Wiki Lubi Zabytki – Wikipedia, wolna encyklopedia

Wiki Lubi Zabytki (ang. Wiki Loves Monuments) – międzynarodowy konkurs fotograficzny organizowany od 2010 roku corocznie we wrześniu przez wikipedystów. Uczestnicy konkursu robią zdjęcia lokalnych zabytków i przesyłają je na stronę Wikimedia Commons. Celem konkursu zachęcenie ludzi do fotografowania zabytków i udostępnianie ich na bezpłatnej licencji, dzięki czemu mogą być wykorzystywane przez wszystkich, nie tylko do ilustrowania artykułów w Wikipedii.

Pierwsza pilotażowa edycja konkursu miała miejsce w 2010 roku w Holandii. W następnej, rok później udział wzięły inne kraje Europy i zgodnie z Księgą Rekordów Guinnessa ta edycja Wiki Lubi Zabytki pobiła rekord świata stając się największym konkursem fotograficznym[1]. W 2012 roku w konkursie wzięło udział 35 krajów, w tym także pozaeuropejskie[2]. Ponad 15 000 uczestników przesłało ponad 350 000 zdjęć zabytków. Edycja 2013 objęła sześć kontynentów, w tym Antarktydę. Według oficjalnych danych uczestniczyło w niej ponad 50 krajów z całego świata. W 2016 roku konkurs uzyskał wsparcie UNESCO i uczestniczyło w nim 10 700 uczestników z 43 krajów, którzy przesłali 277 000 zdjęć[3].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Wiki Lubi Zabytki (Wiki Loves Monuments) jest następcą konkursu Wiki Loves Art, który został zorganizowany w 2009 roku w Holandii. W ramach konkursu zachęcano fotografów do poszukiwania miejsc dziedzictwa narodowego Holandii. Podczas pierwszej edycji Wiki Loves Monuments w 2010 roku na ponad 12 500 zdjęć pojawiły się takie miejsca jak: stanowiska archeologiczne Drenthe, Pałac Noordeinde w Hadze i domy wzdłuż kanałów Amsterdamu[4].

Sukces ten wzbudził zainteresowanie w innych krajach europejskich, a dzięki współpracy z Europejskimi Dniami Dziedzictwa w 2011 roku konkurs zorganizowano w 18 państwach. W organizacji projekt wspierały lokalne oddziały Wikimedia[5][6], a uczestnicy przesłali prawie 170 000 zdjęć. Księga rekordów Guinnessa uznała tą edycję Wiki Loves Monuments za największy konkurs fotograficzny na świecie, ponieważ ponad 5 tysięcy uczestników przesłało na Wikimedia Commons 168 208 zdjęć[7]. Najwięcej zdjęć pochodziło z Niemiec, Francji i Hiszpanii. Pierwszą nagrodę międzynarodową zdobyło zdjęcie z Rumunii, drugą z Estonii, a trzecią z Niemiec.

W konkursie 2012 roku WLZ wzięło udział ponad trzydzieści krajów z całego świata. W tym: Andora, Argentyna, Austria, Białoruś, Belgia, Kanada, Katalonia, Chile, Kolumbia, Czechy, Dania, Estonia, Francja, Niemcy, Ghana, Indie, Izrael, Włochy, Kenia, Luksemburg, Meksyk, Holandia, Norwegia, Panama, Filipiny, Polska, Rumunia, Rosja, Serbia, Słowacja, Hiszpania, Republika Południowej Afryki, Szwecja, Szwajcaria, Ukraina i Wielka Brytania i Stany Zjednoczone. Ogółem nadesłano 363 000 zdjęć z 35 krajów. Najwięcej z Niemiec, Hiszpanii i Polski[2]. Zdjęcie grobowca Safdar Janga z Delhi w Indiach wygrało konkurs, drugie miejsce zajęło zdjęcie z Hiszpanii, a trzecie z Filipin[8].

W 2013 roku w konkursie oficjalnie uczestniczyło ponad pięćdziesiąt krajów ze wszystkich sześciu kontynentów, w tym Antarktyda. Wśród nowych uczestników znalazły się Algieria, Chiny, Azerbejdżan, Hong Kong, Jordania, Wenezuela, Tajlandia, Tajwan, Nepal, Tunezja, Egipt, Wielka Brytania, objęta wojną Syria i wiele innych. W sumie przesłano około 370 tysięcy zdjęć z ponad 52 krajów. Najwięcej z Niemiec, Ukrainy i Polski. Pierwszą nagrodę otrzymało zdjęcie ze Szwajcarii, drugą z Tajwanu, a trzecią z Węgier.

