Vácrátót – Wikipedia, wolna encyklopedia

Vácrátót
	; Kościół rzymsko–katolicki
	Herb
Państwo	Węgry
Komitat	Pest
Powiat	Vác
Powierzchnia	18,09 km²
Populacja (2015); • liczba ludności; • gęstość	; 1871; 104,26 os./km²
Nr kierunkowy	28
Kod pocztowy	2163
	Położenie na mapie Węgier Vácrátót
	47°42′39″N 19°14′07″E/47,710833 19,235278
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Vácrátót – wieś i gmina w północnej części Węgier, położona na północny wschód od Budapesztu. Leży na lewym (wschodnim) brzegu Dunaju.

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Vácrátót leży w północnej części Wielkiej Niziny Węgierskiej, w kotlinie Veresegyházi (Veresegyházi-medence). Na wschodzie graniczy ze wzgórzami Gödöllő (Gödöllői-dombság), na południu z górami Somlyó-hegy w Fót i Kő-hegy, na północy z rozciągającym się na skraju Czerhatu pasmem wzgórz Kígyós-dombsor, a od zachodu z równiną wokół Göd. Położona wśród niskich wzgórz szeroka kotlina została w przeszłości pokryta piaskami wapiennymi, a leżące na północy pasmo Kígyós, zostało pokryte warstwą lessu. Piaski rzeczne zostały tu naniesione w czasie zlodowacenia przez pra-Dunaj oraz przez wody wypływające z gór Börzsöny lub Czerhat, a potem, w czasie cieplejszego i suchego okresu, znaczna ich część utworzyła wydmy. W późniejszym, wilgotniejszym okresie większa część wydm została ustabilizowana przez pokrywę roślinną, ale na pozostałym obszarze ruch piasku trwa do dzisiaj. Większą część pierwotnej roślinności stanowiły lasy dębowe: w miejscach pokrytych lessem odnaleziono ślady zespołów leśnych typu Aceri tatarici-Quercetum roboris składających się z dębu i klonu tatarskiego, a na większych terenach zalewowych ślady dębowo-jesionowo-wiązowego lasu galeriowego. W gęstej warstwie krzewów charakterystyczne były głogi, a w warstwie runa jaskry i kokorycze^[2].

Atrakcje turystyczne[edytuj | edytuj kod]

Pałac rodziny Vigyázó
Znany w świecie ogród botaniczny odwiedza co roku około stu tysięcy gości. Znajdują się tu największe na Węgrzech zbiory, w których oprócz egzotycznych roślin w szklarni i ogrodach skalnych, można zobaczyć niezwykle bogaty zbiór krzewów i drzew oraz ogród z kompozycją roślin biblijnych. Ogród jest systematycznie rozbudowywany. Powstał dom pasywny, tzw. karbonház, szklarnie z kaktusami oraz z epifitami, a głównie bromeliami i storczykami^[3].

Miejscowe zwyczaje[edytuj | edytuj kod]

W Vácrátót do dzisiaj funkcjonują ludowe zwyczaje pogrzebowe. Podczas, gdy dawniej obok zmarłego czuwali i opłakiwali go członkowie rodziny, obecnie powszechna jest wspólna modlitwa, która zimą odbywa się w domu zmarłego, a latem na cmentarzu^[4].