Traktat z Maastricht – Wikipedia, wolna encyklopedia

Egzemplarz traktatu w bawarskim muzeum historii

Traktat z Maastricht, oficjalnie Traktat o Unii Europejskiej (fr. Traité sur l'Union européenne, ang. Treaty on European Union), TUEumowa międzynarodowa parafowana 11 grudnia 1991, podpisana 7 lutego 1992 w Maastricht w Holandii.

TUE wszedł w życie 1 listopada 1993 roku po przeprowadzonych referendach w 12 krajach członkowskich. Został zmieniony postanowieniami umów z Amsterdamu, Nicei i Lizbony.

Główne cele i postanowienia

[edytuj | edytuj kod]
  • umocnienie spójności gospodarczej i społecznej (kohezji)
  • utworzenie Unii Gospodarczej i Walutowej
  • wprowadzenie wspólnej waluty euro od 1 stycznia 1999 roku
  • określenie kryteriów konwergencji
  • potwierdzenie tożsamości Unii na arenie międzynarodowej
  • prowadzenie wspólnej polityki zagranicznej
  • prowadzenie wspólnej polityki bezpieczeństwa
  • wzmocnienie ochrony praw człowieka i swobód obywatelskich
  • wzmocnienie ochrony interesów obywateli państw członkowskich
  • ustanowienie obywatelstwa Unii Europejskiej
  • rozwój współpracy w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości
  • rozwój współpracy w dziedzinie spraw wewnętrznych.

Traktat ustanowił Unię Europejską (UE) opartą na 3 filarach:

Traktat był rezultatem kompromisu pomiędzy zwolennikami integracji ponadnarodowej i międzynarodowej. Dlatego też status podmiotu w prawie międzynarodowym nie został przyznany II i III filarowi (wspólnoty europejskie posiadały go na mocy postanowień wcześniejszych traktatów). I filar został oparty na działaniach ponadnarodowych (instytucje WE są w stanie ingerować w wewnętrzne porządki prawne państw członków), natomiast filary II i III opierają się na klasycznej współpracy międzyrządowej.

Ponadto traktat zawierał postanowienia dotyczące realizacji Unii Gospodarczej i Walutowej.

Ustalono też nowe ramy instytucjonalne UE: Radę Europejską, Radę Unii Europejskiej (dawniej: Rada Ministrów), Komisję Europejską (dawniej: Komisja Wspólnot Europejskich), Parlament Europejski oraz Trybunał Sprawiedliwości i Europejski Trybunał Obrachunkowy, które pozostały trybunałami wspólnot europejskich. Powołano też nowy organ opiniodawczo-doradczy o nazwie Komitet Regionów, obok istniejącego już Komitetu Ekonomiczno-Społecznego.

Struktura

[edytuj | edytuj kod]

Wersja obowiązująca zawiera preambułę oraz 55 artykułów zgrupowanych w sześciu tytułach.

  • Tytuł I Postanowienia wspólne (art. 1–8);
  • Tytuł II Postanowienia o zasadach demokratycznych (art. 9–12);
  • Tytuł III Postanowienia o instytucjach (art. 13–19);
  • Tytuł IV Postanowienia o wzmocnionej współpracy (art. 20);
  • Tytuł V Postanowienia ogólne o działaniach zewnętrznych Unii i postanowienia szczególne dotyczące wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa (art. 21–46);
  • Tytuł VI Postanowienia końcowe (art. 47–55).

Daty i formy zatwierdzenia traktatu

[edytuj | edytuj kod]
Lp. Państwo Podmiot zatwierdzający: Data przyjęcia traktatu:
1.  Austria referendum 12 czerwca 1994
2.  Belgia parlament 4 listopada 1992
3.  Dania referendum 18 maja 1993
4.  Finlandia referendum 16 października 1995
5.  Francja referendum 20 września 1992
6.  Grecja parlament 31 lipca 1992
7.  Hiszpania parlament 25 listopada 1992
8.  Holandia parlament 12 listopada 1992
9.  Irlandia parlament 17 czerwca 1992
referendum 4 listopada 1992
10.  Luksemburg parlament 2 lipca 1992
11.  Niemcy parlament 2 grudnia 1992
12.  Portugalia parlament 10 grudnia 1992
13.  Szwecja referendum 13 listopada 1994
14.  Wielka Brytania parlament 2 sierpnia 1993
15.  Włochy parlament 29 października 1992
  •  Norwegia – Norwegowie w referendum z dnia 28 listopada 1994 odrzucili traktat o przystąpieniu do UE.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]