Wyspa Świętego Wawrzyńca – Wikipedia, wolna encyklopedia

Wyspa Świętego Wawrzyńca
Ilustracja
Państwo

 Stany Zjednoczone

Stan

 Alaska

Akwen

Morze Beringa

Powierzchnia

4610 km²

Położenie na mapie Alaski
Mapa konturowa Alaski, po lewej znajduje się punkt z opisem „Wyspa Świętego Wawrzyńca”
Położenie na mapie Ameryki Północnej
Mapa konturowa Ameryki Północnej, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Wyspa Świętego Wawrzyńca”
Ziemia63°30′N 171°00′W/63,500000 -171,000000
Mapa wyspy

Wyspa Świętego Wawrzyńca (ang. St. Lawrence Island) – wyspa na Morzu Beringa leżąca na południe od Cieśniny Beringa. Jest częścią stanu Alaska, chociaż bliżej z niej do Rosji.

Na wyspie znajduje się miejscowość Gambell.

Wyspa ma około 145 km długości i 13–36 km szerokości, zajmując obszar 4610 km². Na wyspie nie ma drzew, a krzaczaste wierzby polarne nie przekraczają 30 cm wysokości. 10 sierpnia 1728 roku, według kalendarza juliańskiego, wyspę odwiedził duński podróżnik i odkrywca Vitus Bering i nadał jej nazwę patrona dnia, w którym przybył.

W przeszłości wyspa była wielokrotnie zasiedlana i opuszczana. W połowie XIX wieku zamieszkiwana w kilku wioskach przez około cztery tysiące rdzennych mieszkańców obszarów arktycznych. Mówili oni środkowosyberyjskim dialektem języka yupik, również kulturowo byli znacznie bliżsi Eskimosom syberyjskim, niż alaskańskim: podzieleni byli na patrylinearne klany, wioski pozbawione były domów mężczyzn, tzw. kashim[1], wojownicy w czasie walk nosili też zbroje paskowe z utwardzonej skóry i dwuskrzydłowe tarcze noszone na barkach, typowe dla Eskimosów syberyjskich i Czukczów, natomiast niespotykane na Alasce[2]. W 2010 roku wyspę zamieszkiwały 1352 osoby[3], utrzymujące się z łowiectwa, rybołówstwa i hodowli reniferów sprowadzonych na wyspę na początku XX wieku[4].

W październiku 2022 roku na wyspę dotarło dwóch Rosjan, uciekających przed wojskową mobilizacją na wojnę na Ukrainie. [1]

Na wschód od wyspy znajduje się archipelag Wysp Punuk[5].

Inne znaczenia[edytuj | edytuj kod]

„Wyspa św. Wawrzyńca” (łac. insula Sancti Laurentii) to także dawna nazwa Madagaskaru.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Handbook of North American Indians: Arctic – William C. Sturtevant – Google Książki [online], books.google.pl [dostęp 2017-12-07].
  2. VanStone, James W. „Protective Hide Body Armor of the Historic Chukchi and Siberian Eskimos.” Études/Inuit/Studies 7, no. 2 (1983): 3-24. https://www.jstor.org/stable/42869381.
  3. U.S. Census Bureau, American FactFinder – Results [online], factfinder.census.gov [dostęp 2017-12-07] [zarchiwizowane z adresu 2020-02-13] (ang.).
  4. Savoonga [online], kawerak.org [dostęp 2017-12-07] [zarchiwizowane z adresu 2018-03-14].
  5. Francis H. Fay, Brendan P. Kelly, Mass Natural Mortality of Walruses (Odobenus rosrnarus) at St. Lawrence Island, Bering Sea, Autumn 1978, 1980, s. 231.