Windows 8 – Wikipedia, wolna encyklopedia

Windows 8
Logo Windows 8
Logo programu
Ilustracja
Interfejs użytkownika
Producent

Microsoft

Architektura

x86, x86-64

Pierwsze wydanie

26 października 2012; ponad 11 lat temu

Aktualna wersja

6.2.9200
(26 października 2012) [±]

Jądro

hybrydowe

Środowisko pracy

Modern UI

Licencja

MS-EULA

Poprzednik

Windows 7 (2009)

Następca

Windows 8.1 (2013)

Strona internetowa

Windows 8 – wersja systemu operacyjnego Microsoft Windows, produkowanego przez Microsoft. Jest przeznaczona do użytku na komputerach osobistych, włączając w to domowe i firmowe komputery stacjonarne, laptopy i tablety PC. Proces rozwoju systemu rozpoczął się w 2009 roku przed premierą jego poprzednika Windows 7. Jego istnienie zostało potwierdzone na targach CES 2011, gdzie zaprezentowano wersję działającą na procesorze ARM, następnie od września 2011 do maja 2012 wydano trzy wersje rozwojowe systemu. 27 sierpnia 2012 system został uznany za ukończony i uzyskał status RTM. Oficjalna premiera systemu Windows 8 odbyła się 26 października 2012 roku w Nowym Jorku[1]. Razem z nim Microsoft zaprezentował system Windows Phone 8, przeznaczony na telefony komórkowe.

Do tej pory Microsoft wydał następujące wersje systemu: trzy wydania rozwojowe – Developer Preview, Consumer Preview, Release Preview oraz przeznaczone dla użytkownika końcowego Windows 8, Windows 8 Pro, Windows 8 Enterprise i ich europejskie wersje N[a], a także okrojoną wersję Windows RT przeznaczoną na urządzenia z procesorem ARM, niedostępną w sprzedaży indywidualnej, lecz jedynie na zasadzie licencji OEM dołączonej do urządzenia.

Windows 8 wprowadza znaczące zmiany, przede wszystkim skoncentrowane na poprawieniu doświadczeń użytkowników urządzeń mobilnych takich jak tablety, aby rywalizować na rynku z innymi systemami operacyjnymi przeznaczonymi na urządzenia mobilne jak Android firmy Google i iOS firmy Apple[4]. Microsoft zmienił również logo Windows, aby było zgodne z nowym środowiskiem graficznym.

Historia[edytuj | edytuj kod]

  • W marcu 2009 roku przedstawicielka Microsoft Windows Server Group, Soni Meinke, powiedziała w wywiadzie dla Channel9, że trwają już prace projektowe nad nowym systemem operacyjnym, który ma nosić nazwę Windows 8[5].
  • 16 grudnia 2010 roku o godzinie 18:45 został skompilowany build 7904 (Milestone 2) systemu z nowym jądrem w wersji 6.2.
  • 6 stycznia 2011 roku Microsoft zaprezentował na targach CES 2011 kompilację 7867 działającą na komputerach z procesorami ARM.
  • 3 marca 2011 chiński serwis[6] udostępnił zrzuty ekranu kompilacji 7910.
  • 12 kwietnia 2011 nastąpił wyciek wczesnej wersji Milestone 1 (build 7850).
  • 18 czerwca 2011 wyciekł build 7989 systemu Windows 8 na etapie Milestone 3.
  • 14 września 2011 udostępniony został oficjalny Developer Preview Windows 8 (build 8102).
  • 17 lutego 2012 roku na blogu firmy Microsoft ukazała się informacja o zmianie logo dla Windows 8. Nowe logo zostało zaprojektowane przez firmę Pentagram i nawiązuje zarówno do języka projektowania Modern UI, jak również do pierwszego systemu operacyjnego z rodziny WindowsWindows 1.0[7]
  • 29 lutego 2012 został udostępniony Windows 8 Consumer Preview (build 8250).
  • 1 czerwca 2012 został udostępniony Windows 8 Release Preview (build 8400)[8]. Można było go używać do 15 stycznia 2013.
  • 27 lipca 2012 system zdobył status RTM i tym samym prace nad nim zostały zakończone[9].
  • 12 stycznia 2016 Microsoft oficjalnie zakończył podstawowe wsparcie dla Windows 8.


