Stare Mierzwice – Wikipedia, wolna encyklopedia

Stare Mierzwice
wieś
Ilustracja
Bug
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Powiat

łosicki

Gmina

Sarnaki

Liczba ludności (2011)

85[2][3]

Strefa numeracyjna

83

Kod pocztowy

08-220[4]

Tablice rejestracyjne

WLS

SIMC

0019100[5]

Położenie na mapie gminy Sarnaki
Mapa konturowa gminy Sarnaki, u góry znajduje się punkt z opisem „Stare Mierzwice”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej znajduje się punkt z opisem „Stare Mierzwice”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, blisko prawej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Stare Mierzwice”
Położenie na mapie powiatu łosickiego
Mapa konturowa powiatu łosickiego, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Stare Mierzwice”
Ziemia52°20′52″N 22°58′13″E/52,347778 22,970278[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Stare Mierzwice – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie łosickim, w gminie Sarnaki[5][6]. Leży nad Bugiem.

Integralne części wsi Stare Mierzwice[5][6]
SIMC Nazwa Rodzaj
0019130 Stare Mierzwice osada leśna
0019146 Stare Mierzwice osada leśna

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bialskopodlaskiego.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Miejscowość, niegdyś zwana Mierzwiną, a jeszcze wcześniej Mierwicą, została wymieniona w Regestrze popisu zamku mielnickiego w 1545. Wieś miała 48 dymów, czyli domostw[7]. Przy pomiarze włócznej skomasowano rozproszone osadnictwo tworząc regularne wsie ulicówki. Według pomiary włócznej z 1545 Mierzwice będące królewszczyzną (własność królewska) posiadały 26 włók (436 ha), a 1570 już 40 włók (672 ha)[8].

W wykazie miejscowości w ziemi mielnickiej z 1674 Mierzwice figurują jako własność szlachecka starosty drohickiego Zbigniewa Ossolińskiego[9]. W 1792 król Stanisław August Poniatowski nadał ją w dożywotne posiadanie pułkownikowi Byszewskiemu, a po jego śmierci w tym samym roku – wojewodzie podlaskiemu Tomaszowi Aleksandrowiczowi. Później wieś i folwark stały się własnością rządową.

W 1827 wieś liczyła 43 dymy i 224 mieszkańców, a w latach 80. 46 dymów i 430 mieszkańców[10]. W 1849 przeprowadzono regulację[11] (urządzanie) poprzedzające oczynszowanie w dobrach rządowych. Z wydzielonych gruntów w stronę Sarnak utworzono nową wieś Nowe Mierzwice.

We wsi zachowało się kilkanaście drewnianych chat z przełomu XIX i XX w., a także budynki gospodarcze (obory i spichlerzyki), kuźnia z 1910 i murowana kapliczka z rzeźbą św. Jana Nepomucena z początku XX w.[12].

Od 1918 na terenie Mierzwic Starych działała tajna grupa Polskiej Organizacji Wojskowej (POW). Początkowo placówka wchodziła w skład obwodu nr 6 (Sarnaki) Podokręgu IX A, a następnie, od października 1918 podlegała III Okręgowi POW z siedzibą w Siedlcach. Prace organizacyjne, które zainspirowały powstanie lokalnej POW, prowadził na terenie Mierzwic Wiktor Tomir Drymmer, pod pseudonimem „Zygmunt Oyrzanowski”. Pomysłodawcą powstania koła na bazie działań Drymmera był Bronisław Kordaczuk, a komendantem Ludwik Daniluk. Główną bazą grupy był dom Ludwika Daniluka w Mierzwicach Starych[13]. Przykrywką dla politycznej działalności koła został, stworzony przez Drymmera w Mierzwicach Starych, amatorski teatr wiejski. Teatr grał głównie jednoaktówki patriotyczne, m.in. z okresu Powstania Kościuszkowskiego, zyskując niemały rozgłos wśród okolicznej ludności oraz lokalnej żandarmerii, która, słusznie dopatrując się politycznej motywacji grupy, wszczęła w jej sprawie dochodzenie[14]. Po mobilizacji POW in przemianowaniu jej na Wojsko Polskie w listopadzie 1918, członkowie POW z Mierzwic Starych zasilili głównie szeregi 22. Pułku piechoty (pp) w Siedlcach i 34pp w Białej Podlaskiej[15].

Religia[edytuj | edytuj kod]

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Sarnakach.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 129210
  2. ↑ Wieś Stare Mierzwice w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2019-05-11], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  3. ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2019-05-11].
  4. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1196 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  5. ↑ a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
  6. ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. ↑ Dorota Michaluk, Ziemia mielnicka województwa podlaskiego w XVI–XVII wieku, s. 81, Toruń 2002
  8. ↑ Dorota Michaluk: Ziemia mielnicka województwa podlaskiego w XVI–XVII wieku. Toruń, 2002, s. 67.
  9. ↑ Dorota Michaluk: Ziemia mielnicka województwa podlaskiego w XVI–XVII wieku. Toruń, 2002, s. 168.
  10. ↑ Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. VI, s. 357, Warszawa 1885
  11. ↑ Rafał Zubkowicz, Nadleśnictwo Sarnaki. Z dziejów lasów nadbużańskich, s. 51, Sarnaki 2016
  12. ↑ Grzegorz Rąkowski: Przewodnik Polska Egzotyczna II, wydanie IV aktualizowane. Piastów: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2012, s. 54-55. ISBN 978-83-62460-26-7.
  13. ↑ 1. S. Kordaczuk, „Z siedleckiej księgi peowiaków cz. IV. Placówki wschodniego skraju powiatu siedleckiego”, Szkice Podlaskie 9, 206-218, s. 1
  14. ↑ 2. W.T. Drymmer, „W służbie Polsce”, Warszawska Oficyna Wydawnicza „Gryf”, Instytut Historii PAN, s. 54
  15. ↑ 1. S. Kordaczuk, „Z siedleckiej księgi peowiaków cz. IV. Placówki wschodniego skraju powiatu siedleckiego”, Szkice Podlaskie 9, 206-218, s. 2.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Gmina Sarnaki
Wsie
Osady leśne
Integralne
części wsi
  • Dubicze
  • Płosków
  • Proniewszczyzna
  • Stare Mierzwice (SIMC 0019130)
  • Stare Mierzwice (SIMC 0019146)
  • Trojan
  • Walimek
  • Za Stodołami
  • Zabuże

Herb gminy Sarnaki

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Stare_Mierzwice&oldid=72552493”