Sucha Góra (Bytom) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Sucha Góra
Dzielnica Bytomia
Ilustracja
Park Grota na Suchej Górze
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miasto

Bytom

Data założenia

XVIII wiek

W granicach Bytomia

1975

SIMC

0938858

Powierzchnia

5,07[1] km²

Wysokość

314–346 m n.p.m.

Populacja (2018)
• liczba ludności


3704[2]

• gęstość

731 os./km²

Strefa numeracyjna

32

Kod pocztowy

41-935

Tablice rejestracyjne

SY

Położenie na mapie Bytomia
Położenie na mapie
50°24′12,00″N 18°52′19,82″E/50,403333 18,872172

Sucha Góra (niem. Trockenberg) – miejscowość, będąca częścią miasta Bytomia, przyłączona do Bytomia w 1975. Została założona w 1778 jako kolonia Piekar Rudnych na południowym stoku Suchej Góry (jednego ze wzniesień Garbu Tarnogórskiego). W latach 1822–1951 Sucha Góra była samodzielną gminą, w latach 1954–1972 gromadą, zaś w latach 1973–1975 dzielnicą Radzionkowa[3].

Ulica 9 Maja w kwietniu 2012
Ulica 9 Maja na początku XX wieku
Pozostałości po kopalni odkrywkowej (maj 2010)

Nazwa Sucha Góra jest przeniesiona z nazwy góry na kolonię, która stała się samodzielną gminą, a następnie częścią Bytomia. W alfabetycznym spisie miejscowości na terenie Śląska wydanym w 1830 roku we Wrocławiu przez Johanna Knie wieś występuje pod polską nazwą Suchogóra, oraz nazwą niemiecką Trockenberg[4].

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Sucha Góra pierwotnie była kolonią pobliskich Piekar Rudnych, przekształconą w XIX wieku w samodzielną wieś. Już od XIII wieku prowadzono tu wydobycie rudy żelaza i galeny. Po wyczerpaniu się zasobów galeny w połowie XVIII wieku rozpoczęto eksploatację złóż galmanu, który wydobywano do początku XX wieku. W roku 1889 uruchomiono w Bobrownikach (w sąsiedztwie Suchej Góry) kopalnię dolomitu „Blachówka”. Miejscowość miała typowo górniczy charakter, ale wydobywano tu rudy metali i dolomit, a nie węgiel kamienny.

Po plebiscycie na Górnym Śląsku Sucha Góra znalazła się w granicach Polski.

W miejscowości istnieje klub sportowy – Czarni Sucha Góra, który został założony w 1920 roku.

Na szczycie Suchej Góry znajdował się główny pruski punkt triangulacyjny.

Topografia i kolonie tworzące Suchą Górę

[edytuj | edytuj kod]

Centrum Suchej Góry znajduje się dziś przy skrzyżowaniu ul. Strzelców Bytomskich, Niepodległości i 9 Maja. Pierwotnie zabudowa Suchej Góry rozciągała się od obecnych ulic Niepodległości i 9 Maja (gdzie przy obecnej ul. Strzelców Bytomskich stał krzyż, upamiętniający południową granicę pierwotnej kolonii), aż do ulic Holeczków i Kawki, które stanowiły granicę z Bobrownikami. Stąd zabudowania po zachodniej (lewej) stronie tych ulic do lat 70. XX wieku, łącznie z budynkiem dawnej dyrekcji Zakładów Dolomitowych, znajdowały się w Bobrownikach.

Sucha Góra posiadała od końca XIX wieku mały plac targowy przy obecnej poczcie, będący poszerzeniem obecnej ul. Strzelców Bytomskich,

Na obszarze Suchej Góry powstały dwie kolonie, a w jej pobliżu, w Bobrownikach dwie następne oraz nowe osiedle, które ostatecznie weszły w skład obecnej miejscowości:

