Wrocławskie krasnale – Wikipedia, wolna encyklopedia
Wrocławskie krasnale – wydarzenie artystyczne oraz zjawisko społeczne obejmujące swoim zasięgiem Wrocław i okoliczne gminy, a wywierające wpływ na działania artystyczne realizowane w całej Polsce.
Niewielkie rzeźby krasnali, w liczbie stale rosnącej, są umieszczane we Wrocławiu sukcesywnie od 2005 roku. Wywodzą się od malowanych w latach 80. XX wieku graffiti, a następnie happeningów organizowanych przez ruch „Pomarańczowej Alternatywy” ośmieszających w sposób pokojowy system komunistyczny. Po upadku PRL-u krasnale uległy zapomnieniu, aż do sierpnia 2005 roku, kiedy to wrocławski rzeźbiarz Tomasz Moczek ustawił pięć pierwszych krasnali.
Figurki krasnali stały się integralną częścią przestrzeni miejskiej oraz zjawiskiem społecznym. Nowe postacie tworzone są przez artystów z całej Polski, a ich opiekunami są instytucje publiczne, firmy oraz osoby prywatne. Organizowane są specjalne wycieczki szlakiem krasnali, gry plenerowe, spektakle teatralne oraz wydawane mapy dla turystów, którzy chcą połączyć poszukiwanie kolejnych figurek ze zwiedzaniem Wrocławia.
Geneza krasnali wrocławskich[edytuj | edytuj kod]
Tezą jest napis, antytezą – plama, a syntezą krasnoludek.
Swoje istnienie w przestrzeni miejskiej wrocławskie krasnale zawdzięczają działaczom antykomunistycznym, którzy umieszczali je na plamach farby na murach powstałych po zamalowywaniu przez władze PRL-u napisów i haseł „antysocjalistycznych”[5]. Pierwsze dwa krasnale zostały namalowane w nocy z 30 na 31 sierpnia 1982 we Wrocławiu: pierwszy na transformatorze na Sępolnie, drugi na bloku na Biskupinie przez Waldemara „Majora” Fydrycha oraz Wiesława „Rotmistrza” Cupałę[6]. W latach 1982-1983[7] powstało ponad 1000 krasnali[8] w sześciu polskich miastach[9].
Krasnale masowo powróciły na ściany wrocławskich budynków w drugiej połowie lat 80. wraz z działalnością ruchu „Pomarańczowej Alternatywy”. Jego uczestnicy malowali krasnale techniką graffiti szablonowego na murach Wrocławia lub na plakatach zapowiadających happeningi organizowane przez ruch w tym mieście. 1 czerwca 1987 symbolika krasnala powróciła na czwartym happeningu „Pomarańczowej Alternatywy” – Krasnoludki na Świdnickiej[10]. Międzynarodowy rozgłos „Pomarańczowej Alternatywy” rozpoczął się od nieplanowanego udziału w happeningu Precz z U-Pałami (jako litery „R”) Józefa Piniora (który miał zrobić reportaż dla Radia Wolna Europa)[11] i osiągnął szczyt 1 czerwca 1988 podczas happeningu Rewolucja Krasnoludków. Udział w którym wzięło według różnych źródeł od 10 000[6] do 20 000[12] uczestników, którzy w czapkach krasnali przeszli ulicami Wrocławia, a opisywała go międzynarodowa prasa[12][a]. Po wyjeździe Waldemara „Majora” Fydrycha za granicę po nieudanym starcie w wyborach parlamentarnych w 1989, krasnoludki uległy zapomnieniu[14], aż do czerwca 2003 kiedy to Agencja Reklamowa Wanilia zaproponowała Biuru Promocji Miasta Wrocław strategię wykreowania krasnoludka jako symbolu miasta[5].
Kalendarium krasnali wrocławskich[edytuj | edytuj kod]
Data | Wydarzenie |
---|---|
(dts) | 1 czerwca 2001Pomnik krasnala – ufundowany przez spółkę Agora pomnik Pomarańczowej Alternatywy, przedstawiający postać krasnala stojącego na postumencie w kształcie ogromnego palca – kciuka[15] który otrzymał później imię Papa Krasnal[5]. Celem zachowania zgodności z opozycyjną tradycją, pomnik nie został oficjalnie zgłoszony i ujęty w planach natomiast został zarejestrowany jako „wybrzuszenie ulicy”[5]. |
(dts) | 24 września 2003Muzeum krasnoludków w budowie – miniaturowy szyld na ścianie kamieniczki „Jaś” znajdujący się na wysokości kolan człowieka o przeciętnym wzroście, odsłonięty przez Eugeniusza Geta-Stankiewicza, prezydenta Wrocławia Rafała Dutkiewicza oraz wypożyczonego ceramicznego psa Bobka[16]. |
(dts) | 24 października 2003Prace wykopaliskowe osady krasnoludków – osłonięte „stanowisko archeologiczne” przed kościołem garnizonowym św. Elżbiety[17][18] prowadzone przez Muzeum w Oszmianie[5] pod kierownictwem dr Cezarego Buśki[5], podczas którego odsłonięto relikty osadnictwa pradziejowego i średniowiecznego[19]. |
(dts) | 1 sierpnia 2005Pierwsze krasnale – pierwsza piątka krasnali autorstwa Tomasza Moczka – Szermierz, Rzeźnik, Pracz Odrzański oraz Syzyfki (2)[15]. |
(dts) | 8 października 20071. krasnal komercyjny – Pierożnik przed restauracją „STP”[20][21] |
(dts) | 18 czerwca 2008Kampania „Wrocław bez Barier” – uroczystość odsłonięcia głuchoniemego oraz niewidomego krasnala (Głuchaka i Ślepaka) przy przejściu podziemnym na ulicy Świdnickiej (później zostały przeniesione przed wejście do Muzeum Sztuki Mieszczańskiej w Ratuszu) przez niepełnosprawnego posła Sławomira Piechotę, Prezydenta Wrocławia Rafała Dutkiewicza oraz prezesa Wrocławskiego Sejmiku Osób Niepełnosprawnych Tadeusza Krasonia[22]. |
(dts) | 19 listopada 2008100. krasnal – 100matolog przed Wydziałem Stomatologicznym Akademii Medycznej (obecnie Wydziałem Lekarsko-Stomatologicznym Uniwersytetu Medycznego)[23] |
(dts) | 20 listopada 2011200. krasnal – Pacjent i Lekarz przed Przychodnią Śródmieście[24] |
(dts) | 24 lipca 2014300. krasnal – Patrolek przed Komendą Wojewódzką Policji[25] |
(dts) | 1 czerwca 2016400. krasnal – Aurer na Osiedlu Aurora[26] |
(dts) | 14 października 2017500. krasnal – Binio przed Zespołem Szkół Plastycznych[27] |
(dts) | 5 kwietnia 2019600. krasnal – Kantorek przed kantorem „Gant”[28] |
(dts) | 15 kwietnia 2020Krasnale ubierają maski – w trakcie pandemii COVID-19 w ramach akcji zainicjowanej przez Urząd Miejski pierwszych dwadzieścia krasnali założyło maski[29] |
Krasnale w przestrzeni miejskiej[edytuj | edytuj kod]
Podstawowe parametry wyglądu wrocławskiego krasnala, a także tematyka figur zostały określone przez dyrektora kreatywnego agencji Wanilia - Ścibora Szpaka - a ostateczny kształt rzeźbom nadał rzeźbiarz Tomasz Moczek.[30] Akcja przebiegała według strategii promocyjnej krasnoludka jako symbolu Wrocławia, opracowanej przez agencję reklamową Wanilia. Kolejne rzeźby agencja zleciła Marcinowi Łuczkowskiemu i Beacie Zwolańskiej-Hołod[31]. Tworzyli je również inni artyści związani z pracownią Wytwórnia Rzeźby[24][32].
