Ulica Świętojańska w Gdyni – Wikipedia, wolna encyklopedia

ulica Świętojańska
	Śródmieście, Wzgórze Św. Maksymiliana
	; Widok w kierunku Placu Kaszubskiego.
Państwo	Polska
Miejscowość	Gdynia
Długość	1,8 km
Przebieg
	Położenie na mapie Gdyni ulica Świętojańska
	Położenie na mapie Polski ulica Świętojańska
	Położenie na mapie województwa pomorskiego ulica Świętojańska
	54°30′55,0800″N 18°32′26,1600″E/54,515300 18,540600
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ulica Świętojańska – jedna z głównych ulic Śródmieścia Gdyni, uznawana za ulicę reprezentacyjną. Ze względu na dużą liczbę lokali handlowych uznawana była za salon handlowy Gdyni. Po transformacji ustrojowej w 1989 państwowe, uspołecznione placówki szybko zostały wyparte przez prywatne sklepy i butiki, nierzadko z luksusowym asortymentem - głównie odzieżą i obuwiem. Wzdłuż całej arterii swoje siedziby mają liczne banki i kancelarie prawnicze.

Na początku XX wieku ulicę nazywano Drogą na Oksywie, potem ulicą św. Jana, wreszcie ul. Świętojańską.

Była to pierwsza ulica w Gdyni poza ulicami prowadzącymi do morza, która została wybrukowana i urządzona zgodnie z ówczesnym, nowym planem miasta^[1]. Intensywna zabudowa ulicy kamienicami nastąpiła po nadaniu Gdyni praw miejskich w 1926 r. W 1930 r. stało przy niej kilkanaście budynków, m.in. kościół, kawiarnia Grand Caffe i restauracja Polonia. W tym czasie zrealizowano budowę kanalizacji i wodociągów, ułożono bruki uliczne, krawężniki i chodniki; wtedy też na parterach znajdujących się tu kamienic pojawiły się pierwsze sklepy. Znajdujące się nad nimi mieszkania zajmowane były przez osoby zamożne^[2].

Podczas okupacji Niemcy zmienili nazwę ulicy na Adolf Hitler Straße^[3]^[4], przechodziła przez Sopot, a zaczynała się przy dworcu Gdańsk Główny. Przy ulicy znajdują się kościół parafialny Najświętszej Marii Panny Królowej Polski oraz kolegiata z 1924.

4 lipca 2020 na ulicy, na odcinku od skrzyżowania z 10 Lutego do skrzyżowania z al. Marszałka Piłsudskiego, wprowadzono ruch jednokierunkowy (z wyjątkiem trolejbusów i rowerów)^[5].

Przebudowa[edytuj | edytuj kod]

Na przełomie XX i XXI wieku wdrożono plan modernizacji ulicy. Przewidywał on kilka etapów w następnych latach. Wiązało się to z wymianą kostki chodnikowej, usunięciem dotychczasowych drzew i posadzeniem w ich miejsce młodszych. Zmodernizowano też latarnie i wymieniono nawierzchnię jezdni.

Ważniejsze obiekty[edytuj | edytuj kod]

Kamienica Władysława Budyna z 1930, arch. Stanisław Pollack (ul. Świętojańska 9, róg Kazimierza Pułaskiego)
Kamienica Józefa Skwiercza z 1935, arch. Jerzy Müller i Stefan Reychman (23)
Kamienica Kazimierza Kolińskiego z 1936, arch. Stanisław Ziółkowski (41)
Kamienica z projektu Zbigniewa Kupca z 1936 r., z salonem Empiku otwartym w 1994 r.
Kamienica Franciszki Glasenappowej z 1938, arch. Tadeusz Jędrzejewski (42, róg Armii Krajowej)
Kamienica firmy Paged z 1934, arch. Jan Bochniak (44, róg Armii Krajowej)
Kamienica Leona Stankiewicza z 1931, arch. Włodzimierz Prochaska i Tadeusz Jędrzejewski, w 1938 mieściła m.in. Związek Fabrykantów i Przemysłowców (53)^[6]
Kamienica Krenskich z 1939, arch. Zbigniew Kupiec i Tadeusz Kossak (55, róg Żwirki i Wigury)
Kamienica Albina i Marianny Orłowskich z domem towarowym "Bon Marche" z 1936, ob. salon Empik, arch. Zbigniew Kupiec (68, róg Żwirki i Wigury)
Kamienica Józefy Wieczorkowskiej z 1931, arch. Jan Goździewski (78a, róg Kilińskiego)
Kamienica „Grażyna” z 1928, arch. Stanisław Odyniec-Dobrowolski i Włodzimierz Prochaska (81-85)
Kamienica Franciszka Wegnera z 1937, arch. Stanisław Żwirski (89, róg Krasickiego)
Kamienica narożna Antoniego Ogończyka-Blocha i Leona Mazalona z 1937, arch. Leon Mazalon i Stefan Koziński (122, róg al. Piłsudskiego)
Kamienica modernistyczna z 1931, arch. Bohdan Lachert (139), z muralem na elewacji^[7]