Szaleństwa (grafiki Goi) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Szaleństwa (hiszp. Disparates) lub Przysłowia (hiszp. Proverbios) lub Sny (hiszp. Sueños) – seria 22 rycin wykonanych przez Francisca Goyę techniką akwaforty, akwatinty i suchej igły. Ryciny powstały w latach 1815–1823[1].

Jest to najtrudniejsza do zinterpretowania seria rycin Goi, stąd różne jej tytuły, z których najtrafniejszym wydaje się tytuł Szaleństwa. Ryciny są pełne onirycznych wizji, przemocy i seksualności oraz krytyki władzy[1]. Wyrażają absurd egzystencji, siłę zła, wszechobecność obłudy, nieuchronne zwycięstwo cierpienia, starości i śmierci. Miejsce tłumu wypełniły groźne potwory, absurdalne i nierealne zjawy – owoce halucynacji i majaczeń[2].

Ryciny nie zostały opublikowane za życia malarza. W 1864 roku Królewska Akademia Sztuk Pięknych św. Ferdynanda po raz pierwszy wydała 18 rycin, a w 1877 po odnalezieniu pozostałych czterech wydano kompletną serię. Wydawcy cyklu nie wiedząc o istnieniu odbitek opatrzonych przez Goyę tytułami błędnie nazwali je Przysłowiami, uznając je za ilustracje znanych przysłów hiszpańskich[2].

Ryciny[edytuj | edytuj kod]


Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Robert Hughes: Goya. Artysta i jego czas. Warszawa: WAB, 2006, s. 351. ISBN 83-7414-248-0. OCLC 569990350.
  2. a b Rose Marie Hagen, Rainer Hagen: Francisco Goya. Warszawa: Taschen, 2003, s. 102. ISBN 83-89192-40-3.
  3. Francisco Goya y Lucientes Grafiki. Katarzyna Sołtan (red.). Kraków: Muzeum Narodowe w Krakowie, 2002, s. 159–175. ISBN 83-87312-87-8.