French
DeutschWładysław Kalkus – Wikipedia, wolna encyklopedia
 | |
 generał brygady pilot | |
| Data i miejsce urodzenia | 4 czerwca 1882 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 23 lutego 1945 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki | pułk piechoty nr 30 |
| Stanowiska | zastępca dowódcy pułku |
| Główne wojny i bitwy | I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
            | |
.png){kind=small}
.svg){kind=small}
Władysław Jan Kalkus (ur. 8 czerwca 1882 we Lwowie, zm. 23 lutego 1945 w Blackpool, w Anglii) – generał brygady Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Syn Pawła Piotra, urzędnika kolejowego, i Joanny z Płonków lub Romańskich[1]. Przez trzy semestry studiował na Wydziale Prawa Uniwersytetu Lwowskiego[1]. 1 października 1913 został powołany do armii austriackiej, jako jednoroczny ochotnik i skierowany do szkoły podoficerskiej piechoty. W czasie I wojny światowej walczył w szeregach pułku piechoty nr 30. Był dwukrotnie ranny. W czasie służby w c. i k. Armii awansował na kolejne stopnie w korpusie oficerów rezerwy piechoty: podporucznika (1 maja 1916) i porucznika (1 lutego 1918[2]).
W czasie wojny polsko-ukraińskiej od listopada 1918 walczył w obronie Lwowa jako dowódca kompanii. W lutym 1919 został skierowany do Krakowskiej Szkoły Pilotów, gdzie przebywał do stycznia 1920. W czasie pobytu w szkole uzyskał awans do stopnia kapitana. Po ukończeniu szkolenia został skierowany jako pilot i dowódca eskadr do 581, 5, 17 i 6 Eskadry Wywiadowczej. Od lipca 1921 pełnił obowiązki dowódcy dywizjonu i zastępcy dowódcy 2 Pułku Lotniczego. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 23. lokatą w korpusie oficerów aeronautycznych[3]. Od lutego 1923 do września 1926 w Centralnych Zakładach Lotniczych. 31 marca 1924 roku został awansowany na majora ze starszeństwem z 1 lipca 1923 roku i 8. lokatą w korpusie oficerów aeronautycznych[4]. 1 kwietnia 1924 roku został przydzielony do macierzystego 2 plotn. z równoczesnym odkomenderowaniem do Departamentu IV Żeglugi Powietrznej MSWojsk. do 30 czerwca tego roku[5].
We wrześniu 1926 został przeniesiony do kadry oficerów lotnictwa z równoczesnym przydziałem do Departamentu IV Lotnictwa Ministerstwa Spraw Wojskowych[6] na stanowisko kierownika referatu personalnego[7]. W listopadzie 1928 został przeniesiony do 1 Pułku Lotniczego na stanowisko zastępcy dowódcy pułku[8].
Od 29 grudnia 1928 do 24 kwietnia 1929 był słuchaczem czteromiesięcznego kursu w Centrum Wyższych Studiów Wojskowych w Warszawie[a]. 23 stycznia 1929 został awansowany na podpułkownika ze starszeństwem z 1 stycznia 1929 i 2. lokatą w korpusie oficerów aeronautycznych[9]. W kwietniu tego roku został przeniesiony do 3 Pułku Lotniczego w Poznaniu na stanowisko dowódcy pułku[10]. W lutym 1933 powrócił do 1 Pułku Lotniczego na stanowisko dowódcy pułku[11]. 5 marca 1934 roku został awansowany na pułkownika ze starszeństwem z 1 stycznia 1934 roku i 1. lokatą w korpusie oficerów aeronautyki[12]. W listopadzie 1935 został mianowany dowódcą 3 Grupy Lotniczej w Krakowie (od 1 stycznia 1938 roku w Warszawie)[13]. Na stopień generała brygady został awansowany ze starszeństwem z 19 marca 1939 roku i 17. lokatą w korpusie generałów[14][15]. 23 marca 1939 roku został wyznaczony na stanowisko dowódcy Lotnictwa Ministerstwa Spraw Wojskowych.
Po agresji ZSRR na Polskę przekroczył granicę polsko-rumuńską. Przez Rumunię przedostał się do Francji. Od października 1939 do marca 1940 pełnił obowiązki dowódcy lotnictwa we Francji, marzec – kwiecień 1940 dowódca Lotnictwa Polskiego w Wielkiej Brytanii (nr służbowy 76833)[11]. Kwiecień – sierpień 1940 inspektor polskich jednostek Royal Air Force, 22 stycznia 1941 - 12 kwietnia 1942 - komendant 18 (polskiej) Jednostki Wyszkolenia Bojowego (Polish Operational Training Unit) w Bramcote, kwiecień 1942 – styczeń 1944 komendant Bazy Polskich Sił Powietrznych w Blackpool. Styczeń 1944 – luty 1945 w dyspozycji dowódcy Polskich Sił Powietrznych. Mieszkał w Blackpool, gdzie zmarł. Został pochowany na cmentarzu Layton[11].
