Willa przy ulicy Wyspiańskiego 2 w Siemianowicach Śląskich – Wikipedia, wolna encyklopedia

Willa przy ulicy S. Wyspiańskiego 2
w Siemianowicach Śląskich

nr rej. A/394/12 z 5 grudnia 2012 roku
Willa widziana od strony zachodniej
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Miejscowość	Siemianowice Śląskie
Adres	ul. S. Wyspiańskiego 2, 41-100 Siemianowice Śląskie
Typ budynku	willa mieszkalna
Styl architektoniczny	modernizm
Architekt	Jan Noworyta
Inwestor	Zjednoczone Huty Królewska i Laura
Kondygnacje	2+2
Ukończenie budowy	1930
Położenie na mapie Siemianowic Śląskich Willa przy ul. Wyspiańskiego 2
Położenie na mapie Polski Willa przy ul. Wyspiańskiego 2
Położenie na mapie województwa śląskiego Willa przy ul. Wyspiańskiego 2
50°18′12,35″N 19°01′37,93″E/50,303431 19,027203
Multimedia w Wikimedia Commons

Willa przy ulicy Stanisława Wyspiańskiego 2 w Siemianowicach Śląskich – zabytkowa willa, położona w Siemianowicach Śląskich przy ulicy S. Wyspiańskiego 2, w dzielnicy Centrum. Powstała ona w 1930 roku w stylu modernistycznym według projektu Jana Noworyty z Katowic dla pracowników administracyjnych huty „Laura” (późniejsza huta „Jedność”).

Historia[edytuj | edytuj kod]

Początki willi sięgają 1929 roku, kiedy to Naczelna Dyrekcja Kopalń Zjednoczonych Hut Królewska i Laura otrzymała zezwolenie na budowę domu, zwanego wówczas „Domem Administracyjnym”^[1]. Modernistyczna willa^[2] została oddana do użytku w 1930 roku^[3] i służyła początkowo pracownikom administracyjnym pracującym w pobliskiej w hucie „Laura”. Zagospodarowano w nim łącznie cztery mieszkania^[2]. Willę zaprojektował katowicki przedsiębiorca budowlany Jan Noworyta^[1].

W 1945 roku przez kilka miesięcy w willi stacjonowali żołnierze Armii Czerwonej, którzy zdewastowali w znacznej części wnętrza willi^[1]. Po II wojnie światowej (lub jeszcze w czasach II wojny światowej^[1]) mieszkania w willi podzielono na mniejsze – zagospodarowano ich łącznie 12. Willą zarządzała Kopalnia Węgla Kamiennego „Siemianowice”, a po jej likwidacji Siemianowicka Spółdzielnia Mieszkaniowa „Michał”^[1]. Budynek został wpisany do rejestru zabytków 5 grudnia 2012 roku^[3].

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Willa położona jest przy ulicy S. Wyspiańskiego w Siemianowicach Śląskich, w dzielnicy Centrum^[3]. Modernistyczny dom jest budynkiem murowanym z cegły i tynkowanym, symetrycznym i trójskrzydłowym^[1]. Posiada dwie kondygnacje, podpiwniczenie oraz strych doświetlony lukarnami^[1]. Zwieńczony jest on czterospadowym dachem krytym dachówką^[1].

Od strony ulicy S. Wyspiańskiego willa posiada dwa symetrycznie wbudowane wykusze w dolnej kondygnacji, a obok nich tarasy, na których mieszczą się dodatkowe wejścia do mieszkań. Nad każdym z wykuszów i nad tarasami zaprojektowano półeliptyczne balkony z metalowymi balustradami^[1]. W ryzalitach znajdują się wejścia do klatek schodowych, a same zaś ryzality zwieńczone się trójkątnymi szczytami wystającymi ponad linię dachu^[1].

Willa posiadała pierwotnie cztery pięcio- i sześciopokojowe mieszkania, dwa mniejsze po 280 m² powierzchni, a większe miały 360 m² powierzchni^[1]. Obecnie znajduje się tutaj 12 mieszkań, a w jednym z nich zachowały się oryginalne elementy dekoracyjne salonu, oranżerii i łazienki^[2], Zachowała się także oryginalna stolarka drzwiowa i większość okiennej, a przy niektórych oknach także drewniane żaluzje^[1].

Willa została wpisana do rejestru zabytków 5 grudnia 2012 roku pod numerem A/394/12^[3]. Ochroną objęty jest budynek w obrysie murów zewnętrznych^[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

• MałgorzataM. Derus MałgorzataM., Gminny program opieki nad zabytkami Siemianowic Śląskich na lata 2015–2018, Załącznik do Uchwały Nr 117/2015 Rady Miasta Siemianowic Śląskich z dnia 29 października 2015 r., Siemianowice Śląskie 2015  (pol.).
• Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Siemianowice Śląskie, Załącznik do Uchwały nr 74/2019 Rady Miasta Siemianowic Śląskich z dnia 23 maja 2019 r. w sprawie uchwalenia zmiany „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Siemianowice Śląskie”, Siemianowice Śląskie 2019  (pol.).