  • Ruda (niem. Ruda) – kolonia Suchej Góry, położona w okolicy północnej części ul. Wyszyńskiego; założona w końcu XIX wieku przy skrzyżowaniach obecnych ulic: Wyszyńskiego z 9 Maja i Kadłubka, rozrośnięta w kierunku wschodnim o ul. Kadłubka i północnym o ulice Kokota, Obrońców Westerplatte i Miłą;
  • Malok (niem. Kolonie Malok) – kolonia Suchej Góry, położona w okolicy środkowej i południowej części ul. Wyszyńskiego; założona na początku XX wieku przy obecnej ul. Wyszyńskiego (posesje 33-39), na północ od skrzyżowania z ul. Galmanową, później rozrosła się na południe, wzdłuż ul. Wyszyńskiego oraz na zachód o ulice: Herdy, Korczaka, Jaskółki i Skargi;
  • Lazarówka (niem. Lazarowka) – kolonia Bobrownik, położona pierwotnie w środkowej części obecnej ul. Lazarówka, na zachód od skrzyżowania z ul. Holeczków, rozrośnięta o zachodnią część ul. Lazarówka;
  • Blachówka (niem. Blechowka) – kolonia Bobrownik, położona przy obecnej ul. Blachówka, rozrośnięta o ul. Polną oraz przyległy odcinek ul. Władysława Łokietka w stronę Stolarzowic i sąsiednie ulice: Wiejską, Malinową i Jagodową;
  • Segiet – współczesne osiedle deweloperskie położone przy ul. Segiet, na dawnym terytorium Bobrownik, między Blachówką a Lazarówką.

Na przełomie lat 20. i 30. XX wieku zabudowania Rudy połączyły się z Malokiem i odtąd na mapach obie kolonie są oznaczane wspólnie jako Ruda.

Obecnie wszystkie wymienione kolonie wraz z Suchą Górą tworzą jedną część miasta Bytom. Prawie połowę obszaru miejscowości stanowi Las Segiecki z rezerwatem przyrody „Segiet”.

Kalendarium

[edytuj | edytuj kod]
  • 1778: na polach Piekar Rudnych powstała kolonia fryderycjańska Trockenberg = Sucha Góra
  • 1822: Sucha Góra została samodzielną gminą
  • 1867: Sucha Góra liczyła 956 mieszkańców
  • 1874: w Suchej Górze otwarto szkołę podstawową
  • 1896: przy głównym skrzyżowaniu z szosą bytomską powstała kapliczka ufundowana przez mieszkańców Suchej Góry i karczmarza Jakobowitza, jako przebłaganie za upijanie suchogórzan
  • 1902: w Suchej Górze powstała ochotnicza straż pożarna
  • 1904: Sucha Góra została podłączona do wodociągu z szybu „Adolf”
  • 1920: powstał Klub Sportowy „Czarrni” Sucha Góra
  • 1945: do Suchej Góry i okolicznych miejscowości wkroczyła Armia Czerwona, mordy i prześladowania ludności niemieckojęzycznej
  • 1959: poświęcony został długo oczekiwany kościół na Suchej Górze
  • 1972: Sucha Góra została przyłączona do Radzionkowa
  • 1975: Sucha Góra jako dzielnica Radzionkowa została przyłączona wraz z całym Radzionkowem do Bytomia
  • 2005: suchogórski Klub Sportowy „Budowlani” powrócił do dawnej nazwy „Czarni”
  • 2012: odsłonięcie na suchogórskim cmentarzu płyty upamiętniającej ofiary tragedii górnośląskiej 1945–1948
  • 2012: ustanowienie Zespołu Przyrodniczo-Krajobrazowego „Suchogórski Labirynt Skalny”

Zabytki i miejsca historyczne

[edytuj | edytuj kod]
  • neogotycka kaplica,
  • kamienice oraz inne zabudowania przy ul. Strzelców Bytomskich i ul. 9 maja,
  • dawny kamieniołom dolomitu,
  • betonowy krzyż przy ul. Strzelców Bytomskich z 1890 roku,
  • pruski punkt triangulacyjny Sucha Góra (niem. Trockenberg) z 1852 roku.

Atrakcje turystyczne

[edytuj | edytuj kod]
  • „Dolomity Sportowa Dolina” – całoroczne centrum sportowo-rekreacyjne w wyrobisku nieczynnej kopalni dolomitu Blachówka
  • rezerwat leśny „Segiet” (buczyna)
  • Park Grota

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]