Teofil Wiśniowski (architekt) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Teofil Wiśniowski

Data i miejsce urodzenia	1869 Kołomyja
Data i miejsce śmierci	3 lutego 1936 Warszawa
Praca
Styl	historyzm modernizm
Projekty	konserwacja zabytków
Multimedia w Wikimedia Commons

Teofil Korneliusz Wiśniowski (ur. 1869 w Kołomyi, zm. 3 lutego 1936 w Warszawie) – architekt, od 1918 do 1930 konserwator zabytków na m. st. Warszawę i okolicę. Projektant wielu budynków w Warszawie w okresie przed i po I wojnie światowej.

Biogram[edytuj | edytuj kod]

Pochodził z patriotycznej rodziny, z zubożałej szlachty polskiej^{[potrzebny przypis]}. Jego stryjeczny dziadek, też Teofil Wiśniowski, był działaczem niepodległościowym, straconym we Lwowie w 1847 roku. Brat geologa, Tadeusza Wiśniowskiego^{[potrzebny przypis]}.

Uczył się w Gimnazjum św. Anny w Krakowie^{[potrzebny przypis]}, a następnie w Wyższej Szkoły Przemysłowej w Krakowie. W 1900 przeniósł się do Warszawy. Nauczał w Muzeum Rzemiosł i Sztuki Stosowanej oraz w Szkole Wawelberga i Rotwanda. Podczas I wojny światowej jako poddany austriacki został ewakuowany do Moskwy, gdzie pracował w Komitecie Polskim w dziale rejestracji zabytków wywiezionych z Polski i znajdujących się w Rosji, oraz w Komitecie Pomocy Ofiarom Wojny^{[potrzebny przypis]}. W 1918 powołany przez Ministra Sztuki i Kultury na pierwszego konserwatora zabytków na m. st. Warszawę i okolicę. Stanowisko to piastował do 1930. W latach 1923-1930 pełnił jednocześnie funkcję konserwatora województwa łódzkiego^[1].

Aktywny działacz organizacji architektonicznych i artystycznych Warszawy, Lwowa i Krakowa, a także „Sokoła”, Towarzystwa Szkoły Ludowej^{[potrzebny przypis]} i Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Przeszłości. W uznaniu zasług na Walnym Jubileuszowym Zgromadzeniu Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Przeszłości z okazji jego 25-lecia został wybrany jego honorowym członkiem.

Był dwukrotnie żonaty. Pierwszą żoną była Bronisława Semkowicz. Po jej śmierci w 1919 poślubił Aleksandrę Jeżewską, z którą miał syna Janusza Wiśniowskiego (1920–1994), doktora Politechniki Warszawskiej^{[potrzebny przypis]}.

Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 54-3-24)^[2].

Realizacje[edytuj | edytuj kod]

W okresie przed I wojną światową:

• gmach Muzeum Przemysłu Ludowego w Warszawie, ulica Tamka 1,
• Gmach Pracowników Handlowych i Przemysłowych^[3]
• przebudowa kościoła Nawiedzenia Najświętszej Panny Marii na Nowym Mieście,
• przebudowa kościoła w Przybyszowie pod Częstochową,
• przebudowa pałacu w Garkiewicach,
• przebudowa zabytkowego ratusza w Pabianicach,
• cztery szkoły i dom przy ul. Brackiej 18 w Lublinie,
• cukrownia w Garbowie,
• cukrownia w Aszihe w Mandżurii (właścicielem obydwu cukrowni był Bohdan Broniewski)^{[potrzebny przypis]}.

W okresie powojennym:

• szereg domów na Kolonii Lubeckiego w Warszawie, m.in. Filtrowa 79 i trzy domy na jego zapleczu^{[potrzebny przypis]},
• Gmach Stary Technologiczny Politechniki Warszawskiej, ul. Narbutta 86, Warszawa (1934) - współautor Aleksander Damazy Raniecki.
• nieistniejąca kamienica Pracowników Handlowych i Przemysłowych w Warszawie przy Siennej 16,^{[potrzebny przypis]}
• przebudowa kościoła w Sarnowie na Pomorzu,
• szkoła w Garbowie.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

• Nekrolog, „Architektura i Budownictwo” 1936, rok XII, nr 2, s. 37