William Rowan Hamilton – Wikipedia, wolna encyklopedia WikiZero

William Rowan Hamilton

Data i miejsce urodzenia

4 sierpnia 1805
Dublin

Data śmierci

2 września 1865

Zawód, zajęcie

naukowiec: matematyk, astronom, fizyk

Multimedia w Wikimedia Commons

Cytaty w Wikicytatach

Sir William Rowan Hamilton (ur. 4 sierpnia 1805 w Dublinie, zm. 2 września 1865) – irlandzki naukowiec: matematyk, astronom i fizyk matematyczny. Dyrektor obserwatorium astronomicznego w Dunsink, profesor uniwersytetu Trinity College w Dublinie i Królewski Astronom Irlandii^[2]. Laureat brytyjskiego Medalu Królewskiego (ang. Royal Medal) za 1835 rok, razem z Michaelem Faradayem.

Prace Hamiltona dotyczyły algebry, rachunku wariacyjnego, mechaniki teoretycznej i optyki. Wprowadził kwaterniony^[1], liczby zespolone jako pary liczb rzeczywistych i określił w pewien sposób mnożenia i dodawania tych par. W mechanice klasycznej wprowadził nowy formalizm, alternatywny i do tego Newtona, i do wariacyjnej wersji Lagrange’a, zwany mechaniką hamiltonowską. Obecny w niej hamiltonian stał się podstawą późniejszej mechaniki kwantowej, a fundamentalne dla kwantów równanie Schrödingera jest odpowiednikiem klasycznego równania Hamiltona-Jacobiego.

W młodości Hamilton rozwinął ambicje opanowania liczby języków odpowiadającej liczbie jego lat. Założenia tego miał dotrzymać do 17 roku życia^{[potrzebny przypis]}.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b Arkadiusz Męcel: Zera Funkcji Kwadratowych. Delta, 2012-11-01.
↑ Hamilton William Rowan, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-10-05] .

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

John J. O'Connor; Edmund F. Robertson: William Rowan Hamilton w MacTutor History of Mathematics archive (ang.)

Królewscy Astronomowie Irlandii

XVIII wiek	1774–1792: Henry Ussher 1792–1827: John Brinkley
XIX wiek	1827–1865: William Rowan Hamilton 1865–1874: Franz Friedrich Ernst Brünnow 1874–1892: Robert Stawell Ball 1892–1897: Arthur Alcock Rambaut 1897–1906: Charles Jasper Joly
XX wiek	1906–1912: Edmund Whittaker 1912–1921: Henry Crozier Keating Plummer

Laureaci Royal Medal (XIX wiek)