Udział poszczególnych wersji systemu Microsoft Windows w globalnym rynku komputerów PC z systemem Windows
Windows 10
  
67,95%
Windows 11
  
16,97%
Windows 7
  
11,20%
Windows 8.1
  
2,60%
Windows 8
  
0,66%
Windows XP
  
0,49%
Inne
  
0,14%
Dane według serwisu StatCounter na grudzień 2022[10].
Udział poszczególnych wersji systemu Microsoft Windows w rynku komputerów PC z systemem Windows w Polsce
Windows 10
  
77,41%
Windows 11
  
12,96%
Windows 7
  
6,67%
Windows 8.1
  
2,17%
Windows XP
  
0,35%
Windows 8
  
0,34%
Inne
  
0,11%
Dane według serwisu StatCounter na grudzień 2022[11].

W systemie głównym interfejsem jest Modern UI (wcześniej znany pod nazwą Metro)[12] z zupełnie nowym podsystemem aplikacji zwanym AppX. Programy dla interfejsu Modern UI można nabyć w nowo utworzonym sklepie Windows Store na wzór Mac App Store, Google Play czy Centrum Oprogramowania Ubuntu. Tryb pulpitu znany z poprzednich wersji Windows jest osobną aplikacją. Menu Start zostało zastąpione przez ekran Start z przypiętymi programami w formie kafelków[13]. Podobnie jak menu Start w systemie Windows 7, ekran startowy w systemach Windows 8 i Windows RT skupia w jednym miejscu wszystkie najważniejsze informacje[14]. W finalnej wersji tego systemu został usunięty efekt przezroczystości interfejsu Aero[15]. W systemie jest obsługiwana synchronizacja niektórych aplikacji i ustawień pomiędzy różnymi urządzeniami podłączonymi do tego samego konta Microsoft.

W systemie Windows ulepszono DFSR (Distributed File System Replication), przebudowano jego jądro, dostosowano do większej ilości zadań, dodano obsługę klastrów oraz opcji replikacji jednostronnej[16]. Microsoft zmienił dostęp do plików w oddziałach firm[17].

Dodatkowo Windows 8 jest przystosowany do korzystania z nowych technologii takich jak USB 3.0, Near Field Communication (NFC) i cloud computing. Okrojona wersja systemu o nazwie RT wspiera procesory ARM. System zawiera nowe funkcje zabezpieczeń, takie jak wbudowane oprogramowanie antywirusowe, nowy proces instalacji zoptymalizowany dla dystrybucji cyfrowej, a także wsparcie dla UEFI, które pozwala systemom operacyjnym być podpisanymi cyfrowo, aby zapobiec działaniu złośliwego oprogramowania, które mogłoby zmienić program rozruchowy.

Edycje[edytuj | edytuj kod]

System jest dostępny w wersji zwykłej, Pro i Windows RT dla architektury ARM[18], a także wersji Enterprise dla firm[19].

Windows 8[edytuj | edytuj kod]

Standardowa edycja systemu dla architektury x86/x64.

Windows 8 Pro[edytuj | edytuj kod]

Bogatsza edycja dla architektury x86/x64. W tym wydaniu znajduje się wiele dodatkowych funkcji, m.in. możliwość podłączania się do domeny, umożliwia połączenie się z komputerem za pomocą Windows Remote Desktop. Zawiera dodatkowe elementy np.: oprogramowanie do wirtualizacji czy narzędzie szyfrujące dyski (BitLocker).

