Teodor Chmielowski – Wikipedia, wolna encyklopedia

Teodor Chmielowski
major artylerii major artylerii
Data i miejsce urodzenia

11 lutego 1892
Kudryńce

Data i miejsce śmierci

21 sierpnia 1920
Jabłonna Lacka

Przebieg służby
Lata służby

1914–1920

Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

11 Pułk Artylerii Polowej

Stanowiska

dowódca dywizjonu

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-ukraińska
wojna polsko-bolszewicka

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości
Grób majora Chmielowskiego

Teodor Chmielowski (ur. 11 lutego 1892 w Kudryńcach, zm. 21 sierpnia 1920 w Jabłonnie Lackiej) – major artylerii Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 11 lutego 1892 w Kudryńcach, w rodzinie Stanisława (ur. 1848) i Marii z Kłopotowskich (1867–1929)[1][2]. Był starszym bratem Marii Ewy (1895–1967), Adama (zm. 1943), inżyniera rolnika, Tadeusza oraz bratankiem Adama Chmielowskiego[3][4].

Teodor uczył się w Zakładzie Naukowo-Wychowawczym Ojców Jezuitów w Chyrowie, w którym w 1911 zdał egzamin maturalny[3][5]. Następnie przez rok studiował na Politechnice Lwowskiej, a ponadto zaliczył 4 semestry prawa na tamtejszym Uniwersytecie[2]. Współpracował z Józefem Hallerem przy organizacji kółek rolniczych[6].

16 sierpnia 1914 wstąpił do Legionów Polskich[2]. Początkowo służył w IV plutonie 3. szwadronu kawalerii. Walczył na froncie karpackim[2]. 21 marca 1915 został mianowany chorążym kawalerii[2][7]. 15 kwietnia 1915 został odkomenderowany do 3 pułku piechoty[2]. Od 17 czerwca 1915 pełnił funkcję adiutanta pułku[2]. 10 sierpnia 1915 został oficerem ordynansowym[2]. Od 25 sierpnia służył w kadrze artylerii w Jeżowie k. Radomska, od 23 września w dywizjonie artylerii kapitana Mieczysława Gałusińskiego ps. „Jełowicki”, od 12 grudnia 1915 w baterii konnej i od 25 maja 1916 w 4. baterii 1 pułku artylerii[2]. 18 sierpnia 1916 został awansowany na podporucznika piechoty ze starszeństwem z 1 lipca 1916[2][7]. 15 lipca 1917 wyznaczony na stanowisko oficera ordynansowego w Komendzie II Brygady[2]. 1 września został awansowany na porucznika piechoty[2]. 9 października został przydzielony do artylerii, pozostając oficerem 3 pp[2]. Po przejściu do Polskiego Korpusu Posiłkowego został dowódcą 1. baterii artylerii[2]. Po bitwie pod Rarańczą (15–16 lutego 1918) ukrywał się do maja we Lwowie i w Warszawie[2]. 10 maja 1918 wstąpił do Polskiej Siły Zbrojnej[2]. Do 25 czerwca służył w 2 pułku piechoty, a następnie w Głównym Urzędzie Zaciągu[2]. W sierpniu został przydzielony do Szkoły Podchorążych, gdzie wykładał naukę o broni[2][8].

Od 22 grudnia 1918 do 22 stycznia służył w 2. baterii 5 pułku artylerii, a od 1 lutego w Sztabie Generalnym[2]. 7 lutego 1919 został awansowany na kapitana piechoty, a następnie odkomenderowany do Armii Polskiej we Francji[2]. 12 marca 1919 przybył do organizującego się we francuskiej miejscowości Martigny-les-Bains 2 pułku artylerii polowej[9][10]. W maju tego roku razem z pułkiem wrócił do kraju i wziął udział w wojnie z Ukraińcami. Dowodził 6. baterią w natarciu na Uhrynów 14 maja, a następnego dnia pod Sokalem rozbił ukraińską baterię za co otrzymał pochwałę armii[11][12]. We wrześniu jego macierzysty oddział został przemianowany na 11 kresowy pułk artylerii polowej[12]. 27 października 1919 objął w nim dowództwo III dywizjonu[2]. 18 kwietnia 1920 na czele dywizjonu wyjechał na front rosyjski[13][14]. Wziął udział w wyprawie kijowskiej, a następnie w walkach odwrotowych[15] i bitwie warszawskiej. Kierując ogniem baterii w czasie forsowania Bugu pod Grannem, został ciężko ranny[16][17]. W następstwie odniesionych ran zmarł 21 sierpnia 1920 w szpitalu polowym nr 504 w Jabłonnie Lackiej[18][2]. 4 września 1920 został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie[1][3][19].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Ś.p. major Teodor Chmielowski. „Rzeczpospolita”. 82, s. 2, 1920-09-05. Warszawa. .
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v Żołnierze Niepodległości : Chmielowski Teodor. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2022-08-20].
  3. ↑ a b c Ś.p. Teodor Chmielowski, major w.p.. „Kwartalnik Chyrowski”. IV, s. 207, listopad 1920. Chyrów. .
  4. ↑ Z Kudryńców do San Remo (1895–1919). Barbara Gołębiowska, 2019. [dostęp 2022-08-21].
  5. ↑ Sprawozdanie 1911 ↓, s. 42, 56.
  6. ↑ Z posiewu śmierci : Mjr artyl. Teodor Chmielowski. „Żołnierz Polski”. 154, s. 4, 1920-09-07. Warszawa. 
  7. ↑ a b Lista starszeństwa 1917 ↓, s. 17.
  8. ↑ Lenkiewicz, Sujkowski i Zieliński 1930 ↓, s. 393.
  9. ↑ Hejnar 1929 ↓, s. 3.
  10. ↑ Osiński 1993 ↓, s. 4.
  11. ↑ Hejnar 1929 ↓, s. 6.
  12. ↑ a b Osiński 1993 ↓, s. 5.
  13. ↑ Hejnar 1929 ↓, s. 9.
  14. ↑ Osiński 1993 ↓, s. 6.
  15. ↑ Hejnar 1929 ↓, s. 9–12.
  16. ↑ Hejnar 1929 ↓, s. 19–20.
  17. ↑ Osiński 1993 ↓, s. 6–8.
  18. ↑ Lista strat 1934 ↓, s. 97.
  19. ↑ Cmentarz Stare Powązki: WOJCIECH CHMIELOWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2022-08-20].
  20. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 38 z 10 października 1922, s. 771.
  21. ↑ M.P. z 1931 r. nr 111, poz. 163.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Teodor_Chmielowski&oldid=71946022”