lata 20.	1826: J. Ivory, J. Dalton 1827: F.G.W. Struve, H. Davy 1828: J.F. Encke, W.H. Wollaston 1829: Ch. Bell, E. Mitscherlich
lata 30.	1830: A.J. Balard, D. Brewster 1831–1832: nie przyznano 1833: A.P. de Candolle, J. Herschel 1834: Ch. Lyell, J.W. Lubbock 1835: M. Faraday, W.R. Hamilton 1836: G. Newport, J. Herschel 1837: W. Whewell 1838: W.F. Talbot, Th. Graham 1839: J. Ivory, M. Barry
lata 40.	1840: Ch. Wheatstone, J. Herschel 1841: E. Hodgkinson, R. Kane 1842: J.F. Daniell, W. Bowman 1843: Ch. Wheatstone, J.D. Forbes 1844: G. Boole, Th. Andrews 1845: G.B. Airy, Th.S. Beck 1846: M. Faraday, R. Owen 1847: G. Fownes, W.R. Grove 1848: Ch.J. Hargreave, Th. Galloway 1849: E. Sabine, G. Mantell
lata 50.	1850: B. Brodie, Th. Graham 1851: W. Parsons, G. Newport 1852: J.P. Joule, Th.H. Huxley 1853: Ch. Darwin, J. Tyndall 1854: A.W. von Hofmann, J.D. Hooker 1855: J.O. Westwood, J.R. Hind 1856: J. Richardson, W. Thomson (Lord Kelvin) 1857: E. Frankland, J. Lindley 1858: A. Hancock, W. Lassell 1859: A. Cayley, G. Bentham
lata 60.	1860: A.V. Waller, W. Fairbairn 1861: J.J. Sylvester, W.B. Carpenter 1862: A.W. Williamson, J.T.R. Robinson 1863: J.P. Gassiot, M.J. Berkeley 1864: J.A.L. Clarke, W. De La Rue 1865: A. Smith, J. Prestwich 1866: W. Huggins, W.K. Parker 1867: J.B. Lawes, J.H. Gilbert, W.E. Logan 1868: A.R. Wallace, G. Salmon 1869: A. Matthiessen, Th. Maclear
lata 70.	1870: Th. Davidson, W.H. Miller 1871: G. Busk, J. Stenhouse 1872: H.J. Carter, Th. Anderson 1873: G.J. Allman, H.E. Roscoe 1874: H.C. Sorby, W.C. Williamson 1875: Th. Oldham, W. Crookes 1876: Ch.W. Thomson, W. Froude 1877: F.A. Abel, O. Heer 1878: A.C.L.G Günther, J.A. Broun 1879: A.C. Ramsay, W.H. Perkin
lata 80.	1880: A. Noble, J. Lister 1881: J.H. Jellett, F.M. Balfour 1882: J.W. Strutt (Lord Rayleigh), W.H. Flower 1883: Th.A. Hirst, J.S. Burdon-Sanderson 1884: G. Darwin, D. Oliver 1885: D.E. Hughes, R. Lankester 1886: P.G. Tait, F. Galton 1887: A.R. Clarke, H.N. Moseley 1888: O. Reynolds, F. von Mueller 1889: Th.E. Thorpe, W.H. Gaskell
lata 90.	1890: J. Hopkinson, D. Ferrier 1891: A.W. Rucker, Ch. Lapworth 1892: Ch. Pritchard, J.N. Langley 1893: H.M. Ward, A. Schuster 1894: J.J. Thomson, V. Horsley 1895: J. Murray, J.A. Ewing 1896: A. Geikie, Ch.V. Boys 1897: R. Strachey, A. Forsyth 1898: J. Kerr, W. Gardiner 1899: W.C. McIntosh, G.F. Fitzgerald
rok 1900	A. Newton, P.A. MacMahon

Mechanika klasyczna

Działy	Dynamika Kinematyka Mechanika nieba Mechanika ośrodków ciągłych Mechanika statystyczna Mechanika stosowana Statyka
Sformułowania	Formalizm Hamiltona Formalizm Lagrange’a Mechanika newtonowska
Koncepcje podstawowe	Bezwładność Czas Energia Energia kinetyczna Energia potencjalna Grawitacja Masa Moc Moment bezwładności Moment pędu Moment siły / Moment / Para sił Popęd Praca Praca wirtualna Przestrzeń Przyspieszenie Prędkość Pęd Siła Szybkość Układ odniesienia Zasada d’Alemberta
Podstawowe zagadnienia	Bryła sztywna Dynamika bryły sztywnej Siła Coriolisa Kinematyczne równanie ruchu Oscylator harmoniczny Nieinercjalny układ odniesienia Oś obrotu Prawo powszechnego ciążenia Przemieszczenie Przyspieszenie kątowe Prędkość kątowa Prędkość obrotowa Pulsacja Ruch Ruch harmoniczny Ruch jednostajny prostoliniowy Ruch obrotowy Równania Eulera (dynamika bryły sztywnej) Siła bezwładności Siła dośrodkowa Siła odśrodkowa Tarcie Tłumienie Inercjalny układ odniesienia Wahadło Wibracje Zasady dynamiki Newtona
Znani uczeni	Jean le Rond d’Alembert Alexis Clairaut Leonhard Euler Galileusz William Rowan Hamilton Jeremiah Horrocks Joseph Louis Lagrange Pierre Simon de Laplace Pierre Louis Maupertuis Isaac Newton Henri Poincaré Siméon Denis Poisson