Opiekunami krasnali są instytucje miejskie, partie polityczne, przedsiębiorstwa i osoby prywatne. Umieszczane są zarówno w celach promocji miasta, reklamy przedsięwzięć biznesowych jak i w celach społecznych oraz dwa w celu ozdoby prywatnych domów (Miłostek i Prywatek). Upamiętniają również znane postacie: Barduś – Jacka Kaczmarskiego, Papa Het – Jamesa Hetfielda, Alpinki – Kazimierza Głazka, Stanisława Krystyna Zarembę i Wandę Rutkiewicz[33][34].
Krasnoludki stały się atrakcją miasta – organizowane są specjalne wycieczki szlakiem krasnali i wydawane broszurki dla turystów chcących połączyć odnajdywanie kolejnych figurek ze zwiedzaniem Wrocławia[35][36][37]. Stworzono również aplikację na smartfony z systemem Android ułatwiającą odnajdywanie krasnali[38]. Grupy artystyczne organizują happeningi zarówno inspirowane przez instytucje miejskie[39] jak i organizowane spontanicznie przez artystów. Są również narzędziem kampanii społecznych[40], a także przedmiotem sztuk teatralnych[41] i festiwali kabaretowych[42].
Liczba krasnali zmienia się – wciąż pojawiają się nowe, a niektóre są kradzione lub padają ofiarą wandalizmu pomimo instalowanych zabezpieczeń, lecz po pewnym czasie wracają na swoje miejsce[43][44].
Źródło: Tematyczne strony internetowe[b]
Wrocławskie krasnale stały się inspiracją dla innych miast. W Suwałkach powstał szlak 10 krasnali – bohaterów baśni O krasnoludkach i o sierotce Marysi autorstwa pochodzącej z Suwałk Marii Konopnickiej – wzorowany na wrocławskim, do którego postacie krasnali zaprojektował wrocławski rzeźbiarz Piotr Makała, opierając się na ilustracjach Jana Marcina Szancera[45][46]. W Legionowie przy przedszkolu stanęła figura Koszałka Opałka autorstwa Tomasza Moczka[47]. W Tarnowie stworzono natomiast szlak maszkaronów nawiązujący do postaci, które od wieków stoją na miejskim Ratuszu [48]
Ponadto kopie krasnala Życzliwka stoją w Dreźnie, Reykjaviku, Wilnie, Guadalajarze, Hradec Králové i Lwowie, a w Waszyngtonie stoi krasnal Kościuszko[49].
Krasnale w świadomości społecznej[edytuj | edytuj kod]
W świadomości społecznej doszło do zjawiska „porwania” wrocławskich krasnali (termin wprowadzony przez Hanę Cervinkovą[50]) z ich pierwotnego kontekstu jakim była działalność opozycyjna oraz symbolu „Pomarańczowej Alternatywy“ do czystej promocji miasta Wrocławia jako jego symbolu. W materiałach promocyjnych nie wspominano o ich inspiracji, a nawet jej zaprzeczano[51]. Kreację zjawiska przypisywano w całości komercyjnej agencji reklamowej, która w 2003 zaproponowała Biuru Promocji Miasta Wrocławia strategię wykreowania krasnoludka jako symbolu miasta[5]. Krasnoludek, w sposób charakterystyczny dla procesów łączenia antykomunizmu z neoliberalizmem zachodzących po 1989 w krajach środkowo-wschodniej Europy, został przekształcony w nośnik neoliberalnego marketingu[52].
