French
DeutschVeljo Tormis – Wikipedia, wolna encyklopedia
 Veljo Tormis (2004) | |
| Data i miejsce urodzenia | 7 sierpnia 1930 |
|---|---|
| Pochodzenie | |
| Data i miejsce śmierci | 21 stycznia 2017 |
| Instrumenty | |
| Gatunki | |
| Zawód | |
| Odznaczenia | |
    | |
| Strona internetowa | |
Veljo Tormis (ur. 7 sierpnia 1930 w Kuusalu, zm. 21 stycznia 2017 w Tallinnie)[1][2] – estoński kompozytor i organista.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Uczył się gry na organach u Augusta Topmana, początkowo prywatnie (1942–1943), a po wstąpieniu do Konserwatorium w Tallinnie, w jego klasie gry organowej (1943–1944). Po reorganizacji konserwatorium kontynuował naukę u Salmego Krulla (1944–1947). Następnie, wciąż pozostając na tej samej uczelni, studiował grę organową u Edgara Arro i dyrygenturę chóralną (1949–1950) oraz kompozycję pod kierunkiem Villema Kappa (1950–1951)[2][3].
W 1951 wyjechał do Moskwy, gdzie studiował kompozycję w Konserwatorium Moskiewskim u Wissariona Szebalina, uzyskując dyplom w 1956. Jego pracą dyplomową była epicka kantata Kalevipoeg[2][3].
W latach 1955–1962 był nauczycielem w tallińskich szkołach muzycznych. W latach 1955–1974 pełnił funkcję konsultanta Estońskiego Związku Kompozytorów, a od 1974 do 1989 wiceprezesa Związku. Od 1969 był niezależnym kompozytorem[2][3].
Twórczość[edytuj | edytuj kod]
W opinii Estończyków Tormis pretenduje do miana jednego z najważniejszych estońskich kompozytorów XX wieku[3]. Wypracował oryginalny minimalistyczny styl wywodzący się z estońskiej pieśni ludowej, zwłaszcza epickich run, stanowiących podwalinę kompozycji[1][2]. Na przykład w utworze Laevamäng fragmenty materiału muzycznego, przypominającego motywy, powtarzają się nieustannie wbrew wolno rozwijającej się harmonii, a temat wyjściowy zatraca wszystkie elementy nieistotne muzycznie lub dekoracyjne[4].
W swojej technice kompozytorskiej stosował linearną polifonię i heterofonię, harmonikę modalną i sonorystyczną oraz inne neoklasycystyczne i modernistyczne środki wyrazu[2].
Pisał głównie utwory chóralne i pieśni solowe oraz utwory instrumentalne, sceniczne i muzykę dla dzieci[1].
Ważniejsze odznaczenia i nagrody[edytuj | edytuj kod]
(na podstawie materiału źródłowego[2])
- 1974 – Nagroda Państwowa ZSRR
- 1975 – tytuł Ludowego Artysty Estońskiej SRRR
- 1987 – tytuł Ludowego Artysty ZSRR
- Order Przyjaźni Narodów
- 2005 – Order Herbu Państwowego I Klasy (Estonia)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Daitz 2004 ↓.
- ↑ a b c d e f g Veljo Tormis. [w:] Estonian Music Information Centre [on-line]. [dostęp 2018-04-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-13)]. (ang. • est.).
- ↑ a b c d
Mimi S. Daitz: Tormis, Veljo. [w:] Oxford Music Online. Grove Music Online [on-line]. 2001-01-20. [dostęp 2018-04-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-13)]. via Oxford University Press. (ang.). - ↑ Lawrence 2015 ↓.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Mimi S. Daitz: Tormis, Veljo. W: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol. T. Oxford University Press, 2004. ISBN 978-0-19-517067-2. (ang.).
- Mark Lawrence. Ancient Song Re-Employed: The Use of Regilaul in the Music of Veljo Tormis. „Studia Musicologica”. Vol. 56, Nr 4, 2015. ISSN 1788-6244. OCLC 645194523. via Questia. [dostęp 2018-04-13]. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Veljo Tormis w bazie AllMusic (ang.) (ang.)
- Dyskografia Veljo Tormis w bazie MusicBrainz (ang.) (ang.)
- Veljo Tormis w bazie Discogs.com (ang.) (ang.)
- Veljo Tormis w Estonian Music Information Centre (ang.)
- Veljo Tormis – wybrane kompozycje