Windows 8 Enterprise[edytuj | edytuj kod]

Edycja posiada wszystkie funkcje Windows 8 Pro i dodatkowe narzędzia, które mogą być przydatne w małych i średnich firmach, m.in. funkcję Windows To Go. Dodatkowe opcje w Enterprise: Windows to Go – dzięki któremu możemy zainstalować system na pamięć flash USB i uruchomić go bezpiecznie na dowolnym komputerze, Direct Access – zdalny dostęp do zasobów sieci korporacyjnej przez VPN, Branch Cache – możliwość składowania plików i innych zasobów na serwerze, w celu przyśpieszenia dostępu do nich, App Locker – możliwość blokowania instalacji pewnych aplikacji przez administratora.

Windows RT[edytuj | edytuj kod]

Wydanie dedykowane procesorom opartym na architekturze ARM. W Windows RT został zintegrowany pakiet biurowy Microsoft Office 2013, który obejmuje cztery składniki: Worda, Excela, PowerPointa oraz OneNote.

Główną różnicą jest fakt, że Windows RT nie umożliwia uruchamiania aplikacji przeznaczonych dla starszych wersji systemu Windows, czyli wyświetlanych w trybie pulpitu – dostępne są tam jedynie aplikacje Microsoftu. Można natomiast uruchamiać programy pobrane z Windows Store.

Windows RT nie zawiera programów Windows Media Player i Windows Media Center, nie umożliwia tworzenia grupy domowej (można dołączyć do istniejącej, ale nie można utworzyć nowej), przyłączania do domeny. Nie można się również z nim łączyć przy pomocy pulpitu zdalnego. Nie jest on sprzedawany w „pudełku”[20].

Aktualizacje[edytuj | edytuj kod]

Windows 8.1[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Windows 8.1.

Windows 8.1[21] (nazwa kodowa „Windows Blue”) – aktualizacja systemu Windows 8[22] wprowadzona oficjalnie 17 października 2013.

Zmiany to m.in. udoskonalona wyszukiwarka[23] oraz menadżer plików (lokalnych i z usługi OneDrive) dla interfejsu Modern UI[24][25]. Zwiększono integrację systemu z usługą OneDrive oraz dodano domyślnie zainstalowany klient Skype. Ponadto usługa Windows Update potrafi automatycznie aktualizować programy ze sklepu Windows Store[26].

Zmodernizowany został także ekran Start. Umożliwia on większą personalizację, np. wybór kolorów z pełnej palety RGB czy tło z dowolnego pliku graficznego. Alternatywnie można ominąć ekran startowy i przejść bezpośrednio na pulpit automatycznie zaraz po zalogowaniu[27][28]. Rozbudowano także panel ustawień systemu w wersji Modern UI. Przy wyświetlaniu kilku aplikacji Modern UI będzie można ułożyć je obok siebie w dowolnych proporcjach do maksymalnie 4 sztuk naraz (zależy to od rozdzielczości ekranu)[29]. Możliwe będzie uruchomienie kilku instancji niektórych aplikacji Modern UI[26]. Zmiany wprowadzone zostaną także w pracy wielomonitorowej: skalowanie obrazu może być ustalone dla każdego monitora niezależnie, a programu Modern UI mogą pojawiać się na dowolnej liczbie ekranów jednocześnie (w przeciwieństwie do Windowsa 8, gdzie mogły tylko na jednym)[30]. Możliwe jest opcjonalnie wyłączenie tzw. gorących narożników.

Aktualizacja zawiera przeglądarkę Internet Explorer 11. W trybie Modern UI umożliwi otwieranie dowolnej liczby kart i synchronizacji ich z innymi komputerami, a pasek adresu będzie mógł być wyświetlany przez cały czas[26].

Aktualizacja jest dostępna bezpłatnie dla wszystkich posiadaczy licencji na Windows 8.

Publiczna wersja testowa ukazała się 26 czerwca 2013 roku na konferencji Build w San Francisco[31].

Spring Update[32][33][edytuj | edytuj kod]

Jest to aktualizacja dla systemu Windows 8.1, która pojawiła się 8 kwietnia 2014 w usłudze Windows Update[34].