Poczet krasnali wrocławskich[edytuj | edytuj kod]
1[edytuj | edytuj kod]
Współrzędne | Imię[c] | Adres[d] | Autor[e] | Lokalizacja | Zdjęcie |
---|---|---|---|---|---|
51°05′42″N 17°03′31″E/51,095006 17,058714 | 100matolog | Krakowska 26 | [53] | Beata Zwolańska-HołodWydział Lekarsko-Stomatologiczny Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich |
A[edytuj | edytuj kod]
Współrzędne | Imię[c] | Adres[d] | Autor[e] | Lokalizacja | Zdjęcie |
---|---|---|---|---|---|
51°07′06″N 17°02′31″E/51,118389 17,041889 | Adwokatka | Prusa 1/50 | CHC Kancelaria Adwokacka | ||
51°08′05″N 17°01′18″E/51,134747 17,021536 | Agorek | Serbska 5A | Michał Staszczak | Centrum Kultury „Agora” | |
51°06′46″N 16°59′04″E/51,112786 16,984406 | Strzegomska 46-56 | [54] | Tomasz MoczekWrocławski Park Biznesu | ||
51°06′35″N 17°01′54″E/51,109661 17,031686 | „Wrocław bez barier”
| Rynek Ratusz 1[5] | [55] | Marta MirynowskaMuzeum Sztuki Mieszczańskiej | |
51°05′34″N 17°04′53″E/51,092661 17,081311 | Amrest | Międzyrzecka 4 | [56] | Grzegorz ŁagowskiPałac Hollenderów | |
51°06′39″N 17°01′10″E/51,110936 17,019428 | Anka | Sokolnicza 7/17 pawilon 37 | Tomasz Moczek | Galeria Panny Młodej „Bellissima” | |
51°07′48″N 17°02′34″E/51,130000 17,042778 | Antonio Okulista | Zakładowa 11 | Jan Żelbromski | Wrocławskie Centrum Okulistyczne | |
51°06′08″N 17°01′49″E/51,102128 17,030414 | Antykwarek | plac Tadeusza Kościuszki 15-14 | Tomasz Moczek | antykwariat „DAES” | |
51°05′27″N 17°02′00″E/51,090742 17,033200 |
| Borowska 99 | [57] | Tomasz MoczekAquapark Wrocław | |
51°06′50″N 17°05′04″E/51,114003 17,084433 | Archimax | Mikołaja Kopernika 19 | Beata Zwolańska-Hołod | Dom Maxa Berga | |
51°05′37″N 17°03′31″E/51,093614 17,058575 |
| Krakowska 37-45 | Tomasz Moczek | siedziba Artgeist.pl | |
51°06′25″N 17°01′40″E/51,107028 17,027889 | Asanek | plac Wolności 7 | Marlena Zakrzewska | Fabryka Energii Centrum Jogi Wrocław | |
51°06′44″N 17°01′49″E/51,112211 17,030394 | Atlasik | Łaciarska 4 | Tomasz Moczek | Business Centre „Save The World“ | |
51°03′25″N 17°01′58″E/51,057028 17,032861 | Aurer (Anielski) | Gen. S. Grota Roweckiego 114b | [58] | Piotr MakałaOsiedle Aura | |
51°06′31″N 17°03′55″E/51,108669 17,065203 | Automatek | Łukasiewicza 7/9 | Tomasz Moczek | Wydział Mechaniczny Politechniki Wrocławskiej |
B[edytuj | edytuj kod]
Współrzędne | Imię[c] | Adres[d] | Autor[e] | Lokalizacja | Zdjęcie |
---|---|---|---|---|---|
51°06′54″N 17°02′41″E/51,114892 17,044817 | Bagażowy | Świętego Idziego 2 | nieznany | Hotel im. Jana Pawła II | |
51°07′21″N 16°59′00″E/51,122594 16,983375 | Bajkusia | Kłodnicka 22 | Beata Zwolańska-Hołod | Przedszkole „Bajka” | |
51°07′21″N 16°59′00″E/51,122594 16,983375 |
| Kuźnicza 17-19 | Marcin Łuczkowski | IV Oddział Banku Zachodniego WBK | |
51°06′36″N 17°01′49″E/51,109989 17,030289 | Bankuś Pieniążek | Rynek 9/11[60] | Beata Zwolańska–Hołod | kamienica Pod Siedmioma Elektorami | |
51°06′46″N 17°01′09″E/51,112858 17,019200 | Barduś[33] | Jacka Kaczmarskiego plac Solidarności 1/3/5[5] | [61] | Beata Zwolańska–HołodZarząd Regionu NSZZ Solidarność | |
51°07′08″N 16°59′22″E/51,118772 16,989347 | Bartek z Butolandii | Mińsk Mazowiecki gen. K. Sosnkowskiego 83 | Paweł Osóbka | siedziba firmy Bartek S.A. | |
51°06′36″N 17°01′56″E/51,109914 17,032136 | Bartonik | Sukiennice 3/4 | Beata Zwolańska–Hołod | lodziarnia „Barton” | |
51°06′20″N 17°02′04″E/51,105569 17,034528 |
| Teatralna 10/12 | [62] | Tomasz MoczekWrocławskie Centrum Spa basen nr 1 | |
51°06′37″N 17°01′59″E/51,110142 17,032997 | Bawarka | Rynek Ratusz 26 | Beata Zwolańska–Hołod | restauracja „Bierhalle” | |
51°06′56″N 17°01′31″E/51,115625 17,025378 | Bamboszek[63] | księdza Piotra Skargi 24-28 | [64] | Tomasz MoczekHotel B&B | |
51°06′44″N 17°03′35″E/51,112158 17,059631 | Bąbelek Chlaptuś | plac Grunwaldzki 22 | Marcin Łuczkowski | Pasaż Grunwaldzki | |
51°10′23″N 17°10′29″E/51,173083 17,174667 | Beemicia | Długołęka Wrocławska 56 | Piotr Makała | Team Pasierbski salon BMW | |
51°06′29″N 17°02′17″E/51,108164 17,038106 | BEAnka | Krawiecka 1-3 | Tomasz Moczek | Justin Center | |
51°06′56″N 17°01′31″E/51,115625 17,025378 | Bernaś i Warchleś | Księcia Witolda 49 | Marta Mirynowska | Klinika „Platinum” | |
51°05′55″N 17°01′28″E/51,098536 17,024519 | Bellboy | Powstańców Śląskich 7b | [28] | Piotr MakałaHotel Wrocław | |
