Stefan Pasławski – Wikipedia, wolna encyklopedia

Stefan Wiktor Paweł Pasławski
Ilustracja
generał brygady generał brygady
Data i miejsce urodzenia

25 maja 1885
Warszawa, Królestwo Polskie

Data i miejsce śmierci

17 lipca 1956
Bangor, Wielka Brytania

Przebieg służby
Lata służby

1909–1910
1914–1939

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

20 Dywizja Piechoty
29 Dywizja Piechoty
Obszar Warowny „Wilno”
2 Brygada OP
6 Brygada OP
Straż Celna
Straż Graniczna

Stanowiska

dowódca pułku piechoty
dowódca brygady piechoty
dowódca piechoty dywizyjnej
zastępca komendanta obszaru warownego
dowódca brygady ochrony pogranicza
główny inspektor Straży Celnej
komendant główny Straży Granicznej

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa

Odznaczenia
Odznaka honorowa za Rany i Kontuzje - dwukrotnie ranny
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Niepodległości Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, czterokrotnie) Złoty Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Odznaka Honorowa Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej Wielki Oficer Orderu Orła Białego (Serbia)

Stefan Wiktor Paweł Pasławski (ur. 25 maja 1885 w Warszawie, zm. 17 lipca 1956 w Bangor) – generał brygady Wojska Polskiego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Stefan Pasławski urodził się 25 maja 1885 roku w Warszawie, w rodzinie Karola i Marii z Litauerów. Maturę uzyskał w IV Gimnazjum we Lwowie i dwa lata studiował prawo na lwowskim uniwersytecie. 16 grudnia 1905 roku został wybrany członkiem wydziału Czytelni Akademickiej we Lwowie (prócz niego także m.in. Czesław Mączyński, Tadeusz Wolfenburg)[1]. Był oficerem rezerwy cesarskiej i królewskiej armii. W okresie od 1 października 1909 do 30 września 1910 roku odbył obowiązkową jednoroczną służbę wojskową. W okresie od 9 lipca 1908 do 31 lipca 1914 roku był jednym z organizatorów i członkiem Rady Naczelnej Drużyn Bartoszowych[2]. 10 sierpnia 1914 roku wstąpił do Legionu Wschodniego, a po jego rozwiązaniu do 3 pułku piechoty Legionów Polskich. 29 października 1914 roku w czasie bitwy pod Mołotkowem został ranny. Od 11 listopada 1915 do 17 listopada 1916 roku był komendantem Stacji Zbornej i Transportowej dla polskich legionistów (niem. Sammel- und Transportstellen für polnische Legionäre) w Budapeszcie, w której „ogromnym nakładem pracy i wydatków z własnej kieszeni” zorganizował bibliotekę[3].

Od 1918 roku w Wojsku Polskim. Szef sztabu Dowództwa Okręgu Generalnego „Lublin” w Lublinie, zastępca komendanta wojskowego Warszawy, dowódca Białostockiego Pułku Strzelców, XL Brygady Piechoty, piechoty dywizyjnej 20 Dywizji Piechoty, a następnie 29 Dywizji Piechoty w Grodnie.

3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu pułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 59. lokatą w korpusie oficerów piechoty. Jego oddziałem macierzystym był 79 pułk piechoty w Słonimiu[4]. W marcu 1923 roku został zastępcą komendanta Obozu Warownego „Wilno”[5]. W listopadzie 1925 roku został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza i mianowany dowódcą 2 Brygady Ochrony Pogranicza w Baranowiczach[6]. W maju 1926 roku został przesunięty na stanowisko dowódcy 6 Brygady Ochrony Pogranicza w Wilnie[7]. W czerwcu 1927 roku został przeniesiony z KOP do dyspozycji Ministra Spraw Wojskowych z równoczesnym przeniesieniem służbowym do Ministerstwa Skarbu na stanowisko głównego inspektora Straży Celnej[8]. Następnie został komendantem głównym Straży Granicznej.

1 stycznia 1928 roku Prezydent RP Ignacy Mościcki awansował go na generała brygady ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 roku i 1. lokatą w korpusie generałów[9].

W latach 1928–1934 dowodził Okręgiem Korpusu Nr VIII w Toruniu. Z dniem 30 września 1934 roku został przeniesiony w stan nieczynny bez prawa do poborów[10].

W okresie od 29 września 1934 roku do 14 lipca 1936 roku był wojewodą białostockim, a od 14 lipca 1936 roku[11] do 20 stycznia 1939 wojewodą stanisławowskim. W czerwcu 1938 otrzymał tytuł członka honorowego Związku Młodej Wsi województwa stanisławowskiego[12]. 20 stycznia 1939 roku został powołany na stanowisko dyrektora Biura Inspekcji w Zarządzie Centralnym Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. 24 kwietnia 1939 roku został przeniesiony ze stanu nieczynnego w stan spoczynku.