W 2014 roku w konkursie wzięło udział ponad 8750 uczestników w 41 krajów, którzy przesłali ponad 308 tysięcy zdjęć. W tej edycji zadebiutowały: Pakistan, Macedonia Północna, Irlandia, Kosowo, Albania, Palestyna, Liban i Irak W Pakistanie ponad 700 uczestników przesłało ponad 12 000 zdjęć[9].

W edycji 2015 wzięło udział ponad 6200 uczestników z 33 krajów, którzy przesłali ponad 220 tysięcy zdjęć[10].

Edycja 2016 była wspierana przez UNESCO i wzięło w niej udział 10 700 uczestników z 43 krajów, którzy przesłali 277 tysięcy zdjęć[11]. W edycji 2017 uczestnicy z 54 krajów przesłali ponad 545 tysięcy zdjęć[12].

Europeana[edytuj | edytuj kod]

Od 2011 roku oficjalnym partnerem konkursu jest Europeana, która sponsoruje co roku nagrodę w kategorii specjalnej. W 2011 przyznała nagrodę za zdjęcia secesji, w 2012 roku za budynki GLAM (galerie, biblioteki, archiwa i muzea), a w 2014 za najlepsze zdjęcie pomnika związanego z I wojną światową[13].

Zwycięzcy[edytuj | edytuj kod]

Poniżej znajduje się lista międzynarodowych zdobywców pierwszej nagrody Wiki Loves Monuments:

Zdjęcie Rok Fotograf Kraj Opis
2010 Rudolphous Holandia Holandia Vijzelstraat 31 w Amsterdamie
2011 Mihai Petre Rumunia Rumunia Zimowe zdjęcie Monastyru Chiajna. Klasztor znajduje się na obrzeżach Bukaresztu.
2012 Pranav Singh Indie Indie Grobowiec Safdar Janga, Nowe Delhi, Indie
2013 David Gubler Szwajcaria Szwajcaria Lokomotywa z pociągiem na wiaduktcie Wiesen w Szwajcarii[14].
2014 Konstantin Brizhnichenko Ukraina Ukraina Ławra Świętogorska, Swiatohirśk, Ukraina[15].
2015 Marco Leiter Niemcy Niemcy Latarnia morska Westerheversand
2016 Ansgar Koreng NiemcyNiemcy Hol w budynku sądu okręgowego w Berlinie, Niemcy[16]
2017 Prashant Khatore Indie Indie Świątynia Khandoby w Jejuri[12]
2018 Alireza Akhaghi Iran Meczet Szejka Lotfollaha[17].
2019 Marian Naworski Polska Polska Opuszczony kościół ewangelicki w Stawiszynie
2020 Farzin Doust Kościół w Sohrolu (Iran)
2021 Donatas Dabravolskas Brazylia Royal Portuguese Cabinet of Reading
2022 Kriengsak Jirasirirojanakorn Tajlandia rowerzysta jadący przy Świątyni Szmaragdowego Buddy

Polska[edytuj | edytuj kod]

Polska po raz pierwszy wzięła udział w konkursie w 2011 roku. Organizatorem krajowej edycji jest Stowarzyszenie Wikimedia Polska[18]. Prace przygotowawcze Wikipedystów w wikiprojekcie Wiki Lubi Zabytki skupiały się na skompletowaniu aktualnych wykazów zabytków w poszczególnych województwach. Stan prac przygotowawczych przed startem konkursu we wrześniu 2011 a w następnym roku 2012 stan dopisywania geolokalizacji obiektów ukazywały tworzone na bieżąco infografiki. O mrówczej pracy wielu wikipedystów nad projektem świadczy wywiad opublikowany w serwisie informacyjnym Wikinews: „Jak wyglądały przygotowania do konkursu Wiki Lubi Zabytki 2012”.

Uczestnicy nadesłali 16 700 zdjęć. Jury wybrało 134 zdjęcia z których 3 zostały laureatami konkursu, a dodatkowym 7 przyznano wyróżnienia. Wszystkie zostały nominowane do udziału w międzynarodowym konkursie[19].

W 2012 roku w konkursie wzięło udział 679 uczestników z Polski. Przesłali na Wikimedia Commons 51 tysięcy zdjęć polskich zabytków, dzięki czemu Polska zajęła zaszczytne pierwsze miejsce w konkursie międzynarodowym Wiki Loves Monuments. Patronem konkursu został Narodowy Instytut Dziedzictwa. Dodatkowo wpierali go: Opolski i kujawsko-pomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków, Śląskie Centrum Dziedzictwa Kulturowego w Katowicach oraz Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN”, Miejski Konserwator Zabytków w Lublinie i Teka Lubelska. Zwycięzca otrzymał nagrodę 2 tysiące złotych[20].

