French
DeutschWiaźma – Wikipedia, wolna encyklopedia
 Dworzec kolejowy we Wiaźmie | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||
| Burmistrz | Inna Diemidowa | ||||
| Powierzchnia | 44 km² | ||||
| Wysokość | 252 m n.p.m. | ||||
| Populacja (2021) • liczba ludności |
| ||||
| Nr kierunkowy | +7 48131 | ||||
| Kod pocztowy | 215100 | ||||
| Tablice rejestracyjne | 67 | ||||
Położenie na mapie obwodu smoleńskiego  | |||||
Położenie na mapie Rosji  | |||||
 55°12′44,28″N 34°18′35,28″E/55,212300 34,309800 | |||||
| Strona internetowa | |||||
_(1780).png)
.png)
Wiaźma (ros. Вязьма) – miasto w Rosji, w obwodzie smoleńskim, nad rzeką Wiaźmą (dopływ Dniepru). Liczy około 52,4 tys. mieszkańców (2021).
Historia[edytuj | edytuj kod]
W 1239 roku Wiaźma została przekazana księciu Andrzejowi Włodzimierzowiczowi przez wielkiego księcia włodzimierskiego Jarosława II. W 1403 zdobyta przez Witolda i włączona do Wielkiego Księstwa Litewskiego. W 1406 najechana przez Wasyla I i ponownie w 1445 roku. W 1494 roku odzyskana przez Iwana III. W 1568 roku zajęta przez starostę orszańskiego Filona Kmitę.
W latach 1611–1613, 1617 w rękach Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Mimo ufortyfikowania zdobyta w 1634 roku przez wojska polskie pod dowództwem Marcina Kazanowskiego w czasie wojny z Rosją (wojny smoleńskiej).
W 1812 miejsce bitwy Rosjan z armią Napoleona I.
Od września 1941 roku w mieście przebywała Grupa Inicjatywna PPR, oczekując na wylot do Polski[2]. 26 września 1941 roku podczas próby transportu samolot z pierwszym składem Grupy Inicjatywnej PPR rozbił się zaraz po starcie z lotniska we Wiaźmie[3]. W katastrofie zginął Jan Turlejski, a rany odnieśli Czesław Skoniecki, Roman Śliwa i Jakub Aleksandrowicz.
7 października 1941 roku pod miastem niemiecka 10 DP i 7 DP zamknęły w kotle 30 radzieckich dywizji[potrzebny przypis].
Od 2015 miasto jest siedzibą prawosławnej eparchii wiaziemskiej[4].
Gospodarka[edytuj | edytuj kod]
W mieście rozwinął się przemysł elektromaszynowy, materiałów budowlanych, spożywczy, włókienniczy oraz skórzany[5].
Urodzeni w Wiaźmie[edytuj | edytuj kod]
- Zygmunt Anichimowski – generał brygady Ludowego Wojska Polskiego, generał-major Armii Czerwonej
- Jerzy Golfert – śpiewak, aktor, kompozytor
- Danuta Sadowska – polska matematyczka
- Leonid Teliga – polski wojskowy i żeglarz jachtowy
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2021 года [online], rosstat.gov.ru [dostęp 2021-11-01] [zarchiwizowane z adresu 2021-05-02] (ros.).
- ↑ Ryszard Nazarewicz, Armii Ludowej dylematy i dramaty, Warszawa: Oficyna Drukarska, 1998, s. 42, ISBN 83-909166-0-6, OCLC 69278377.
- ↑ Piotr Gontarczyk, Polska Partia Robotnicza. Droga do władzy 1941-1944, Warszawa 2003, s. 91.
- ↑ Вяземская епархия.
- ↑ Wiaźma, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-08-28].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Wiaźma, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 273.