51°06′20″N 17°01′58″E/51,105567 17,032817 | Bibliofil | plac Tetralny 5 | Paweł Osóbka | Mediateka | |
51°05′38″N 17°01′12″E/51,093981 17,019925 | Biegacz | Sky Tower Gwiaździsta 62 | Tomasz Moczek | Towarzystwo Ubezpieczeń Europa | |
51°07′07″N 17°05′45″E/51,118500 17,095917 | Biegajło[f] | Stadion Olimpijski | [28] | Beata Zwolańska–HołodMłodzieżowe Centrum Sportu | |
51°06′22″N 17°02′21″E/51,106056 17,039111 | Binio (Plastuś Biniu) | Piotra Skargi 23 | Jadwiga Bień Wojciech Małek | Zespół Szkół Plastycznych im. Stanisława Kopystyńskiego | |
51°05′00″N 17°03′13″E/51,083472 17,053667 | Boliząbek | Nyska 70B | [65] | Marta MirynowskaStomatologia REGMED | |
51°06′59″N 17°02′50″E/51,116347 17,047283 | Botanik | Henryka Sienkiewicza 23 | Marcin Łuczkowski | Ogród Botaniczny | |
51°06′42″N 16°58′17″E/51,111767 16,971500 | Budinpolek | Traktatowa 1 | Beata Zwolańska–Hołod | siedziba firmy „Budinpol” | |
51°06′46″N 17°01′53″E/51,112833 17,031472 | Budoludki | Odrzańska 22 | [66] | Beata Zwolańska–HołodDolnośląska Okręgowa Izba Inżynierów Budownictwa | |
51°05′57″N 16°59′51″E/51,099061 16,997481 | Bumarek i Fadromka | Grabiszyńska 163 | Beata Zwolańska–Hołod | siedziba firmy „Bumar” |
C[edytuj | edytuj kod]
Współrzędne | Imię[c] | Adres[d] | Autor[e] | Lokalizacja | Zdjęcie |
---|---|---|---|---|---|
51°07′00″N 16°59′49″E/51,116778 16,996889 | Ceneusz | Legnicka 48G | Piotr Makała | Ceneo.pl | |
51°09′30″N 17°00′28″E/51,158278 17,007833 | Centrostaluś | Pełczyńska 4 | Piotr Makała | Centrostal | |
51°10′21″N 17°00′15″E/51,172450 17,004250 | Cebitek | Kominiarska 42b | [28] | Piotr MakałaCebitGroup | |
51°06′48″N 16°59′56″E/51,113333 16,998972 | Cermigiusz | Strzegomska 38-40 | Beata Zwolańska–Hołod | Cermag sp. z o.o. | |
51°06′42″N 17°01′47″E/51,111775 17,029775 | Chemik | Ignacego Łukasiewicza 2 | nieznany | Wydział Chemiczny (A2) Politechniki Wrocławskiej | |
51°06′28″N 17°03′48″E/51,107833 17,063194 | Chemik II | Cypriana Kamila Norwida 1/3 | [28] | Tomasz MoczekWydział Chemiczny Politechniki Wrocławskiej | |
51°06′33″N 17°04′03″E/51,109167 17,067436 | Chirurg | Marii Curie-Skłodowskiej 65 | Bogna Kozera-Radomska | Klinika Chirurgii Przewodu Pokarmowego i Chirurgii Ogólnej | |
51°06′16″N 17°01′54″E/51,104578 17,031619 | Chodziarz (Johnnie Walker) | Świdnicka 38A[5] | [67] | Beata Zwolańska–HołodPogodynka | |
51°07′01″N 17°02′15″E/51,117061 17,037514 | Chuścioszka i Mały Krasnal | Wyspa Bielarska | nieznany | Kładka Żabia | |
51°06′37″N 17°02′01″E/51,110417 17,033625 | Ciastuś i Amorinek | Wita Stwosza 1-2 | [68] | Beata Zwolańska–Hołodkafejka amorinio.pl | |
51°06′42″N 17°01′47″E/51,111775 17,029775 | Chrapek | Kiełbaśnicza 24-25 | Beata Zwolańska–Hołod | hotel „Patio” | |
51°07′38″N 17°01′31″E/51,127306 17,025389 | Clara | Kleczkowska 45 | Beata Zwolańska–Hołod | Centrum Szkoleniowe i Salon Sprzedaży Clarena | |
51°05′51″N 17°02′01″E/51,097389 17,033472 | Concierge | Sucha 1 | [69] | Grzegorz ŁagowskiGaleria Wroclavia | |
51°04′29″N 17°00′12″E/51,074722 17,003444 | Consulencjusz Italicus | Wawrzyniaka 6 | nieznany | Bosetti Global Consulting | |
51°08′01″N 17°03′57″E/51,133472 17,065972 | Costek | Macieja Miechowity 2 | nieznany | Hurtownia Costa | |
51°06′41″N 17°01′39″E/51,111450 17,027389 | Czajczyński | Białoskórnicza 10 | Jan Żelbromski | Czajczyński nieruchomości |
D[edytuj | edytuj kod]
Współrzędne | Imię[c] | Adres[d] | Autor[e] | Lokalizacja | Zdjęcie |
---|---|---|---|---|---|
51°07′15″N 17°03′21″E/51,120778 17,055739 | Dąbrek Pierwszy | Nowowiejska 78 | Beata Zwolańska–Hołod | Szkoła Podstawowa nr 1 im. Marii Dąbrowskiej | |
51°07′36″N 16°57′59″E/51,126681 16,966353 | Dedaliusz | Bulwar Dedala | Tomasz Moczek | osiedle Lokum da Vinci | |
51°07′35″N 17°06′19″E/51,126414 17,105167 | Dekoralek | Kwidzyńska 8 | [28] | Agata GwizdCentrum Dekoral Professional | |
51°06′22″N 17°01′53″E/51,106094 17,031447 |
| Świdnicka 34 | [28] | Grzegorz ŁagowskiHotel Monopol | |
51°06′34″N 17°01′45″E/51,109472 17,029194 | Demokracja | Plac Solny | [70] | Jean Louis KotagombaKomitet Obrony Demokracji | |
51°09′19″N 17°08′26″E/51,155147 17,140592 | DHL | Bierutowska 75 | [28] | Grzegorz ŁagowskiDHL | |
51°04′35″N 17°01′55″E/51,076283 17,032058 | Diagnostek | Ołbinska 32 | [28] | Grzegorz ŁagowskiPracownia diagnostyki obrazowej Affidea | |
51°04′35″N 17°01′55″E/51,076283 17,032058 | Diagnozjusz | Borowska 211 | [28] | Beata Zwolańska–HołodWydział Farmacji Uniwersytetu Medycznego | |
