pl. [dostęp 2012-03-06].
  10. ↑ Historia. hzakrajki.prv.pl. [dostęp 2012-03-06].
  11. ↑ a b Zajęcia prowadzone w YMCA Łódź. ymca-lodz.pl. [dostęp 2012-02-15].
  12. ↑ Stefański i Ciarkowski 2018 ↓, s. 79-80.
  13. ↑ Od lat nikt tu nie pływa. Opuszczona pływalnia YMCA [ZDJĘCIA] - zdjęcie nr 1 [online], gazetapl [dostęp 2021-01-02] (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Mistrzowie Polski w piłce siatkowej mężczyzn
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=YMCA_Łódź&oldid=73584753”