W edycjach 2013 i 2014 uczestnicy konkursu przesłali na Wikimedia Commons po około 50 tysięcy zdjęć[21]. Edycji 2013 patronowali: TVP Kultura, Mapa Kultury oraz Renowacje i Zabytki.oraz mazowiecki wojewódzki konserwator zabytków[22]. W 2013 roku zdjęcie Dom tkaczy w Nowej Rudzie zajęło 4 miejsce w konkursie międzynarodowym[14].

W 2018 roku w międzynarodowym konkursie 7 miejsce zajęło zdjęcie fabryki w Łodzi autorstwa Mariana Naworskiego[17], którego zdjęcia w 2019 roku zajęły pierwsze (kościoła ewangelickiego w Stawiszynie) i szóste miejsce (elektrociepłownia Szombierki). W tej samej edycji w gronie laureatów znalazł się Jacek Daczyński zajmując 7 miejsce za zdjęcie z obozu w Auschwitz[23].

Zwycięzcy edycji krajowej[edytuj | edytuj kod]

Zdjęcie Rok Miejsce Fotograf Opis
2011 I Łukasz Śmigasiewicz Zamek w Niedzicy.
II Archetyp Kaborno
III Ludan Zamek w Będzinie
2012 I Tomasz Okoniewski

(Scots)

Zespół kościoła pw. św. Jana Nepomucena "Na Wyspie" (XVIII-XX w.)
II Paweł R. Schreyner Zespół klasztorny cystersów w Lubiążu
III Łukasz Śmigasiewicz Zamek w Ogrodzieńcu
2013[22] I Jar.ciurus Kraków, zespół Wzgórza Wawelskiego i elektrociepłownia Łęg przed świtem.
II Adam Falkowski Parcewo, kaplica cmentarna, 1 poł. XIX
III Jarek Ciuruś Jar.ciurus Dom tkaczy przy ul. Nadrzeczna 7 w Nowej Rudzie
2014[24] I Piotrekok 1602 Kaplica p.w. św. Wawrzyńca na Śnieżce
II Pankrzysztoff Oświęcim, zespół byłego Nazistowskiego Niemieckiego

Obozu Koncentracyjnego i Zagłady Auschwitz-Birkenau, 1940-1945

III Jar.ciurus Kościół Pokoju w Świdnicy
2019[18] I Marian Naworski Nieczynny kościół w Stawiszynie
II Sławomir Milejski Wiatrak koźlak w Dobrej Nadziei
III Marian Naworski Chłodnia kominowa w Nieczynnej Elektrowni Węglowej EC2 w Łodzi.
2020[25] I Marian Naworski Zespół Pałacowy w Bartoszewicach
II Adrian Tync Strych kamienicy mieszczańskiej przy ul. Siemianowickiej 46 w Chorzowie
III Marian Naworski EC2 Łódź
2021
Nagroda pierwsza nie została przyznana
II Adrian Tync budynek Akademii Muzycznej w Katowicach
III AndrzejTru cerkiew w Koterce
2022 I Daniel.zolopa Gmach Główny Politechniki Warszawskiej
II Aneta p Baszta prochowa w zamku Książ
III Kacper Jerzak Cmentarz wojenny w Łużnej

Regulamin[edytuj | edytuj kod]

Zgodnie z regulaminem zdjęcie musi być wykonane samodzielnie i przesłane podczas trwania konkursu na Wikimedia Commons. Musi być udostępnione na bezpłatnej licencji i zawierać zdjęcie zabytku[26].

Nagrody[edytuj | edytuj kod]

W ramach konkursu jury z kraju uczestniczącego wybiera 10 prac nagrodzonych w konkursie krajowym. Z prac nagrodzonych w uczestniczących w danej edycji krajach międzynarodowe jury wybiera najlepsze prace, których autorzy otrzymują nagrody rzeczowe. W 2012 roku zwycięzca otrzymał stypendium na wyjazd do Honkongu, gdzie oprócz fotografowania zabytków miasta mógł wziąć udział w Wikimanii. Pozostali nagrodzeni otrzymali kupony na sprzęt fotograficzny o nominale 400 do 50 Euro[27]. W 2019 roku przyznano 10 nagród wartości od 1500 do 250 Euro. Zdobywca nagrody może za wygraną kwotę zakupić sprzęt fotograficzny lub inną nagrodę zgodnie z regulaminem danej edycji[28]. Międzynarodowe jury wybiera najlepsze zdjęcie biorąc pod uwagę jakość techniczną zdjęcia, oryginalność oraz możliwość wykorzystania go w Wikipedii[29].

