Viking 1 – Wikipedia, wolna encyklopedia

Viking 1 Orbiter
Ilustracja
Zaangażowani

Stany Zjednoczone NASA

Indeks COSPAR

1975-075A

Indeks NORAD

08108

Rakieta nośna

Titan 3E - Centaur

Miejsce startu

Cape Canaveral Air Force Station, USA

Cel misji

Mars

Orbita (docelowa, początkowa)
Perycentrum

320 km

Apocentrum

56 000 km

Okres obiegu

47,26 h

Czas trwania
Początek misji

20 sierpnia 1975

Koniec misji

17 sierpnia 1980

Wymiary
Masa całkowita

2328 kg

Viking 1 Lander
Ilustracja
Zaangażowani

Stany Zjednoczone NASA

Indeks COSPAR

1975-075C

Indeks NORAD

09024

Rakieta nośna

Titan 3E Centaur

Miejsce startu

Cape Canaveral Air Force Station, USA

Cel misji

Mars

Orbita (docelowa, początkowa)
Czas trwania
Początek misji

20 sierpnia 1975 (21:22 UTC)

Data lądowania

20 lipca 1976

Koniec misji

19 listopada 1982

Wymiary
Masa całkowita

572 kg

Viking 1bezzałogowa sonda kosmiczna z programu Viking wystrzelona 20 sierpnia 1975 r. przez amerykańską agencję kosmiczną NASA.

Misja[edytuj | edytuj kod]

Po wystrzeleniu przy pomocy rakiety Titan IIIE/Centaur i 10-miesięcznym locie w kierunku Marsa, orbiter zaczął przekazywać zdjęcia planety na 5 dni przed wejściem na orbitę, którą osiągnął 19 czerwca 1976. Lot sondy wymagał w początkowej fazie korekt kursu, ponieważ trajektoria nie prowadziła na orbitę Marsa, ale mijała planetę w odległości 67 000 km. Celem takiego doboru pierwotnej trajektorii było uniknięcie zderzenia drugiego stopnia rakiety z powierzchnią Marsa, co mogłoby zakłócić wyniki badań. Lądowanie na Marsie, planowane początkowo na 4 lipca, opóźniono ze względu na wykryte nierówności terenu, do czasu znalezienia bezpieczniejszego miejsca. 20 lipca lądownik Viking 1 oddzielił się od orbitera i wylądował bezpiecznie na powierzchni o 11:56:06 czasu uniwersalnego.

W pierwszej fazie lądowania, wchodząc w atmosferę, pojazd schowany za osłoną termiczną wyhamował do prędkości około 250 m/s. Na wysokości 6 km otworzył się spadochron, redukując prędkość do 60 m/s. 1,5 km nad powierzchnią Marsa uruchomione zostały rakiety spowalniające tak, że w momencie lądowania prędkość opadania wynosiła 2,4 m/s.

Rakiety hamujące posiadały 18 dysz rozpraszających gazy wylotowe na dużej powierzchni. Ograniczało to temperaturę spalin, co miało zapobiec ewentualnej sterylizacji gleby w okolicy lądowania.

Lądownik Viking 1 osiadł na równinie Chryse Planitia, czyli Złotej Równinie, której nazwa została zaczerpnięta jeszcze z prac Schiaparellego, w punkcie o współrzędnych 22,697°N szerokości i 48,222°W długości geograficznej.

Transmisja pierwszych zdjęć powierzchni nastąpiła 25 sekund po lądowaniu. Z powodu problemów z pokładowymi akumulatorami, zespół specjalistów podjął decyzję aby dokonać zmian w oprogramowaniu lądownika celem usprawnienia procesu ich ładowania. W dniu 19 listopada 1982 roku kontrola naziemna przesłała do lądownika szereg komend mających na celu wprowadzenie stosownych zmian w oprogramowaniu. Niestety część przesłanych danych przypadkowo zapisała się w komórkach pamięci w których były zapisane parametry dotyczące położenia anteny wysokiego zysku, służącej do komunikacji lądownika z kontrolą naziemną. Od tej chwili główna antena lądownika znajdowała się w bliżej nieokreślonej pozycji w stosunku do Ziemi, co uniemożliwiało prawidłową komunikację. Kontrola naziemna podejmowała szereg czynności mających na celu odzyskanie łączności z lądownikiem. W tym celu wysyłano z Ziemi nadajnikami o mocy 80 kW komendy manualnego ustawienia anteny lądownika na kierunek ku Ziemi, oraz zaprogramowanie na następne dni automatycznego procesu komunikacji lądownika z kontrolą naziemną. Pomimo kilkumiesięcznych prób, nie zdołano odebrać sygnału radiowego z lądownika. Orbiter zakończył pracę nieco wcześniej – 17 sierpnia 1980 roku, po wykonaniu 1485 okrążeń planety. Wszystkie zaplanowane eksperymenty zostały wykonane (zawiódł jedynie sejsmometr). Sukcesem zakończyły się pomiary dylatacji czasu, które okazały się zgodne z przewidywaniami ogólnej teorii względności Einsteina.

Pierwsze zdjęcie przesłane z powierzchni Marsa, pokazujące część lądownika

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Robert Godwin: Mars. Prószyński Media Sp. z o.o., 2011, seria: Historia podboju Kosmosu. ISBN 978-83-7839-029-9.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

  • Viking 1 Orbiter. [w:] NSSDCA Master Catalog [on-line]. NASA. [dostęp 2017-06-13]. (ang.).
  • Viking 1 Lander. [w:] NSSDCA Master Catalog [on-line]. NASA. [dostęp 2017-06-13]. (ang.).