51°06′35″N 17°01′45″E/51,109667 17,029194 | Dialogomir | plac Solny[71] | [56] | Grzegorz Łagowskipółnocno-zachodni narożnik placu | |
51°06′32″N 17°01′46″E/51,109003 17,029544 | Długi | plac Solny 16 | Marcin Łuczkowski | Stara Giełda | |
51°07′21″N 16°55′15″E/51,122611 16,920808 | Dobrotek | Objazdowa 50 | Marcin Łuczkowski | Kancelaria Prawa Gospodarczego KOKSZTYS (zlicytowany podczas XIV finału Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy[72]) | |
51°06′17″N 17°07′04″E/51,104833 17,117667 | Doktor Basia i Krasnalątko | Canaletta 53 | [28] | Beata Zwolańska–HołodGabinet Neurologii Dziecięcej dr Barbara Ujma-Czapska | |
51°08′29″N 17°01′34″E/51,141369 17,026150 | Doktor Cornelius | Bezpieczna 2 | [28] | Marlena ZakrzewskaKlinika Cornelius Dental | |
51°08′20″N 16°59′29″E/51,138972 16,991500 | Drukarz | Osobowicka 89 | Małgorzata Kaszyńska | Marta MirynowskaPrzedsiębiorstwo poligraficzne „KEA” | |
51°06′52″N 17°02′36″E/51,114556 17,043333 | Drukarz Kacper | Katedralna 1/3 | [73] | Grzegorz ŁagowskiWydawnictwa Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej TUM | |
51°06′36″N 17°02′00″E/51,109994 17,033347 | Dryndek (Gadofonik) | Rynek 35 | [74] | Tomasz MoczekPiwiarnia „Bernard” | |
51°05′56″N 17°02′12″E/51,098861 17,036758 |
| Józefa Piłsudskiego 105 | Marta Mirynowska | dworzec kolejowy Wrocław Główny | |
| |||||
| [54] | Tomasz Moczek||||
51°06′37″N 17°02′01″E/51,110281 17,033531 | Dziupelka | Rynek 39/40 | [28] | Grzegorz ŁagowskiLodziarnia „Dzioopla” | |
51°08′30″N 17°02′06″E/51,141600 17,034900 | Dwudziestek | Henryka Kamieńskiego 24 | [28] | Beata Zwolańska–HołodSzkoła Podstawowa nr 20 | |
51°06′22″N 17°06′22″E/51,106003 17,106139 | Dżinn | Spółdzielcza 2a | [75] | Beata Zwolańska–HołodXI Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Konarskiego |
E[edytuj | edytuj kod]
Współrzędne | Imię[c] | Adres[d] | Autor[e] | Lokalizacja | Zdjęcie |
---|---|---|---|---|---|
51°05′38″N 17°03′43″E/51,093931 17,061869 | Edukacjusz | Krakowska 56-62 | ? | Wyższa Szkoła Zarządzania „Edukacja” | |
51°05′25″N 17°01′34″E/51,090383 17,026128 | Ekonomek | Komandorska 118/120 | [76] | Beata Zwolańska–HołodUniwersytet Ekonomiczny budynek A1 | |
51°06′16″N 17°02′35″E/51,104547 17,043125 | Ekonomik | Henryka Worcella 3 | Beata Zwolańska–Hołod | Zespół Szkół Ekonomiczno-Administracyjnych im. Marii Dąbrowskiej | |
51°06′42″N 17°00′37″E/51,111653 17,010292 | Elwruś Lutowniczek | Braniborska 57 | Beata Zwolańska–Hołod | Elektroniczne Zakłady Naukowe im. Jeana Frédérica Joliot-Curie | |
51°06′46″N 16°59′04″E/51,112786 16,984406 |
| Biskupice Podgórne ulica LG 1 | Beata Zwolańska–Hołod | fabryka LG Display | |
51°08′43″N 17°01′29″E/51,145389 17,024833 | Endress i Hauser | Wołowska 11 | Piotr Makała | Endress&Hauser Polska | |
51°06′34″N 17°02′02″E/51,109547 17,034008 | Esencjusz | Kurzy Targ 3 | Katarzyna Nowak | pub „Bistro Przemysłowe” | |
51°06′27″N 17°01′51″E/51,107503 17,030694 | Eskulapek | Kazimierza Wielkiego 45 | [77] | Beata Zwolańska–HołodDolnośląska Izba Lekarska | |
51°06′02″N 17°02′03″E/51,100442 17,034208 | Europejczyk | Józefa Piłsudskiego 88 | [78] | Beata Zwolańska–HołodHotel Europejski |
F[edytuj | edytuj kod]
Współrzędne | Imię[c] | Adres[d] | Autor[e] | Lokalizacja | Zdjęcie |
---|---|---|---|---|---|
51°06′36″N 17°02′59″E/51,109911 17,049583 | Faksymilka | plac Powstańców Warszawy 1 | [79] | Tomasz MoczekUrząd Wojewódzki | |
51°06′40″N 17°01′51″E/51,111161 17,030761 | Farciarz | Odrzańska 39/40 | Beata Zwolańska–Hołod | sklep z pamiątkami Kamieniczka „Małgosia” | |
51°04′35″N 17°01′55″E/51,076283 17,032058 | Farmaceuta Akademicki | Borowska 211 | Beata Zwolańska–Hołod | Wydział Farmacji Uniwersytetu Medycznego | |
51°04′51″N 17°03′20″E/51,080878 17,055475 | Farmacjusz | Ziębicka 40 | Beata Zwolańska–Hołod | US Pharmacia | |
51°05′44″N 16°58′46″E/51,095564 16,979314 | Fatuś | Grabiszyńska 281 | Piotr Makała | Marta MirynowskaFabryka Automatów Tokarskich | |
51°06′55″N 17°06′07″E/51,115342 17,102050 | Fizolek | Adama Mickiewicza 58 | Marta Mirynowska | Wydział Fizjoterapii AWF (P-5) Akademii Wychowania Fizycznego | |
51°06′24″N 17°01′55″E/51,106742 17,031861 | Florianek | Świdnicka 21/23 | [56] | Grzegorz ŁagowskiDom towarowy Solpol | |
51°06′34″N 17°01′55″E/51,109444 17,032083 | Franek Moczymordka | Rynek Ratusz 1 | [80] | Grzegorz ŁagowskiPiwnica Świdnicka | |
