French
DeutschTadeusz Joteyko – Wikipedia, wolna encyklopedia
 Portret Tadeusza Joteyki autorstwa Józefa Grodzickiego, 1898 r. | |
| Data i miejsce urodzenia | 1 kwietnia 1872 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Instrumenty | skrzypce |
| Gatunki | |
| Zawód | dyrygent, kompozytor, pedagog muzyczny |
| Odznaczenia | |
 | |
Tadeusz Joteyko (ur. 1 kwietnia 1872 w Poczujkach k. Kijowa, zm. 20 sierpnia 1932 w Cieszynie) – polski kompozytor, dyrygent chórów, pedagog.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w Poczujkach - majątku należącym do rodziców Tadeusza Lucjana i Karoliny z Odrowążów Kurzańskiej. Miał troje rodzeństwa, w tym Józefę Joteyko, wybitną uczoną, neurolog, psycholog, pedagog i lekarz. W 1873 razem z rodziną przeniósł się do Warszawy. Od 12. roku życia uczył się gry na skrzypcach. W latach 1889–1891 studiował w konserwatorium w Brukseli, a w 1891–1895 w Instytucie Muzycznym w Warszawie, gdzie był uczniem Zygmunta Noskowskiego (kompozycja) i Aleksandra Cinka (wiolonczela); już podczas studiów działał jako dyrygent chórów. W 1897 został dyrygentem towarzystwa śpiewaczego Lutnia w Radomiu. W latach 1900–1902 był wiolonczelistą w Teatrze Wielkim w Warszawie, od 1902 dyrygentem towarzystwa muzycznego w Łodzi, a następnie w Kaliszu. W 1914 osiadł na stałe w Warszawie, gdzie został profesorem konserwatorium. Występował w Warszawie na licznych koncertach jako dyrygent zespołów chóralnych, a podczas I wojny światowej również jako dyrygent orkiestry symfonicznej filharmonii. Popularyzował muzykę: organizował koncerty szkolne, wygłaszał prelekcje o muzyce, pisał książki i artykuły. Był współzałożycielem, a następnie prezesem Stowarzyszenia Przyjaciół Sztuki, w którym przeprowadził szereg koncertów poświęconych współczesnej muzyce polskiej. W ostatnim roku życia pełnił funkcję wiceprezesa i skarbnika Stowarzyszenia Kompozytorów Polskich.
Spoczął na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 114-1-20)[1].
Wybrane dzieła[edytuj | edytuj kod]
Był encyklopedystą. Został wymieniony w gronie 180 edytorów pięciotomowej Ilustrowanej encyklopedii Trzaski, Everta i Michalskiego wydanej w latach 1926–1928 gdzie zredagował hasła związane z współczesną muzyką polską[2][3]. Napisał również:
Opery: Grajek (wykonana w Warszawie 1919)[4], Zygmunt August (1925), Królowa Jadwiga (1928), Kiliński (pozostawiona w rękopisie); muzyki orkiestrowej: Szkice morskie (1924), autor śpiewników i podręczników muzyki m.in. Zasady muzyki (1914).
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (7 listopada 1925)[5]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: TADEUSZ JOTEYKO, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-02-15].
- ↑ Trzaska 1939 ↓.
- ↑ Lam 1926 ↓.
- ↑ Karol Stromenger, Przewodnik operowy, „Books Abroad”, 38 (4), 1964, s. 142, DOI: 10.2307/40119218, ISSN 0006-7431, JSTOR: 40119218 [dostęp 2022-04-13].
- ↑ M.P. z 1925 r. nr 262, poz. 1083 „za wybitną twórczość na polu sztuki”.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Stanisław Lam: Ilustrowana encyklopedia Trzaski, Everta i Michalskiego, t.I (A-E). Warszawa: Trzaska, Evert i Michalski, 1926.
- Trzaska, Katalog wydawnictw Trzaski, Everta i Michalskiego, Warszawa: Trzaska, Evert i Michalski, 1939.
- Zofia Chechlińska: Joteyko Tadeusz. W: Elżbieta Dziębowska: Encyklopedia muzyczna PWM. T. 4: hij część biograficzna. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1993, s. 511–513. ISBN 83-224-0453-0. OCLC 180641615. (pol.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Publikacje Tadeusza Joteyko w serwisie Polona.pl