Tadeusz Kaczyński – Wikipedia, wolna encyklopedia

Tadeusz Kaczyński
Ilustracja
Tablica upamiętniająca Tadeusza Kaczyńskiego w Parku Romualda Traugutta w Warszawie
Data i miejsce urodzenia

18 lutego 1932
Warszawa

Data i miejsce śmierci

10 września 1999
Dolina Chochołowska

Zawód, zajęcie

muzykolog, krytyk muzyczny

Alma Mater

Uniwersytet Jagielloński

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
Tablica upamiętniająca Tadeusza Kaczyńskiego w Parku Romualda Traugutta w Warszawie

Tadeusz Kaczyński (ur. 18 lutego 1932 w Warszawie, zm. tragicznie 10 września 1999 w Dolinie Chochołowskiej[1]) – założyciel i współtwórca Filharmonii im. Romualda Traugutta, muzykolog, krytyk muzyczny, autor wielu książek.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Pochodził z polsko-ormiańskiej rodziny, jego babcia Helena była siostrą Kajetana Amirowicza, proboszcza parafii ormiańsko-katolickiej w Śniatynie[2].

Studia muzykologiczne ukończył na Uniwersytecie Jagiellońskim. Był uczniem prof. Józefa W. Reissa, prof. Zdzisława Jachimeckiego i prof. Stefanii Łobaczewskiej. W późniejszych latach kontynuował edukację muzyczną u Oliviera Messiaena w Paryżu. W latach 1956–1957 był redaktorem muzycznym Polskiego Radia. Od 1960 roku, przez ponad trzy dekady, zasiadał w redakcji „Ruchu Muzycznego”. Przewodniczył Sekcji Muzykologów Związku Kompozytorów Polskich, działał w Stowarzyszeniu Polskich Artystów Muzyków, był członkiem komisji repertuarowej Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień[2][3].

Pozostawił szereg prac o kompozytorach XX wieku i polsko-francuskich stosunkach muzycznych, z których na czoło wysuwają się Rozmowy z Witoldem Lutosławskim (1972, książka tłumaczona na język niemiecki: 1976, angielski: 1984) i Messiaen (1984) oraz Andrzej Panufnik i jego muzyka (1994). Był pierwszym po II wojnie światowej polskim muzykologiem, który przeprowadził wywiad z Aleksandrem Tansmanem, przypominając krajowej opinii publicznej sylwetkę i twórczość osiadłego w Paryżu polskiego kompozytora[4].

W 1981 roku był członkiem Komisji Kultury NSZZ Solidarność regionu Mazowsze. Podczas stanu wojennego działał w Prymasowskim Komitecie Pomocy Osobom Pozbawionym Wolności i ich Rodzinom[2][3].

Założyciel, autor scenariuszy i kierownik artystyczny Filharmonii im. Romualda Traugutta w Warszawie. W pierwszych latach swego istnienia filharmonia działała nielegalnie, gdyż powstała w okresie stanu wojennego jako grupa muzyków i aktorów, zajmująca się przypominaniem zakazanych w PRL i w związku z tym nieznanych młodemu pokoleniu pieśni patriotycznych. Koncerty odbywały się przeważnie w kościołach Warszawy (św. Jacka, Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny i św. Stanisława Kostki) i innych miast. Po 1989 roku filharmonia rozszerzyła swą działalność występując w prestiżowych salach koncertowych, na festiwalach i zagranicą[5].

Na wniosek Ministra Kultury i Sztuki za swoje zasługi Tadeusz Kaczyński został odznaczony pośmiertnie przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski[3].

Wybrane publikacje[edytuj | edytuj kod]