51°05′41″N 17°02′15″E/51,094772 17,037461 | Freudek | Dawida 1a | Marta Mirynowska | Instytut Psychologii Uniwersytetu Wrocławskiego | |
51°06′46″N 16°58′55″E/51,112850 16,981992 | Fuger Bankowy | Fabryczna 29/31 | Beata Zwolańska–Hołod | Wyższa Szkoła Bankowa |
G[edytuj | edytuj kod]
Współrzędne | Imię[c] | Adres[d] | Autor[e] | Lokalizacja | Zdjęcie |
---|---|---|---|---|---|
51°04′54″N 17°02′11″E/51,081536 17,036275 | Gasiorek | Borowska 138 | [81] | Tomasz MoczekWojewódzka Komenda Straży Pożarnej | |
51°04′54″N 17°02′11″E/51,081536 17,036275 | Gastronomek | Kamienna 86 | [82] | Iga MąkowskaZespół Szkół Gastronomicznych | |
51°05′36″N 17°03′33″E/51,093231 17,059072 | Gaviusz | Krakowska 13 | [83] | Marek StankiewiczInstal-Konsorcjum | |
51°06′04″N 17°02′23″E/51,101122 17,039678 | Gazeciarz | plac Tadeusza Kościuszki | Małgorzata Kaszyńska | kiosk z gazetami | |
51°06′53″N 17°02′33″E/51,114642 17,042633 | Gazuś | Most Tumski | [57] | Tomasz Moczeklatarnia gazowa nr 4 | |
51°06′58″N 17°01′50″E/51,116206 17,030653 | Geolog | Wojciecha Cybulskiego 30-34 | Marcin Łuczkowski | Instytut Nauk Geologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego | |
51°06′32″N 17°01′46″E/51,109000 17,029494 | Giełduś | plac Solny 16 | Tomasz Moczek | Stara Giełda | |
51°06′37″N 17°04′23″E/51,110172 17,073097 | Gilbert | Parkowa 8 | Beata Zwolańska–Hołod | Hotel „Grape” | |
51°08′15″N 17°01′41″E/51,137594 17,028153 | Gimnazjalista | Czeska 40 | [84] | Alicja ZgrajaGimnazjum nr 27 im. Ossolineum | |
51°06′30″N 17°01′37″E/51,108278 17,026861 | Gladiatorek | Krupnicza 5 | nieznany | Sklep Gladiator-Fight | |
51°06′26″N 17°03′25″E/51,107306 17,056806 | Glukozjusz Herba Cukrzycki | Wybrzeże Wyspiańskiego 20 | [28] | Beata Zwolańska–HołodApteka Herba | |
51°06′56″N 17°03′05″E/51,115667 17,051361 | Golasek | Wyszyńskiego 39 | [28] | Tomasz MoczekSzyciokawiarnia Nr 1 | |
51°08′15″N 17°01′41″E/51,137594 17,028153 | Googlak | plac Bema 2 | nieznany | Bema Plaza | |
51°04′18″N 17°02′03″E/51,071761 17,034056 | Golduś | Jerzego Kukuczki 5 | nieznany | Centrum Medyczne GOLDEN CARE | |
51°06′36″N 17°01′52″E/51,109986 17,031097 | Gołębnik | Rynek Ratusz 2 | Marcin Łuczkowski | parapet restauracji „Pod Papugami” | |
51°10′30″N 17°01′23″E/51,175089 17,023056 | Gościnek[85] | Sułowska 39 | Beata Zwolańska–Hołod | hotel „Jasek” | |
51°05′40″N 16°58′53″E/51,094528 16,981444 | Grabcio | Grabiszyńska 240 | [28] | Beata Zwolańska–HołodTarasy Grabiszyńskie | |
51°06′31″N 17°02′06″E/51,108622 17,035058 | Grajek i Meloman | Oławska 10 | Beata Zwolańska–Hołod | kwiaciarnia | |
51°06′44″N 17°03′31″E/51,112233 17,058650 | Grun-Waldek (Giermek) | plac Grunwaldzki 22 | Marcin Łuczkowski | Pasaż Grunwaldzki | |
51°06′41″N 17°02′04″E/51,111417 17,034389 | Gwaruś | Kotlarska 41 | Okręgowy Urząd Górniczy |
H[edytuj | edytuj kod]
Współrzędne | Imię[c] | Adres[d] | Autor[e] | Lokalizacja | Zdjęcie |
---|---|---|---|---|---|
51°05′57″N 17°01′33″E/51,099106 17,025950 | HaPek | Powstańców Śląskich 7A | Beata Zwolańska–Hołod | Centrum Biurowe „Globis“ | |
51°06′20″N 17°02′21″E/51,105522 17,039275 | Harcuś | Nowa 6 | Beata Zwolańska–Hołod | Chorągiew Dolnośląska ZHP im. hm. Stefana Mirowskiego | |
51°06′38″N 17°02′01″E/51,110608 17,033642 | Harivansh Rai Bachchan | Kuźnicza Wita Stwosza | nieznany | salon jubilerski „Kruk” | |
51°06′33″N 17°00′03″E/51,109189 17,000708 | Harfuś | Robotnicza 52A | Tomasz Moczek | Dolnośląskie Centrum Rowerowe Harfa-Harrysonn | |
51°11′09″N 17°13′33″E/51,185889 17,225750 | Hewuś | Byków, ul.Przemysłowa 1 | nieznany | HEWEA | |
51°06′18″N 17°04′28″E/51,104914 17,074389 | Hipoczyściciel | Zygmunta Wróblewskiego 1-5[86] | Marcin Łuczkowski | Ogród Zoologiczny przy wybiegu dla hipopotamów | |
51°06′39″N 17°02′22″E/51,110789 17,039353 | Hohelka | plac Nowy Targ 27 | Małgorzata Kaszyńska | Bar „Jacek i Agatka” | |
51°06′58″N 17°03′58″E/51,116047 17,066097 | Honorek | Czerwonego Krzyża 5/9 | [87] | Tomasz MoczekRegionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa | |
51°10′55″N 17°01′32″E/51,181878 17,025589 | Hortuś | Psary Główna 1C | Beata Zwolańska–Hołod | Galeria Ogrodnicza Zielone Centrum | |
Hotelarz | aktualne miejsce nieznane | ||||
51°07′29″N 16°59′51″E/51,124828 16,997608 | Hugonek | Jelenia 7 | Beata Zwolańska–Hołod | Gimnazjum nr 1 im. Hugona Steinhausa | |