Wprowadza ona głównie zmiany w interfejsie np. pokazywanie uruchomionych aplikacji Modern UI na pasku zadań z możliwością ich przypięcia (domyślnie przypięty jest sklep Windows Store). Pasek zadań może być wyświetlony w dowolnym programie ModernUI. Dodatkowo w każdym programie ModernUI pojawił się pasek zawierający przyciski zamknij i zminimalizuj.

Na ekranie startowym pojawił się przycisk wyszukiwania oraz wyłączania komputera.

Wymagania systemowe[35][36][edytuj | edytuj kod]

Minimalne[edytuj | edytuj kod]

  • Procesor: 1 GHz
  • Instrukcje procesora: Rozszerzenie Physical Address Extension (PAE), obsługa No eXecute (NX lub XD – eXecute Disable – w przypadku procesorów Intela), zestaw instrukcji SSE2
  • RAM: 1 GB dla wersji 32-bitowej oraz 2 GB dla wersji 64-bitowej
  • Dysk twardy: 16 GB wolnego miejsca dla wersji 32-bitowej, 20 GB wolnego miejsca dla wersji 64-bitowej
  • Karta graficzna: Obsługa DirectX 9 z WDDM 1.0, ekran o rozdzielczości 800 × 600 pikseli lub większa

Zalecane[edytuj | edytuj kod]

  • Procesor: Intel Core 2 Duo 2,00 GHz / Athlon 64 X2 dla wersji 32- i 64-bitowej
  • RAM: 1 GB dla wersji 32-bitowej, 2 GB dla wersji 64-bitowej
  • Dysk twardy: 16 GB wolnego miejsca dla wersji 32-bitowej, 20 GB wolnego miejsca dla wersji 64-bitowej
  • Karta graficzna: Obsługa DirectX 11 z WDDM 1.2, ekran o rozdzielczości 1366 × 768 pikseli lub większej do obsługi podziału ekranu przy korzystaniu z programów środowiska Modern UI

Dodatkowe wymagania związane z określonymi funkcjami[edytuj | edytuj kod]

  • Aby korzystać z opcji dotykowych, potrzebny jest tablet lub monitor z obsługą wielodotyku.
  • Aby przejść do sklepu Windows Store oraz pobrać i uruchomić aplikacje w interfejsie Modern UI, wymagane jest połączenie internetowe oraz ekran o rozdzielczości co najmniej 1024 × 768 pikseli.
  • Aby przeciągać aplikacje (obsługa podziału ekranu przy korzystaniu z programów środowiska Modern UI), wymagany jest ekran o rozdzielczości co najmniej 1360 × 768 pikseli dla Windows 8 oraz 1024 × 768 pikseli dla Windows 8.1.
  • Dostęp do Internetu (mogą się z tym wiązać opłaty pobierane przez usługodawcę internetowego), wymagany w celu aktywacji systemu.

Dla tabletów i urządzeń hybrydowych[edytuj | edytuj kod]

  • minimum 5 punktów dotykowych
  • 5 tradycyjnych przycisków: power, blokadę rotacji ekranu, klawisz Windows oraz regulację głośności (nową kombinacją klawiszy o funkcjonalności kombinacji Ctrl+Alt+Del jest Win+Power)
  • Bluetooth 4.0
  • Wi-fi
  • kamera HD Ready (720p)
  • żyroskop
  • akcelerometr
  • magnetometr
  • czujnik światła
  • port USB 2.0 (min. jeden)
  • rozdzielczość minimum 1366 × 768 pikseli dla Windows 8 lub 1024 × 768 pikseli dla Windows 8.1
  • obsługa Direct3D 10

Kontrowersje[edytuj | edytuj kod]

Windows 8 wzbudził mieszane uczucia konsumentów. Mimo pozytywnej reakcji na poprawę wydajności, przyśpieszenie systemu, skrócenie czasu uruchamiania, ulepszenie zabezpieczeń i lepsze wsparcie dla urządzeń z ekranem dotykowym, nowy interfejs użytkownika Modern UI został powszechnie skrytykowany jako nieintuicyjny, dezorientujący i niewygodny (zwłaszcza w przypadku korzystania z klawiatury i myszy, zamiast ekranu dotykowego)[37]. Mimo tych niedociągnięć, 60 milionów licencji Windows 8 zostało sprzedanych do stycznia 2013 roku[38]. Obejmuje to także aktualizacje oraz licencje OEM zainstalowane na nowych komputerach.

