Teresa Sulgostowska – Wikipedia, wolna encyklopedia

Teresa Sulgostowska
Data i miejsce urodzenia

25 listopada 1930
Biała Krakowska

Data i miejsce śmierci

10 września 2015
Warszawa

Profesor nauk przyrodniczych
Specjalność: parazytologia,
pasożyty kręgowców, zoologia
Alma Mater

Uniwersytet Warszawski,
Wydział Biologii

Doktorat

1977
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Profesura

1987

Praca naukowo-dydaktyczna
Uczelnia

Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Wydział

Nauk o Zwierzętach; Katedra Biologii Środowiska Zwierząt

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Medal Komisji Edukacji Narodowej

Teresa Sulgostowska (ur. 25 listopada 1930 w Białej Krakowskiej, zm. 10 września 2015 w Warszawie[1]) – polska profesor nauk przyrodniczych, specjalistka w dziedzinie parazytologii, związana ze Szkołą Główną Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Dzieciństwo i młodość[edytuj | edytuj kod]

Eutroficzne jezioro Drużno
Cerkaria przywry Schistosoma, powiększenie 150 razy
Proglotydy i skoleksy tasiemców pasożytniczych człowieka

Urodziła się w roku 1930 w Białej Krakowskiej jako jedyne dziecko Józefa Duźniaka (handlowca) i jego żony Heleny (przy mężu). W tej miejscowości skończyła przed wybuchem II wojny światowej 3 klasy szkoły powszechnej. Po wojnie uczyła się w Bielsku-Białej. Po zdaniu matury w roku 1950 rozpoczęła studia przyrodnicze, początkowo na Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu Poznańskiego (od 1951 – Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu), a od roku 1952 na Uniwersytecie Warszawskim (kierunek zoologia). Stopień magistra zoologii uzyskała w roku 1955 na podstawie pracy nt. Przywry ptaków jeziora Drużno, wykonanej pod opieką prof. W.L. Wiśniewskiego[2].

Przebieg pracy zawodowej[edytuj | edytuj kod]

Już w roku 1954 (przed ukończeniem studiów) została zatrudniona w Zakładzie Parazytologii UW, kierowanym przez prof. Wiśniewskiego. W zakładzie realizowano – z udziałem studentów – długofalowy program badań krążenia pasożytów w biocenozach jezior o różnym typie limnologicznym[3]. Teresa Sulgostowska uczestniczyła m.in. w badaniach terenowych; część danych zgromadzonych nad jeziorem Drużno została wykorzystana w jej pracy magisterskiej[2].

Po śmierci prof. Wiśniewskiego w roku 1958, gdy jego zakład został zlikwidowany, Teresa Sulgostowska została zatrudniona w Katedrze Zoologii SGGW w Warszawie[2] (w następnych latach – Katedra Biologii Środowiska Zwierząt na Wydziale Nauk o Zwierzętach)[4]. Wraz z Katarzyną Niewiadomską i innymi członkami zespołu byłego przełożonego kontynuowała realizację jego programu[3]. Specjalizowała się w zakresie zoologii i parazytologii (pasożyty kręgowców). Zajmowała kolejne stanowiska służbowe, od starszego asystenta do profesora. Otrzymała w latach[2][4]:

W latach 1985–2000 była kierownikiem Katedry Zoologii[2]. Pełniła funkcję promotora w dwóch przewodach doktorskich i opiekuna naukowego ponad 30 studentów wykonujących prace dyplomowe (studenci SGGW, Uniwersytetu Gdańskiego i UMCS w Lublinie). Prowadziła zajęcia dydaktyczne z zoologii, zoologii stosowanej, biologii i parazytologii ze studentami różnych wydziałów SGGW (m.in. Wydział Rolniczy, Ogrodniczy, Ekonomiczno-Rolniczy i Zootechniczny) i na Międzywydziałowym Studium Ochrony Środowiska. Była opiekunką studenckiego Koła Naukowego Zootechników (studenci I roku)[2].

Działała w Polskim Towarzystwie Parazytologicznym i różnych organizacjach społecznych (ZHP, ZSP, ZNP). Siedmiokrotnie pełniła funkcję skarbnika Oddziału Warszawskiego PTP; w latach 1991–1998 była skarbnikiem Zarządu Głównego, a w latach 1998–2007 – przewodniczącą Komisji Rewizyjnej (w kolejnej kadencji – wiceprzewodniczącą)[2].