51°07′29″N 16°59′51″E/51,124828 16,997608 | Hulk i Ryszard | Kiełczowska 177 | [28] | Tomasz MoczekSenso del Gusto Ristorante&Pizzeria | |
51°06′51″N 17°01′50″E/51,114144 17,030553 | Hydrotechnik | Mosty Pomorskie | nieznany | jaz Elektrowni Wodnej Wrocław II |
I[edytuj | edytuj kod]
Współrzędne | Imię[c] | Adres[d] | Autor[e] | Lokalizacja | Zdjęcie |
---|---|---|---|---|---|
51°06′28″N 17°04′28″E/51,107806 17,074444 | Iasek | Wystawowa 1 | [28] | Tomasz Moczeksiedziba firmy „IASE” | |
51°04′55″N 17°01′25″E/51,081978 17,023744 | Impluś | Ślężna 118 | Grzegorz Łagowski | siedziba firmy „Impel” | |
51°07′31″N 16°54′47″E/51,125200 16,913142 | Insercik | Jerzmanowska 2 | Marcin Łuczkowski | siedziba firmy „InsERT” | |
51°07′05″N 17°02′57″E/51,118139 17,049275 | Inwigiluś | Jana Matejki 6 | Rada Wojewódzka Sojuszu Lewicy Demokratycznej | ||
51°06′26″N 17°05′01″E/51,107122 17,083636 | IP-ek | Mikołaja Kopernika 5 | Marta Mirynowska | Ośrodek Szkolenia Państwowej Inspekcji Pracy im. prof. Jana Rosnera | |
51°08′11″N 17°02′26″E/51,136506 17,040511 | Islamek | aleja Jana Kasprowicza 24 | nieznany | Islamic Center | |
51°06′45″N 17°01′57″E/51,112500 17,032408 | Italudek | Więzienna 21 | Luca Montagliani[88] | Pizzeria Trattoria „Capri” |
J[edytuj | edytuj kod]
Współrzędne | Imię[c] | Adres[d] | Autor[e] | Lokalizacja | Zdjęcie |
---|---|---|---|---|---|
51°06′41″N 17°02′02″E/51,111325 17,033792 | Janinek | Kuźnicza 57/58 | nieznany | Salon Kosmetyczny „Babor” | |
51°06′40″N 17°01′41″E/51,110972 17,028111 | Jędruś i Zośka | Rzeźnicza 28-31 | Tomasz Moczek | Coctail Bar Max&Dom Whisky | |
51°07′13″N 17°05′48″E/51,120222 17,096806 | Tomek Jędrzejak i dwa krasnale | Ignacego Jana Paderewskiego 35 | nieznany | Stadion Olimpijski | |
51°07′48″N 17°02′34″E/51,130000 17,042778 | Julian Okulista | Zakładowa 11 | Jan Żelbromski | Wrocławskie Centrum Okulistyczne |
K[edytuj | edytuj kod]
Współrzędne | Imię[c] | Adres[d] | Autor[e] | Lokalizacja | Zdjęcie |
---|---|---|---|---|---|
51°06′38″N 17°02′00″E/51,110611 17,033333 | Kacuś | Rynek 42/43 | [89] | Piotr MakałaApteka „Pod Podwójnym Złotym Orłem” | |
51°06′39″N 17°01′25″E/51,110872 17,023561 | Kanapownik | Ruska 37/39 | [54] | Tomasz MoczekSklep „Domar” | |
51°03′37″N 17°00′13″E/51,060158 17,003611 | Kandarek | Zwycięska 9-23 lokal 7 | ? | Salon Urody „Kandara” | |
51°06′32″N 17°02′02″E/51,108861 17,033778 | Kantorki | Oławska 5 | [28] | Tomasz MoczekKantor „Gant” | |
51°06′37″N 17°07′32″E/51,110261 17,125531 | Kapitan Jack Port | Chałupnicza 55 | Grzegorz Łagowski[56] | Osiedle Nowy Port | |
51°06′50″N 17°02′30″E/51,113847 17,041781 | Kapitańskie Bliźniaki | przystań Bulwar Piotra Włostowica | [90] | Beata Zwolańska–HołodStatki „Nereida” i „Wiktoria” | |
51°06′05″N 17°01′49″E/51,101272 17,030144 |
| Józefa Piłsudskiego 66 | Wojciech Nowak | Olympic Casino | |
51°04′57″N 17°03′11″E/51,082603 17,053011 |
| Armii Krajowej | Siedziba główna Kaufland Polska | ||
51°06′52″N 17°02′38″E/51,114550 17,043817 | Kawiarek (Ostrowiak) | Katedralna 6 | [91] | Piotr MakałaCafeteria Chic | |
51°07′30″N 17°04′26″E/51,125056 17,073917 | Kazio | Ludwika Krzywickiego 8 | [28] | Piotr Makała Marta Mirynowskaprywatna posesja | |
51°05′49″N 16°59′46″E/51,097025 16,996011 | Kibic[92] | Oporowska 62 | [93] | Marcin ŁuczkowskiWKS Śląsk Wrocław | |
51°06′33″N 17°01′35″E/51,109056 17,026528 | Kinoman młodszy | Kazimierza Wielkiego 19a-21 | Beata Zwolańska–Hołod | kino „Nowe Horyzonty” | |
51°07′05″N 17°04′02″E/51,117961 17,067161 | Klaun | Odona Bujwida 44 | [94] | Beata Zwolańska–HołodKlinikaTransplantacji Szpiku, Onkologii i Hematologii Dziecięcej | |
51°06′35″N 17°02′04″E/51,109642 17,034317 | Klucznik | Szewska 74 | Marcin Łuczkowski | siedziba firmy „Gant Development” | |
51°06′45″N 17°03′25″E/51,112556 17,056889 | Kolanki | Marii Curie-Skłodowskiej 12 | nieznany | siedziba firmy „Smith & Nephew” | |
51°06′01″N 17°01′43″E/51,100336 17,028531 | Kolejarz | Wojciecha Bogusławskiego 61[95] | [95] | Tomasz Moczekwiadukt kolejowy | |
51°08′35″N 16°51′59″E/51,143019 16,866422 | Kolejarz II | Jana Rubczaka 20 | [54] | Tomasz Moczekstacja kolejowa Wrocław Leśnica | |
51°03′48″N 17°04′50″E/51,063236 17,080667 | Kolejarze Brochowscy[96] | Biegła 2 | [97] | Beata Zwolańska–Hołodkościół św. Jerzego Męczennika i Podwyższenia Krzyża Świętego | |
51°06′34″N 17°01′59″E/51,109450 17,033164 | Kolekcjoner | Rynek 31/32 | Beata Zwolańska–Hołod | dom handlowy „Feniks” IV piętro | |