Zbieranie danych o zainstalowanych programach[edytuj | edytuj kod]

Usługa SmartScreen w Windows 8 zbiera informacje o każdej aplikacji instalowanej w systemie i wysyła je do firmy Microsoft, poprzez kanał łączności (aczkolwiek wykryto luki w protokole i jest on uznawany za źle zabezpieczony). Firma Microsoft potwierdziła doniesienia o zbieraniu danych, twierdzi jednak, że nie kasuje od razu adresu IP, lecz „cyklicznie owe numery są usuwane z dzienników”. Oświadczyła, że nie wykorzystuje tych informacji by identyfikować, kontaktować się z lub stosować spersonalizowane reklamy wobec użytkowników, nie dzieli się też tymi informacjami z firmami trzecimi[39].

Natomiast w oświadczeniu nie podano informacji na temat przekazywania danych agencjom federalnym, np. Microsoft przyznał, że już nieraz przekazywał owym służbom dane swoich użytkowników, przy okazji europejskiej premiery usługi Office 365 na bazie amerykańskiego prawa (tzw. USA Patriot Act)[40][41].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Komisja Europejska w marcu 2004 nałożyła na Microsoft karę w wysokości 497,2 mln euro i nakazała wydać wersje Windows bez programu Windows Media Player[2], co Microsoft uczynił wydając w Europie wersje N swoich systemów. Wersje N nie odniosły jednak sukcesu na rynku[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Premiera Windows 8 – oglądaj na żywo online.
  2. Klamka zapadła, 497, 2 mln euro grzywny dla Microsoftu [online], 24 marca 2004 [dostęp 2008-05-10].
  3. Niechciane „okienka” [online], 21 listopada 2005 [dostęp 2008-05-10] [zarchiwizowane z adresu 2008-01-12].
  4. Windows Reimagined, Dow Jones & Company [dostęp 2012-10-21].
  5. Windows 8 already cooking, beyond Windows 7 [online], 1neowin.net, 2 marca 2009 [dostęp 2009-03-12] (ang.).
  6. Win7China.
  7. Sam Moreau: Redesigning the Windows Logo. The Windows Blog, 2012-02-17. [dostęp 2012-02-18]. (ang.).
  8. Dawid Długosz: Windows 8 Release Preview dla wszystkich już 1 czerwca. 23 maja 2012. [dostęp 2012-05-26].
  9. Mateusz Miciński: Windows 8 RTM wyłoniony!. 27 lipca 2012. [dostęp 2012-07-27].
  10. Desktop Windows Version Market Share Worldwide – December 2022. gs.statcounter.com. (ang.).
  11. Desktop Windows Version Market Share in Poland – December 2022. gs.statcounter.com. (ang.).
  12. Tom Warren: Microsoft now using ‘Modern UI Style’ to refer to Windows 8 ‘Metro Style’ apps. theverge.com, 2012-08-10. [dostęp 2012-08-14]. (ang.).
  13. Piotr Gontarczyk: Windows 8 – menu Start znikło całkowicie. pclab.pl, 2012-02-06. [dostęp 2012-06-04].
  14. Portator: Dostosowywanie ekranu startowego. w8f.pl, 2012-11-03. [dostęp 2012-11-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].
  15. Finalny Windows 8 zostanie pozbawiony interfejsu Aero za Chip.pl.
  16. Windows 8 zaczyna skupiać uwagę [online], idg.pl, 22 kwietnia 2009 [dostęp 2009-05-09] (pol.).
  17. Microsoft rekrutuje do pracy nad Windows 8 [online], dobreprogramy.pl, 18 kwietnia 2009 [dostęp 2009-05-18] (pol.).