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 372[11][16]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1936)[17][16]
- Krzyż Walecznych (trzykrotnie, po raz pierwszy w 1921[18][16]
- Złoty Krzyż Zasługi (dwukrotnie: 19 marca 1931[19], 10 listopada 1938[20])
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[16]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[16]
- Złota Odznaka Honorowa Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej I stopnia[21]
- Polowa Odznaka Pilota nr 11 (11 listopada 1928) „za loty bojowe nad nieprzyjacielem w czasie wojny 1918–1920”[22].
- Komandor Orderu Imperium Brytyjskiego[11]
- Krzyż Oficerski Orderu Gwiazdy Rumunii (Rumunia, 11 listopada 1936)[23]
- Krzyż Zasługi Wojskowej 3 klasy z dekoracją wojenną i mieczami (dwukrotnie)[24]
- Srebrny Medal Zasługi Wojskowej Signum Laudis z mieczami na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej (Austro-Węgry)[24]
- Odznaka Pilota (Francja, 1927)
- Odznaka Pilota (Włochy, 21 marca 1928)[25]
- Odznaka Pilota (Bułgaria, 11 listopada 1936)[26]
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Według Adama Kurowskiego słuchaczom kursów w CWSW. nie przysługiwał tytuł oficera Sztabu Generalnego. Kryska-Karski i Żurakowski podają, że po ukończeniu Wyższej Szkoły Lotniczej (IV 1928 – IV 1929) posiadał tytuł oficera Sztabu Generalnego jednak cytowany dziennik personalny oraz Lista oficerów dyplomowanych (stan z dnia 15 kwietnia 1931 r.) nie wymieniają go wśród oficerów dyplomowanych. Ponadto Wyższa Szkoła Lotnicza została zorganizowana dopiero w roku 1936.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Czmur i Wójcik 2003 ↓, s. 83.
- ↑ Lista starszeństwa c. i k. Armii 1918 ↓, s. 242.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 245.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 32 z 2 kwietnia 1924 roku, s. 171.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 36 z 9 kwietnia 1924 roku, s. 201.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 36 z 10 września 1926 roku, s. 295.
- ↑ Czmur i Wójcik 2003 ↓, s. 84.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 353.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 24 stycznia 1929 roku, s. 3.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 27 kwietnia 1929 roku, s. 123.
- ↑ a b c d e Krzystek 2012 ↓, s. 258.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 5 marca 1934 roku, s. 81.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 546.
- ↑ Rybka i Stepan 2004 ↓, s. 468.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 6.
- ↑ a b c d e Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 316. [dostęp 2020-07-08].
- ↑ M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 468 „za zasługi w służbie wojskowej”.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 26 stycznia 1922 roku, s. 64.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 101 „za zasługi na polu organizacji i wyszkolenia wojska”.
- ↑ M.P. z 1938 r. nr 258, poz. 595 „za zasługi w służbie wojskowej”.
- ↑ Piętnastolecie L. O. P. P.. Warszawa: Wydawnictwo Zarządu Głównego Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, 1938, s. 283.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1928 roku, s. 436.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 11 listopada 1936 roku, s. 22.
- ↑ a b Lista starszeństwa c. i k. Armii 1918 ↓, s. 545.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 21 marca 1928 roku, s. 99.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 11 listopada 1936 roku, s. 29.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1918. Wiedeń: 1918.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Lista oficerów dyplomowanych (stan z dnia 15 kwietnia 1931 roku). Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1931. [dostęp 2016-06-11].
- Stefan Czmur, Waldemar Wójcik: Generałowie w stalowych mundurach. Warszawa-Poznań: Dom Wydawniczy „Bellona” i Redakcja Czasopism Wojsk Lotniczych i Obrony Powietrznej, 2003. ISBN 83-11-09587-6.
- Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
- Tadeusz Jerzy Krzystek, [Anna Krzystek]: Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii w latach 1940–1947 łącznie z Pomocniczą Lotniczą Służbą Kobiet (PLSK-WAAF). Sandomierz: Stratus, 2012. ISBN 978-83-61421-59-7. OCLC 276981965.
- H. P. Kosk Generalicja polska t. 1 wyd.: Oficyna Wydawnicza Pruszków 1998.
- Ryszard Bartel, Jan Chojnacki, Tadeusz Królikiewicz, Adam Kurowski, Z historii polskiego lotnictwa wojskowego 1918–1939, Wydawnictwo MON, Warszawa 1978, wyd. I.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2004. ISBN 978-83-7188-691-1.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Piotr Stawecki: Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918–1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 83-11-08262-6.
- Ku Czci Poległych Lotników Księga Pamiątkowa Praca zbiorowa pod red. mjr. dypl pil. Marjana Romeyki, Warszawa 1933.
- Tadeusz Jurga: Obrona Polski 1939. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1990, s. 775-776. ISBN 83-211-1096-7.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- NAC - Władysław Kalkus. s. 1. [dostęp 2012-06-18]. (pol.).