51°10′18″N 17°06′58″E/51,171790 17,116060 | Koncertuś | Pawłowicka 87/89 | nieznany | Pałac Kornów | |
51°06′33″N 17°01′41″E/51,109222 17,028139 | Konspirek | Zaułek Solny | nieznany | Restauracja Konspira | |
51°06′33″N 17°02′01″E/51,109056 17,033500 | Koronuś | Oławska 2 | nieznany | Hotel „Korona” | |
51°06′31″N 17°01′59″E/51,108694 17,033000 | Korpokrasnal | Świdnicka 2-4 | nieznany | Galeria Dizajn BWA Wrocław | |
51°06′38″N 17°02′01″E/51,110628 17,033653 | Kowal (Kuźnik) | Kuźnicza Wita Stwosza | Beata Zwolańska–Hołod | salon jubilerski „Kruk” | |
51°05′27″N 17°00′00″E/51,090711 17,000033 | Kownacek | Józefa Hallera 77a | [98] | Beata Zwolańska–HołodPrzedszkole nr 141 im. Marii Kownackiej | |
51°08′14″N 16°58′33″E/51,137258 16,975883 | Kozanek | Gołężycka 4a | Beata Zwolańska–Hołod | Przedszkole nr 110 „Domek Krasnoludków” | |
51°06′04″N 17°01′43″E/51,101139 17,028722 | Kika | Legnicka 21a | Marta Mirynowska | Biuro KiK | |
51°06′44″N 17°01′44″E/51,112122 17,028761 | Krasnal Teatralny Współczesny Powitalnik | Rzeźnicza 12 | [57] | Tomasz MoczekTeatr Współczesny im. Edmunda Wiercińskiego | |
51°06′44″N 17°01′49″E/51,112211 17,030394 | Krasnal z piłką | Stare Jatki 7/8 | Tomasz Moczek | Galeria „Domus” | |
51°06′23″N 17°01′38″E/51,106456 17,027083 | Krasnale Filharmonii Wrocławskiej | plac Wolności | Orkiestra 21 krasnali | ||
Dyrygent | |||||
Altowiolinista I | |||||
Altowiolinista II | |||||
Skrzypek I | |||||
Pierwszy Skrzypek | |||||
Skrzypek II | |||||
Kontrabasista I | |||||
Tubista | |||||
Kontrabasista II | |||||
Puzonista | |||||
Puzonista Basowy | |||||
Wiolonczelista I | |||||
Trębacz | |||||
Wiolonczelista II | |||||
Waltornista | |||||
Klarnecista | |||||
Klarnecista Basowy | |||||
Flecista | |||||
Fagocista | |||||
Perkusista | |||||
Kotlarz | |||||
51°06′05″N 17°04′04″E/51,101392 17,067917 |
| Okólna 2 | nieznany | Instytut Niskich Temperatur i Badań Strukturalnych im. Włodzimierza Trzebiatowskiego PAN | |
51°07′47″N 17°02′41″E/51,129658 17,044619 | Krasnale Promenad Wrocławskich | Antoniego Słonimskiego | osiedle „Promenady Wrocławskie” | ||
51°06′35″N 16°52′48″E/51,109586 16,880022 | Krasnale Przylądka Nadziei | Graniczna 190 | [99] | Beata Zwolańska–HołodPort Lotniczy im. Mikołaja Kopernika terminal pasażerski | |
51°06′30″N 17°01′34″E/51,108331 17,026033 |
| św. Antoniego 2/4 | José Torres[100] Beata Zwolańska–Hołod | „Pasaż Pokoyhof” | |
51°06′19″N 17°01′59″E/51,105378 17,033100 |
| plac Teatralny 4 | Paweł Pawlak | fontanna przed Teatrem Lalek | |
51°05′56″N 17°01′42″E/51,098808 17,028214 |
| Komandorska 21 | Tomasz Moczek | sklep „Epi” | |
51°05′53″N 17°02′16″E/51,098078 17,037822 | Krasnalica | Józefa Piłsudskiego 105 | Marta Mirynowska | dworzec kolejowy Wrocław Główny peron 2 | |
51°05′39″N 17°03′42″E/51,094133 17,061806 | Kreacjusz | Krakowska 56-62 budynek A | Stanisław Lenar | Lama Media | |
51°07′33″N 16°58′51″E/51,125828 16,980939 | Kruszek z wróbelkiem Łakomczuszkiem | Legnicka 158 | Beata Zwolańska-Hołod | Cukiernia Wolak | |
51°05′41″N 17°01′42″E/51,094769 17,028319 | Kupczyk | Komandorska 66 | Marcin Łuczkowski | Centrum Handlowe „Arena“ | |
51°06′34″N 17°05′45″E/51,109347 17,095719 | Kusy | Rafała Krajewskiego 1 | Marta Mirynowska | Szkoła podstawowa nr 45 im. Janusza Kusocińskiego |
L[edytuj | edytuj kod]
M[edytuj | edytuj kod]
Współrzędne | Imię[c] | Adres[d] | Autor[e] | Lokalizacja | Zdjęcie |
---|---|---|---|---|---|
51°05′57″N 17°06′43″E/51,099281 17,112028 | Malarz Piotruś | Witolda Wojtkiewicza 16 | Beata Zwolańska–Hołod | prywatna posesja | |
51°06′58″N 17°02′26″E/51,115972 17,040514 | Marian (Młynarz Tumski) | Wyspa Słodowa 10 | Marcin Łuczkowski | Hotel Tumski | |
51°06′24″N 17°02′01″E/51,106614 17,033544 | Marysia Pięknisia | Widok 8 | [54] | Tomasz MoczekCentrum Dermatologii Estetycznej "Bagłaj" | |
51°07′05″N 17°04′02″E/51,117961 17,067161 | Marzenka | Odona Bujwida 44 | Beata Zwolańska–Hołod | Klinika Transplantacji Szpiku, Onkologii i Hematologii Dziecięcej | |
51°09′08″N 17°07′56″E/51,152250 17,132260 | Marzyciel | Bierutowska 65/67 | Marta Mirynowska | UTC Aerospace Systems | |
51°06′46″N 17°01′03″E/51,112778 17,017444 | Ma(Ste)rche(Fek) | Świdnicka 53 | nieznany | Restauracja Marche | |
51°06′37″N 17°03′15″E/51,110400 17,054300 | Matematyk | plac Grunwaldzki 2 | [111] | Beata Zwolańska–HołodInstytut Matematyczny Uniwersytetu Wrocławskiego |