Po przejściu na emeryturę w roku 2001[2] pracowała w Katedrze Biologii Środowiska Zwierząt SGGW jako profesor emeritus[5]. Opracowywała publikacje naukowe i dydaktyczne. W latach 2010–2012 realizowała też finansowany przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego projekt badawczy, którego celem było zgromadzenie, uporządkowanie i opisanie rozproszonych zbiorów pasożytniczych helmintów – stworzenie zwartej kolekcji dla Muzeum Przyrodniczego we Wrocławiu[2].

Pochowana na starym cmentarzu na Służewie przy parafii św. Katarzyny, ul. Fosa (strona prawa, linia 34, grób 6)[6].

Zakres badań[edytuj | edytuj kod]

W pierwszym okresie pracy naukowej Teresa Sulgostowska uczestniczyła w badaniach organizowanych przez Wincentego L. Wiśniewskiego, którego specjalnością były pasożyty występujące m.in. w organizmach ryb (tasiemce, przywry i kolcogłowy) – ich cykle rozwojowe oraz wpływ na kształtowanie się i przekształcanie struktury ekosystemów wodnych. W swoim długofalowym programie naukowym prof. Wiśniewski przewidywał szczegółowe badania zbiorników wodnych reprezentujących trzy ich typy: jezioro eutroficzne – Drużno, mezotroficzne – Gołdapiwo oraz jeziora z elementami oligotroficznymi – Święcajty i Mamry Północne. Przed nagłą śmiercią prof. Wiśniewski zdążył opracować materiały zebrane na jeziorze Drużno. Materiały z innych jezior zostały opracowane przez jego współpracowników, m.in. Teresę Sulgostowską i Katarzynę Niewiadomską[3].

W kolejnych latach Teresa Sulgostowska organizowała kolejne badania terenowe, w których uczestniczyli studenci. Opisała faunę m.in. pasożytniczą ptaków kilku jezior Warmii i Mazur, rezerwatu „Stawy Milickie” i rezerwatów k. Kostrzynia (Słońsk, zob. Rezerwat przyrody Dolina Postomii, Rezerwat przyrody Lemierzyce). Badała również pasożyty ptaków i ryb w okolicach Gdańska, m.in. koło Górek Wschodnich (zob. Rezerwat przyrody Ptasi Raj)[2]. Opisała cztery nieznane gatunki pasożytniczych płazińców i przeprowadziła rewizje taksonomiczne kilku przywr i tasiemców. Zarejestrowała występowanie w Polsce ponad 70 gatunków przywr, których wcześniej nie obserwowano. Zajmowała się mało poznanym procesem wczesnego rozwoju u dorosłych tasiemców struktur układu rozrodczego[2].

Publikacje[edytuj | edytuj kod]

Teresa Sulgostowska jest autorką lub współautorką ponad 100 opracowań naukowych oraz licznych materiałów dydaktycznych[2], m.in.[7][8]:

  • Histologia i histogeneza układu rozrodczego u tasiemców obojnakich, z tendencja̜ do rozdzielnopłciowości i rozdzielnopłciowych, Akademia Rolnicza w Warszawie. Rozprawy naukowe nr 84, wyd. SGGW-AR 1976,
  • zeszyty w serii Katalog Fauny Pasożytniczej Polski (wsp. Bogdan Czapliński, Danuta Czaplińska), część IV. Pasożyty ptaków: zeszyt 1 - Pierwotniaki i przywry (1987), zeszyt 2A - Tasiemce (1992), zeszyt 2C - Kolcogłowy (1997), Wyd. Polskie Towarzystwo Parazytologiczne[9],
  • zeszyty w serii Monografie Parazytologiczne: tom 15: Pasożyty ryb Polski (Klucze do oznaczania); Przywry - Digenea; tom 18: Pasożytnicze helminty Polski. Gatunki, żywiciele, białe plamy[10],
  • Zoologia rolnicza (wsp. Henryk Sandner), wyd. SGGW 1989 (ISBN 83-00-02152-3, 9788300021529),
  • Zoologia rolnicza, Tom 1 (wsp. Andrzej Bednarek), wyd. SGGW 2001 (ISBN 83-7244-194-4, 9788372441942),
  • Zoologia rolnicza (wsp. Henryk Sandner), on-line Greenwood Publishing Group.

