French
DeutschStefania Zahorska – Wikipedia, wolna encyklopedia
 | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie | pisarka, historyk i krytyk sztuki |
Stefania Zahorska, pseud. Pandora, właściwie Stefania Ernestyna Leser (ur. 25 kwietnia 1890 w Krakowie, zm. 6 kwietnia 1961 w Londynie)[1] – polska pisarka, publicystka, historyk i krytyk sztuki[2].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodziła się w zasymilowanej rodzinie żydowskiej[2]. Była absolwentką historii sztuki i filozofii na Uniwersytecie Jagiellońskim. Kontynuowała studia w Budapeszcie, Berlinie i Paryżu. Po obronie dysertacji doktorskiej na UJ przeniosła się do Warszawy, gdzie pracowała jako docent w Wolnej Wszechnicy Polskiej. Była jedną z pierwszych osób profesjonalnie uprawiających w Polsce krytykę artystyczną[3]. W latach 1924–1925 pełniła funkcję kierowniczki działu sztuki „Przeglądu Warszawskiego”. Była stałą współpracowniczką tygodnika „Wiadomości Literackie”. W roku 1936 publikowała w dwutygodniku „Oblicze Dnia”. W roku 1934 przebywała w Niemczech oraz w ZSRR, stosunki panujące w tych państwach opisała w cyklu reportaży. W latach 30. XX wieku była ponadto tłumaczem przysięgłym języka węgierskiego przy Sądzie Okręgowym w Warszawie[4]. W 1937 zadebiutowała powieścią Korzenie, w której zawarła wątki autobiograficzne. Po wybuchu II wojny światowej przedostała się do Francji, a w 1940 do Anglii, gdzie mieszkała aż do śmierci[2]. Uczestniczyła w organizacji Stowarzyszenia Pisarzy Polskich w Londynie. Tworzyła książi o sztuce, powieści i sztuki teatralne[1].
Laureatka Nagrody Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie w 1956 roku[5].
Twórczość pisarska[edytuj | edytuj kod]
- Stefania Zahorska: Matejko, Warszawa : Gebethner i Wolff, 1925
- Stefania Zahorska: Dzieje malarstwa polskiego, Warszawa : „Wiedza o Polsce”. 1932
- Stefania Zahorska: Ofiara, rys. Feliksa Topolskiego, Londyn : Społeczność Akademicka U.S.B., 1955
- Stefania Zahorska: Smocza 13 : dramat w 3 aktach Londyn : „Nowa Polska”. 1945
- Stefania Zahorska: Warszawa - Lwów 1939 : powieść Londyn : Polska Fundacja Kulturalna, 1964
- Stefania Zahorska: Stacja Abbesses, rys. Feliksa Topolskiego, Londyn : Oficyna Poetów i Malarzy, 1952.
- Stefania Zahorska: Ziemia pojona gniewem, Londyn : B. Świderski, 1961
- Stefania Zahorska: Szkice o literaturze i sztuce, Warszawa : „Twój Styl”. 1995 ISBN 83-85443-92-4
- Stefania Zahorska: „Wybór pism, reportaże, publicystyka, eseje” wstęp i opracowanie Anna Nasiłowska IBL 2010 ISBN 978-83-61750-06-2
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Lesław M. Bartelski: Polscy pisarze współcześni, 1939-1991 : Wydawnictwo Naukowe PWN ISBN 83-01-11593-9
- Anna Nasiłowska: Interdyscyplinarny umysł Stefanii Zahorskiej „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” - Warszawa 2012 nr 3-4. PL ISSN 0023-589X.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Zahorska Stefania, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2024-02-02].
- ↑ a b c Stefania Zahorska. kody.miastoliteratury.pl. [dostęp 2024-02-02].
- ↑ Tomasz Gryglewicz, Parę uwag na temat krytyki artystycznej dawniej i dzisiaj. Poświęcone pamięci prof. Mieczysława Porębskiego, ostatniego krytyka w dawnym (dobrym) stylu, w: Krytyka sztuki – filozofia, praktyka, dydaktyka, red. Łukasz Guzek, Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku, Międzywydziałowy Instytut Nauk o Sztuce, Gdańsk 2013, s. 9–13, https://pbc.gda.pl/Content/42837/Krytyka%20Sztuki.pdf s. 10-11. Autor podaje błędnie imię Helena.
- ↑ Ogólna list tłumaczów przysięgłych, ustanowionych na mocy rozporządzenia ministra sprawiedliwości z dnia 24 grudnia 1928 r. o tłumaczach przysięgłych (Dz. U. R. P. Nr. 104, Poz. 943) według stanu z dnia 15 stycznia 1935 r.. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Sprawiedliwości”, s. 36, Nr 2 z 15 stycznia 1935. Ministerstwo Sprawiedliwości.
- ↑ Lista laureatów – 1951-2011