  • Rozmowa z Aleksandrem Tansmanem, „Ruch Muzyczny” 1967, nr 12, s. 6–7.
  • Dzieje sceniczne Halki, Kraków 1969.
  • Młodzi kompozytorzy polscy w Paryżu w latach 1926–1950 a stosunki muzyczne polsko-francuskie, „Muzyka” 1972, nr 2, s. 106–127.
  • Rozmowy z Witoldem Lutosławskim, Kraków 1972.
  • Rozmowa z Aleksandrem Tansmanem, „Ruch Muzyczny” 1973, nr 20, s. 3–5.
  • Rozmowa z Aleksandrem Tansmanem, „Ruch Muzyczny” 1974, nr 1, s. 11–13.
  • Gespräche mit Witold Lutosławski, Leipzig 1976.
  • Między Polską a Francją, „Ruch Muzyczny” 1977, nr 13, s. 6–7.
  • Stowarzyszenie Młodych Muzyków Polaków w Paryżu, „Muzyka” 1978, nr 3, s. 5–15.
  • Oliviera Messiaena „Kwartet na koniec świata”, „Muzyka” 1978, nr 4, s. 43–68.
  • Messiaen, Kraków 1984.
  • Conversations with Witold Lutoslawski, London 1984.
  • Lutosławski, ou la conscience du compositeur [w:] Komponisten des 20. Jahrhunderts in der Paul Sacher Stiftung, red. Hans Jörg Jans, Felix Meyer, Ingrid Westen, Basel 1986.
  • Andrzej Panufnik i jego muzyka, Warszawa 1994.
  • Lutosławski. Życie i muzyka, Warszawa 1994.
  • Lwów w muzyce polskiej, „Kamerton” 1996, nr 1/2, s. 2–6.
  • Witold Lutosławski w świetle korespondencji. W drugą rocznicę śmierci, „Ruch Muzyczny” 1996, nr 3, s. 6–7.
  • Niedoceniony przez swoich. W drugą rocznicę śmierci Witolda Lutosławskiego, „Tygodnik Powszechny” 1996, nr 8, s. 13.
  • Trudny powrót. Piąta rocznica śmierci Andrzeja Panufnika, „Tygodnik Powszechny” 1996, nr 44, s. 14.
  • Wizyta u Henriego Dutilleux, „Ruch Muzyczny” 1996, nr 8, s. 5–9.
  • Tansman i jego czasy [rec.] Janusz Cegiełła, Dziecko szczęścia. Aleksander Tansman i jego czasy, T. 1–2, Łódź 1996, „Ruch Muzyczny” 1997, nr 2, s. 38–39.
  • Tansman znów w Paryżu, „Ruch Muzyczny” 1998, nr 1, s. 12–14.
  • Entre la Pologne et la France [w:] Hommage au compositeur Alexandre Tansman (1897–1986), red. Pierre Guillot, Paris 2000.
  • Lutosławski nieznany, „Ruch Muzyczny” 2007, nr 3, s. 6–13.
  • Konstytucja 3 Maja w pieśni i piosence [w:] Witaj, majowa jutrzenko. Konstytucja 3 Maja w pieśni i piosence, oprac. Adam Buszko, Warszawa 2014.

Dyskografia[edytuj | edytuj kod]

  • Kolędy patriotyczne, oprac. Tadeusz Kaczyński, wyd. Agencja Impresaryjna Cantus Krzysztof Kur, Filharmonia im. Romualda Traugutta, 1991.
  • Pieśni Powstania Warszawskiego, oprac. Tadeusz Kaczyński, wyd. Agencja Impresaryjna Cantus Krzysztof Kur, Filharmonia im. Romualda Traugutta, 1994.
  • My, Pierwsza Brygada. Pieśni legionowe i ułańskie, oprac. Tadeusz Kaczyński, wyd. Filharmonia im. Romualda Traugutta, 1998.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Zginął Tadeusz Kaczyński. Dziennik Polski, 1999-09-11. [dostęp 2020-02-22].
  2. a b c Fundacja Ormiańska, Aleja Tadeusza Kaczyńskiego polskiego patrioty o ormiańskich korzeniach [online], 2011.
  3. a b c Krzysztof Kur, Tadeusz Kaczyński [online].
  4. Tadeusz Kaczyński, Rozmowa z Aleksandrem Tansmanem, "Ruch Muzyczny" 1967, nr 12, s. 6–7.
  5. Anna Iwanicka-Nijakowska, Filharmonia im. Romualda Traugutta w Warszawie [online], 2006.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Andrzej Chłopecki, Tadeusz Kaczyński. Zostały teksty, „Ruch Muzyczny” 1999, nr 25, s. 8–9.
  • Jacek Marczyński, W cieniu swoich bohaterów. Tadeusz Kaczyński, „Rzeczpospolita” 1999, nr 218, s. A8.
  • Piotr Wierzbicki, Tadeusz Kaczyński, „Gazeta Polska” 1999, nr 38, s. 18.
  • Małgorzata Gąsiorowska, Jacek Marczyński, Boży szaleniec. Tadeusz Kaczyński (1932–1999), „Tygodnik Powszechny” 1999, nr 42, s. 15.
  • Paweł Zawadzki, Tadeusz Kaczyński, „Tygodnik Solidarność” 1999, nr 40, s. 18.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]