Odznaczenia i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]

Prof. Teresa Sulgostowska została odznaczona[2]:

Otrzymała ponadto m.in.[2]:

  • Brązową Odznakę Wydziału Przyrodniczego Uniwersytetu w Brnie (1990),
  • Nagrodę Ministerstwa Edukacji Narodowej (1995),
  • Odznakę „Zasłużony dla SGGW” (1996),
  • Medal 50-lecia Polskiego Towarzystwa Parazytologicznego (1998),
  • Medal PTP im. Konstantego Janickiego Bene de Parasitologia Meritus (2001),
  • tytuł członka honorowego PTP (2010),
  • kilka nagród Rektora SGGW za działalność naukową i dydaktyczną.

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Teresa Sulgostowska była zamężna w latach 1954–1969. Ma dwóch synów, dziewięcioro wnuków (Jakub, Jaromiła, Dobrochna, Lubomir, Ola, Daria, Dalibór, Borys i Anastazja) i dwoje prawnucząt (Kajetan i Idalka). Syn Jarosław (ur. 1954) jest dziennikarzem i pracownikiem Telewizji Polskiej, młodszy, Radosław (ur. 1957) – lekarzem weterynarii, lecz prowadzi firmę zajmującą się pokazami fajerwerków[2].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ prof. dr hab. Teresa Sulgostowska. [w:] Nekrolog [on-line]. wyborcza.pl/Nekrologi, 2015-09-15. [dostęp 2015-09-15].
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Barbara Grytner-Zięcina: Prof. dr hab. Teresa Sulgostowska – nestorka polskiej parazytologii. [w:] The Annals of Parasitology (Wiadomości Parazytologiczne).Chronicle [on-line]. PTP. s. 337–339. [dostęp 2013-06-21]. (pol.).
  3. ↑ a b c Anna Zakrzewska, Ewa Makarska i Jerzy Rokicki z Katedry Zoologii Bezkręgowców (Uniwersytet Gdański), Magdalena Rokicka (Stacja Biologiczna, Uniwersytet Gdański), Agnieszka Kijewska (Instytut Oceanologii Polskiej Akademii Nauk, Sopot): Kompleksowe badania Prof. Wincentego Wiśniewskiego nad krążeniem pasożytów w ekosystemie jeziora Drużno jako model działań Sekcji Ichtioparazytologicznej Studenckiego Koła Naukowego Biologów Uniwersytetu Gdańskiego. [w:] Wiadomości Parazytologiczne 2008, 54(4), 283–286 Copyright© 2008 [on-line]. Polskie Towarzystwo Parazytologiczne. [dostęp 2013-05-12]. (pol.).
  4. ↑ a b Prof. dr hab. Teresa Sulgostowska, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2013-06-22].[martwy link]
  5. ↑ Pracownicy > prof. dr hab. Teresa Sulgostowska emerytowany profesor SGGW. [w:] Strona internetowa Zakładu Zoologii SGGW [on-line]. [dostęp 2013-06-22]. (pol.).
  6. ↑ Teresa Sulgostowska, Polskie Towarzystwo Parazytologiczne. [dostęp 2020-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-03-24)].
  7. ↑ wyszukiwanie: Sulgostowska, Teresa : Sulgostowska, Teresa (1930- ). [w:] Katalog Bibliotek UW on-line [on-line]. [dostęp 2015-09-15]. (pol.).
  8. ↑ inauthor:"Teresa Sulgostowska”. [w:] Wyszukiwarka books.google.pl [on-line]. [dostęp 2013-06-21].
  9. ↑ Seria: Katalog Fauny Pasożytniczej Polski; Część IV. Pasożyty ptaków (zeszyty 1, 2a i 2c). [w:] Strona internetowa Polskiego Towarzystwa Parazytologicznego > Oferta wydawnicza [on-line]. PTP, 1992 i 1997. [dostęp 2013-06-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-09-02)]. (pol.).
  10. ↑ Seria: Monografie Parazytologiczne; tom 15: Pasożyty ryb Polski (Klucze do oznaczania); Przywry - Digenea; tom 18: Pasożytnicze helminty Polski. Gatunki, żywiciele, białe plamy. [w:] Strona internetowa Polskiego Towarzystwa Parazytologicznego > Oferta wydawnicza [on-line]. PTP, 2003 i 2007. [dostęp 2013-06-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-16)]. (pol.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Teresa_Sulgostowska&oldid=72105436”