Po kampanii wrześniowej został internowany w Rumunii, w obozie w Băile Herculane, a później w Târgoviște. Od wiosny 1941 roku do wiosny 1945 roku przebywał w niewoli niemieckiej. Od października 1942 roku był jeńcem Oflagu VI B Dössel. Na emigracji we Francji następnie w Wielkiej Brytanii, od sierpnia 1951 mieszkał w Polskim Osiedlu w Penrhos (Walia)[13]. Zmarł 17 lipca 1956 roku w Bangor w Walii.

Jego oną była Aleksandra Pasławska z domu Judycka (zm. 1944)[14][15], która była przewodniczącą Obwodu Związku Harcerstwa Polskiego w Stanisławowie[16].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

Pod koniec 1938 poświęcono wybudowany Dom Ludowy TSL im. wojewody generała Stefana Pasławskiego w Żurawnie[28].

Z dniem 16 maja 2010 Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji, Jerzy Miller nadał Warmińsko-Mazurskiemu Oddziałowi Straży Granicznej w Kętrzynie imię gen. bryg. Stefana Pasławskiego.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Kronika. „Słowo Polskie”, s. 7, Nr 2 z 2 stycznia 1906. 
  2. Maria Dayczak-Domanasiewicz: Drużyny Bartoszowe. cracovia-leopolis.pl. [dostęp 2016-07-17].
  3. Andrzej Wais, Komenda placu i stacji zbornej Legionów Polskich w Budapeszcie, „Panteon Polski” nr 12, Lwów 1 lipca 1925 roku, s. 6–8.
  4. Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 8 czerwca 1922 roku, Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1922, s. 20.
  5. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 18 z 28 marca 1923 roku.
  6. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 124 z 20 listopada 1925 roku.
  7. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 19 z 6 maja 1926 roku.
  8. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 16 z 11 czerwca 1927 roku.
  9. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 1 z 2 stycznia 1928 roku.
  10. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku.
  11. Nowy wojewoda stanisławowski Generał Pasławski. „Wschód”, s. 3, Nr 18 z 20 lipca 1936. 
  12. Zjazd Związku Młodej Wsi województwa stanisławowskiego. „Wschód”. Nr 88, s. 4, 30 czerwca 1938. 
  13. Karolina Grodziska: Polskie groby na cmentarzach północnej Walii. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 2004, s. 192. ISBN 83-88857-87-8.
  14. Helena Wiórkiewicz. Pamiątki lwowskiej rodziny Drexlerów w zbiorach Muzeum Niepodległości w Warszawie : dar Jadwigi Kern-Bałaty. „Niepodległość i Pamięć”. Nr 20/3-4 (43-44), s. 306, 2013. 
  15. Honorowa Złota Odznaka Związku Szlachty Zagrodowej. „Wschód”. Nr 114, s. 4, 22 stycznia 1939. 
  16. Pożegnanie opiekunki harcerstwa stanisławowskiego p. Aleksandry Pasławskiej. „Wschód”. Nr 121, s. 3, 12 marca 1939. 
  17. a b c d e f Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 555. [dostęp 2020-07-04].
  18. M.P. z 1929 r. nr 274, poz. 630 „za zasługi na polu organizacji Straży Granicznej”.
  19. M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  20. M.P. z 1927 r. nr 258, poz. 708 „za zasługi na polu bepieczeństwa na terenie województw wschodnich”.
  21. M.P. z 1930 r. nr 98, poz. 143 „za zasługi na polu organizacji i wyszkolenia wojska”.
  22. Piętnastolecie L. O. P. P.. Warszawa: Wydawnictwo Zarządu Głównego Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, 1938, s. 287.
  23. Na podstawie fotografii Plik:Pasławski1.jpg
  24. Odznaka pamiątkowa dawnych Harcerzy małopolskich. „Wschód”. Nr 65, s. 11, 10 listopada 1937. 
  25. Odznaka harcerska dla wojewody gen. Pasławskiego. „Wschód”. Nr 69, s. 2, 20 grudnia 1937. 
  26. Pamiątkowy ryngraf Szlachty Zagrodowej dla Stefana Pasławskiego. „Wschód”. Nr 132, s. 3, 28 maja 1939. 
  27. Dziennik Personalny MSWojsk Nr 8/1931, s. 381
  28. Poświęcenie Domu Ludowego T. S. L. w Zurawnie im. wojewody generała Stefana Pasławskiego.. „Wschód”. Nr 109, s. 7, 18 grudnia 1938. 

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Tadeusz Kryska-Karski i Stanisław Żurakowski, Generałowie Polski Niepodległej, Editions Spotkania, Warszawa 1991, wyd. II uzup. i poprawione.
  • Piotr Stawecki, Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918–1939, Warszawa: Bellona, 1994, ISBN 83-11-08262-6, OCLC 830050159.