  18. Brandon LeBlanc: Announcing the Windows 8 Editions. The Windows Blog, 16 kwietnia 2012. [dostęp 2012-04-17].
  19. Erwin Visser: Introducing Windows 8 Enterprise and Enhanced Software Assurance for Today’s Modern Workforce. The Windows Blog, 18 kwietnia 2012. [dostęp 2012-04-19].
  20. System Windows RT 8.1: często zadawane pytania – Pomoc systemu Windows [online], windows.microsoft.com [dostęp 2017-12-03] (pol.).
  21. Microsoft: Centrum dodatków Service Pack i aktualizacji. [dostęp 2014-02-03]. (pol.).
  22. Windows 8.1 release date, news and features. 2013-08-28. [dostęp 2013-08-30]. (ang.).
  23. Nowa wyszukiwarka Ekranu Start w nowym systemie Windows :: PCLab.pl [online], pclab.pl [dostęp 2017-11-27] (pol.).
  24. „Kafelkowy” menedżer plików w Windows Blue :: PCLab.pl [online], pclab.pl [dostęp 2017-11-27] (pol.).
  25. Windows Blue to więcej niż tylko poprawki interfejsu: czym są MinKernel i BaseFS? – dobreprogramy [online], www.dobreprogramy.pl [dostęp 2017-11-27] (pol.).
  26. a b c Szukasz, pracujesz, kupujesz. Łatwiej, szybciej, wygodniej :: PCLab.pl [online], pclab.pl [dostęp 2017-11-27] (pol.).
  27. Windows 8.1 z możliwością pominięcia kafelkowego Ekranu Start?! :: PCLab.pl [online], pclab.pl [dostęp 2017-11-27] (pol.).
  28. Pulpit na starcie, ze Startem, a Start odświeżony :: PCLab.pl [online], pclab.pl [dostęp 2017-11-27] (pol.).
  29. Duża porcja zrzutów ekranu z Windows Blue :: PCLab.pl [online], pclab.pl [dostęp 2017-11-27] (pol.).
  30. Windows 8.1 z automatycznym skalowaniem interfejsu. Dla każdego monitora :: PCLab.pl [online], pclab.pl [dostęp 2017-11-27] (pol.).
  31. Windows Keeps Getting Better – Windows Experience BlogWindows Experience Blog [online], blogs.windows.com [dostęp 2017-11-27] [zarchiwizowane z adresu 2013-05-17] (ang.).
  32. Windows 8.1 Spring Update – oficjalna zapowiedź :: PCLab.pl [online], pclab.pl [dostęp 2017-11-27] (pol.).
  33. Microsoft zapowiada Windows 8.1 Update 1, mówi o Windows 9, udostępnia Word Online w wersji Modern – dobreprogramy [online], www.dobreprogramy.pl [dostęp 2017-11-27] (pol.).
  34. Windows 8.1 Spring Update – wiemy kiedy pojawi się pakiet zmian :: PCLab.pl [online], pclab.pl [dostęp 2017-11-27] (pol.).
  35. Windows 8 Hardware Certification Requirements. Microsoft Dev Center. [dostęp 2012-02-18]. (ang.).
  36. Windows 8 Release Preview: Często zadawane pytania.
  37. Pracownik Microsoft: na poznanie Windows 8 potrzeba czasu. [dostęp 2013-03-05].
  38. David Długosz: Microsoft: sprzedaliśmy 60 milionów licencji Windows 8. Komputer Świat, 2013-01-09. [dostęp 2013-03-05]. (pol.).
  39. Microsoft wypiera się zarzutów o szpiegowanie użytkowników – CHIP [online], www.chip.pl [dostęp 2017-11-27] (pol.).
  40. Nie wiesz, nie wiesz... czy Skype Cię podsłuchuje – Biznes, Finanse i Prawo [online], di.com.pl [dostęp 2017-11-27] (pol.).
  41. Google przekazuje twoje dane wywiadowi USA – CHIP [online], www.chip.pl [dostęp 2017-11-27] (pol.).