French
DeutschUrbino – Wikipedia, wolna encyklopedia
| gmina | |||
 | |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Region | |||
| Prowincja | |||
| Kod ISTAT | 041067 | ||
| Powierzchnia | 228,07 km² | ||
| Wysokość | 485 m n.p.m. | ||
| Populacja (2004) • liczba ludności |
| ||
| • gęstość | 66,4 os./km² | ||
| Numer kierunkowy | 0722 | ||
| Kod pocztowy | 61029 | ||
Położenie na mapie Marche  | |||
Położenie na mapie Włoch  | |||
 43°43′N 12°38′E/43,716667 12,633333 | |||
| Strona internetowa | |||
Urbino (łac. Urvinum Mataurense) – miejscowość u podnóża Apeninu Umbryjsko-Marchijskiego i gmina w środkowych Włoszech, w regionie Marche[1]. Wraz z Pesaro jest stolicą prowincji Pesaro i Urbino. W 1998 roku centrum historyczne miasta zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. W latach 1212-1631 stanowiło siedzibę najpierw hrabstwa, a potem księstwa Urbino.
Według danych na rok 2007 gminę zamieszkiwało 15 444 osób, 66,4 os./km². W mieście znajduje się uniwersytet.
Z miastem związany był Rafael Santi, który się tutaj urodził, Piero della Francesca, który tworzył na dworze księcia Federica da Montefeltro, a także Baldassare Castiglione, który opisując wrażenia z życia w Urbino stworzył Dworzanina oraz Leone Battista Alberti, jeden z architektów włoskiego renesansu.
Klimat[edytuj | edytuj kod]
W Urbino, położonym na wysokości występuje klimat subtropikalny (podzwrotnikowy). Notuje się tu nieco większe ilości opadów niż na oddalonym o 30 km wybrzeżu Morza Śródziemnego, co wynika położenia miasta na wysokości 485 m n.p.m.
| Miesiąc | I | II | III | IV | V | VI | VII | VIII | IX | X | XI | XII |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Najwyższa temperatura dzienna (°C) | +10 | +10 | +14 | +18 | +23 | +27 | +30 | +29 | +25 | +19 | +14 | +11 |
| Najniższa temperatura nocna (°C) | +3 | +4 | +8 | +9 | +13 | +17 | +20 | +20 | +17 | +12 | +8 | +5 |
| Opady atmosferyczne (mm) | 44 | 49 | 59 | 57 | 60 | 48 | 36 | 59 | 59 | 78 | 89 | 56 |
| Liczba dni deszczowych | 4 | 4 | 5 | 5 | 5 | 3 | 0 | 2 | 2 | 5 | 5 | 5 |
Zabytki i interesujące miejsca[edytuj | edytuj kod]
| Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO | |
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Typ | kulturowy |
| Spełniane kryterium | II, IV |
| Numer ref. | |
| Historia wpisania na listę | |
| Obiekt zagrożony | nie |
- Najbardziej znanym zabytkiem Urbino, a jednocześnie najczęściej odwiedzanym, jest Pałac Książęcy. Jest to jeden z przykładów architektonicznych i artystycznych z okresu renesansu włoskiego. Pałac jest siedzibą Narodowej Galerii w Marche. Charakterystyczne dla pałacu są wieżyczki od tylnej strony budynku[2].
- Dom Rafaela znajduje się przy ulicy Raffaello, pod numerem 57. Artysta urodził się tam w 1483 roku. W domu znajduje się muzeum, w którym można zobaczyć wyposażenie z czasów Rafaela i piętnastowieczne freski.
- Katedra jest zbudowana w stylu neoklasycystycznym (architekt Giuseppe Valadier). Można w niej znaleźć dzieła Federica Barocciego[3].
- W klasztorze świętej Klary działał architekt ze Sieny Francesco di Giorgio Martini.
- Pomnik Rafaela wyrzeźbiony przez Luigi Belliego i muzeum archeologiczne[4].
- Święty Jan na fresku stworzonym przez braci Salimbeni.
- Szkoła z internatem, w której uczył się do 12 roku życia Giovanni Pascoli. Szkoła imienia Rafaela była kierowana przez pijarów i miała swoją siedzibę na placu Republiki. Jej budowa rozpoczęła się w 1705 roku na życzenie papieża Klemensa XI[5].
- Około dwóch kilometrów od centrum historycznego znajduje się mauzoleum diuków stworzone przez Donato Bramante w drugiej połowie XV wieku z polecenia diuka Fryderyka II[6]. W mauzoleum znajdują się groby Fryderyka Guidobalda I – diuków z Urbino. Początkowo była tu także nastawa ołtarzowa Piera della Francesca, przedstawiająca Madonnę, Fryderyka II i niektórych świętych. Obecnie znajduje się ona w pinakotece Brera w Mediolanie.
- Kościół Świętego Franciszka z Asyżu został zbudowany w XIV wieku w stylu gotyckim przez architekta Luigi Vanvitellego[7].
- Brama Valbona jest główną bramą miasta. Obecny kształt otrzymała w 1621 roku z okazji zawarcia małżeństwa przez diuka Fryderyka Ubaldo z Klaudią de'Medici[8].
- Brama Santa Lucia, najbardziej na północ wysunięta brama miejska.
- Kościół Świętego Dominika zbudowany w XIV wieku i odnowiony wewnątrz w 1729 roku. Zewnętrzna część kościoła jest zbudowana w stylu gotyckim z renesansowym portalem zaprojektowanym przez Luca della Robbia w 1450 roku.
- Przed kościołem Świętego Dominika znajduje się egipski obelisk. Jego pochodzenie datuje się na około 550 rok przed naszą erą[9].
Ludzie związani z Urbino[edytuj | edytuj kod]
Demografia[edytuj | edytuj kod]
Liczba mieszkańców
Współpraca[edytuj | edytuj kod]
Miejscowości partnerskie:
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Encyklopedia Wiem. [dostęp 2009-02-21].
- ↑ Strona Urbino. [dostęp 2009-02-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-05-03)].
- ↑ Strona Urbino. [dostęp 2009-02-21].
- ↑ Strona Urbino. [dostęp 2009-02-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-03-02)].
- ↑ Strona Urbino. [dostęp 2009-02-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-12-01)].
- ↑ Strona Urbino. [dostęp 2009-02-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-04-17)].
- ↑ Strona Urbino. [dostęp 2009-02-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-07)].
- ↑ Strona Urbino. [dostęp 2009-02-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-12-01)].
- ↑ Strona Urbino. [dostęp 2009-02-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-03-02)].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Strona Urbino (język włoski / angielski / niemiecki)
- Strona Uniwersytetu w Urbino. uniurb.it. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-03-23)].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Wspólnie z Albanią, Austrią, Belgią, Bośnią i Hercegowiną, Bułgarią, Chorwacją, Czechami, Francją, Hiszpanią, Macedonią Północną, Niemcami, Polską, Rumunią, Słowacją, Słowenią, Szwajcarią i Ukrainą