Nagrody dla projektu[edytuj | edytuj kod]

  • Specjalne wyróżnienie w 2012 roku dla Wiki Loves Monument nominowanego do nagrody Europa Nostra w kategorii Edukacja, szkolenie i podnoszenie świadomości[30].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Largest photography competition [online], Guinness World Records [dostęp 2020-06-11] (ang.).
  2. a b Israel heritage in spotlight in int'l photo contest [online], The Jerusalem Post | JPost.com [dostęp 2020-06-11].
  3. Wiki Loves Monuments statistics [online], tools.wmflabs.org [dostęp 2020-06-11].
  4. Virginie Malbos, Le monumental concours de Wikimédia [online], Libération.fr, 9 września 2011 [dostęp 2020-06-11] (fr.).
  5. Resto del Carlino (ilustr.), Bologna su 'Wiki loves monuments' La raccolta delle foto più belle [online], il Resto del Carlino [dostęp 2020-06-11] (wł.).
  6. Le site Wikipédia aime les monuments [online], RFI, 25 września 2011 [dostęp 2020-06-11] (fr.).
  7. Wiki Loves Monuments 2011 officially broke world record [online], Wiki Loves Monuments, 9 października 2012 [dostęp 2020-06-11] (ang.).
  8. Indian photo wins online contest, „BBC News”, 7 grudnia 2012 [dostęp 2020-06-11] (ang.).
  9. Saqib Qayyum, Wiki Loves Monuments: Top 10 pictures from Pakistan [online], DAWN.COM, 25 października 2014 [dostęp 2020-06-11] (ang.).
  10. Saqib Qayyum, Wiki Loves Monuments 2015: Top 10 pictures from Pakistan [online], DAWN.COM, 3 października 2015 [dostęp 2020-06-11] (ang.).
  11. UNESCO and Wikimedia collaborate to promote built cultural heritage [online], Wiki Loves Monuments, 27 września 2016 [dostęp 2020-06-11] (ang.).
  12. a b The winners of 2017 [online], Wiki Loves Monuments, 14 grudnia 2017 [dostęp 2020-06-11] (ang.).
  13. Europeana’s First World War Award for Wiki Loves Monuments 2013 [online], Wiki Loves Monuments, 23 sierpnia 2013 [dostęp 2020-06-11] (ang.).
  14. a b And the winner is… [online], Wiki Loves Monuments, 10 grudnia 2013 [dostęp 2020-06-11] (ang.).
  15. Winners Announced [online], Wiki Loves Monuments, 29 grudnia 2014 [dostęp 2020-06-11] (ang.).
  16. Winners of 2016 [online], Wiki Loves Monuments, 15 grudnia 2016 [dostęp 2020-06-11] (ang.).
  17. a b Presenting the 2018 winners from the world’s largest photo contest [online], Wiki Loves Monuments, 20 grudnia 2018 [dostęp 2020-06-11] (ang.).
  18. a b Światowe nagrody Wiki Lubi Zabytki 2019 rozdane: wygrało zdjęcie z Polski!-Blog Wikimedia Polska pisze, Wyniki konkursu Wiki Lubi Zabytki – Blog Wikimedia Polska [online] [dostęp 2020-06-11] (pol.).
  19. New users win in Poland [online], Wiki Loves Monuments, 19 października 2011 [dostęp 2020-06-11] (ang.).
  20. Uroczyste zakończenie konkursu Wiki Lubi Zabytki 2012 – Wikimedia Polska [online], pl.wikimedia.org [dostęp 2020-06-11] (pol.).
  21. Wiki Lubi Zabytki, „Spotkania z Zabytkami” (7-8), 2019, s. 46-47.
  22. a b Wiki lubi zabytki [online], www.mwkz.pl [dostęp 2020-06-11].
  23. Behold the winners of the world’s largest photo contest: Wiki Loves Monuments [online], Medium, 15 stycznia 2020 [dostęp 2020-06-11] (ang.).
  24. Zakończenie konkursu Wiki Lubi Zabytki 2014 [online], www.nid.pl [dostęp 2020-06-11].
  25. Wyniki konkursu “Wiki Lubi Zabytki” 2020! [online], Wikimedia Polska, 27 listopada 2020 [dostęp 2020-12-06] (pol.).
  26. About the Contest [online], Wiki Loves Monuments, 1 stycznia 2012 [dostęp 2020-06-11] (ang.).
  27. The winner goes to Hong Kong [online], Wiki Loves Monuments, 29 sierpnia 2012 [dostęp 2020-06-11] (ang.).
  28. Awards [online], Wiki Loves Monuments, 31 grudnia 2011 [dostęp 2020-06-11] (ang.).
  29. Jury [online], Wiki Loves Monuments, 31 grudnia 2011 [dostęp 2020-06-11] (ang.).
  30. European Union Prize for Cultural Heritage – Special mention of the Jury [online], Wiki Loves Monuments, 3 sierpnia 2012 [dostęp 2020-06-11] (ang.).