French
DeutschWola Gułowska – Wikipedia, wolna encyklopedia
| wieś | |
 Sanktuarium Maryjne | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość | 165 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2021) | |
| Strefa numeracyjna | 25 |
| Kod pocztowy | 21-412[4] |
| Tablice rejestracyjne | LLU |
| SIMC | 0668152[5] |
Położenie na mapie gminy Adamów  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu łukowskiego  | |
 51°42′02″N 22°12′31″E/51,700556 22,208611[1] | |
Wola Gułowska – wieś w Polsce w województwie lubelskim, w powiecie łukowskim, w gminie Adamów[5][6]. Leży 28 km[a] w kierunku pd.-pd.-zach. od Łukowa i 18 km w kierunku zach.-pn.-zach. od Kocka. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0668169 | Księżyzna | kolonia |
We wsi ma siedzibę rzymskokatolicka parafia Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny oraz muzeum ostatniej bitwy kampanii wrześniowej 1939 roku.
Wieś stanowi sołectwo w gminie Adamów[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 328 mieszkańców[8].
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Wola Gułowska położona jest nad rzeką Czarną, małym dopływem Tyśmienicy. Znajduje się na skraju Wysoczyzny Żelechowskiej, blisko Równiny Łukowskiej. W rzeźbie terenu zaznacza się dolina Czarnej. Nad małą miejscowością dominuje kościół z klasztorem karmelitów.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Najstarsze wzmianki dotyczące Woli Gułowskiej pochodzą z lat 1508 i 1545. Wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w ziemi stężyckiej[9]. W 1633 r. Ludwik Krasiński, dziedzic tutejszych dóbr, ufundował klasztor karmelitów oraz nowy kościół w miejsce starej, drewnianej kaplicy.
Od 3 do 5 października 1939 w rejonie Woli Gułowskiej i Helenowa żołnierze SGO Polesie toczyli zacięte walki stanowiące ostatni etap bitwy pod Kockiem.
Według pierwszego powszechnego spisu ludności z 30 września 1921 r. we wsi znajdowało się 61 budynków mieszkalnych, a liczba ludności wynosiła 467 osób.
Od roku 2013 przez wieś przebiega kilka rowerowych szlaków turystycznych stanowiących część sieci szlaków pn. Szlak Ziemi Łukowskiej[10].
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Według rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są obiekty[11]:
- zespół klasztorny karmelitów trzewiczkowych, 2 poł. XVII-XIX, nr rej.: A/578 z 17.02.1972:
- barokowy kościół pw. Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny, zbudowany w latach 1659-1780, konsekrowany w 1782 r. Znajduje się tu cudami słynący obraz Najświętszej Maryi Panny, koronowany w 1982 r. przez kard. Józefa Glempa koronami papieskimi. Po koronacji kościół zyskał miano Sanktuarium Matki Bożej Patronki Żołnierzy Września oraz Unitów Podlaskich[12][13]. W ołtarzu bocznym świątyni znajduje się też kopia obrazu Madonny z Białynic[14].
- klasztor, skasowany przez władze carskie w 1864 r., odzyskany przez zakonników w 1924 r[15]
- dzwonnica
- kostnica
- cmentarz przykościelny
- ogrodzenie z bramą
W Woli Gułowskiej znajduje się także Muzeum Czynu Bojowego Kleeberczyków, założone w 1989 r[16].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Odległości w linii prostej.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 150018
- ↑ Wieś Wola Gułowska w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2018-11-13] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-04-06].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., lipiec 2014, s. 1379 [zarchiwizowane 2014-09-28].
- ↑ a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ BIP gminy, sołectwa.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
- ↑ Szlak Ziemi Łukowskiej
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo lubelskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 79 [dostęp 2015-09-22].
- ↑ Historia – Klasztor OO. Karmelitów w Woli Gułowskiej [online] [dostęp 2023-10-17] (pol.).
- ↑ Wola Gułowska [online], www.lubelskieklimaty.pl [dostęp 2023-10-17].
- ↑ Krzysztof Przygoda: Matka Boska Białynicka na Lesznie w Madonny kresowe w świątyniach Warszawy. Instytut Kresowy. [dostęp 2009-04-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (17 grudnia 2013)]. (pol.).
- ↑ Redakcja, Karmelitańskie Sanktuaria Maryjne w Polsce, „Źródła Karmelitańskie” (2), 2023, s. 17, ISSN 2956-5189.
- ↑ Dom Kultury - Pomnik Czynu Bojowego Kleeberczyków [online], Dom Kultury - Pomnik Czynu Bojowego Kleeberczyków, 16 czerwca 2023 [dostęp 2023-10-17] (pol.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Wola (149), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 784.
- Gułowska Wola, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 909.
- Wola Gułowska w Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych. T. 4, Województwo lubelskie, s. 71, Warszawa 1924.
- Parafia Wola Gułowska
- Siedziba gminy: Adamów
| Wsie | |
|---|---|
| Osady leśne | |
| Części wsi |
|
| Kolonie wsi |
|
| Osady leśne wsi |
|
