Sofia Rotaru – Wikipedia, wolna encyklopedia

Sofia Rotaru
Софія Михайлівна Ротару
Sofia Rotaru
ilustracja
Imię i nazwisko

Sofija Mychajliwna Jewdokymenko-Rotaru

Data i miejsce urodzenia

7 sierpnia 1947
Marszynci

Pochodzenie

Ukraina, Mołdawia

Instrumenty

śpiew, gitara, perkusja

Gatunki

pop
dance
muzyka elektroniczna
rhythm and blues
rock

Zawód

piosenkarka, producent muzyczny, autorka tekstów piosenek, kompozytorka, tancerka, aktorka, projektantka mody, pisarka, reżyser

Aktywność

od 1968

Wydawnictwo

Artur-Music
(od 2003)
Extraphone
(od 2002)
Sintez Records
(1991)
Warner Music Group
(1987)
Sony BMG Music Entertainment
(1976)
Krugozor
(1975)
Miełodija
(od 1972)

Powiązania

Karel Gott
Stas Pieha
Nikołaj Baskow
TNMK

Odznaczenia
Nagroda Leninowskiego Komsomołu Ludowy Artysta ZSRR
Bohater Ukrainy „Orderu Państwa” Order „Za zasługi” II klasy (Ukraina) Order Księżnej Olgi I klasy Order Księżnej Olgi III klasy Order Republiki (Mołdawia) Order Honoru Order Przyjaźni Narodów Order „Znak Honoru”
podpis
Strona internetowa

Sofia Rotaru, właściwie Sofija Mychajliwna Jewdokymenko-Rotaru (ukr. Софія Михайлівна Євдокименко-Ротару, ros. София Михайловна Евдокименко-Ротару, rum. Sofia Rotaru; ur. 7 sierpnia 1947 we wsi Marszynci w obwodzie czerniowieckim pod nazwiskiem Rotar) – radziecka i ukraińska piosenkarka, kompozytorka i aktorka pochodząca z rodziny mołdawskiej. Nazywana „artystką trzech narodów”[1]. Śpiewa po rosyjsku, ukraińsku, rumuńsku, słowacku, bułgarsku, niemiecku i angielsku. Była jedną z nielicznych radzieckich artystek, które zdobyły popularność poza ZSRR: znana szczególnie w Czechosłowacji, Finlandii, Korei, Niemczech i Polsce.

Początki

[edytuj | edytuj kod]

Rozpoczęła karierę zwycięstwem w republikańskim konkursie młodych w 1964 roku[1]. Stała się wówczas symbolem nowej kultury muzycznej Ukrainy. W 1968 roku ukończyła Szkołę Muzyczną w Czerniowcach, a 1974 Kiszyniowski Instytut Kultury[2].

W 1968 roku wzięła udział w międzynarodowym konkursie w Sofii. Poznała tam kompozytora Wołodymyra Iwasiuka, który stworzył cykl pieśni opartych na materiale folklorystycznym w aranżacjach tworzących muzykę pop lat 60. i 70. XX wieku. Przyniosło to piosenkarce dużą popularność w całym Związku Radzieckim[3]. W 1974 roku zdobyła drugą nagrodę na festiwalu w Sopocie śpiewając piosenkę „Кто-то” („Ktoś”) z repertuaru i autorstwa Haliny Frąckowiak[4].

Osiągnięcia

[edytuj | edytuj kod]

Jej piosenki stały się klasycznymi utworami radzieckiej i poradzieckiej sceny muzycznej. Sofia Rotaru grała też w filmach muzycznych – debiutowała w 1971 roku w filmie Czerwona Ruta (1971)[5]. Grała główne role w takich filmach, jak Miłości, gdzie jesteś? (1980) oraz Dusza (1981)[5]. Koncertowała w USA, Azji, Europie, Australii. Otrzymała wiele nagród, wyróżnień i medali.

W 1986 roku – jako pierwszej kobiecie – nadano jej tytuł Ludowego Artysty ZSRR. Były prezydent Ukrainy Łeonid Kuczma i prezydent Rosji Władimir Putin nagrodzili Sofię Rotaru w sierpniu 2002 roku (w jej 55. urodziny), przyznając jej tytuł Bohatera Ukrainy za jej „wybitne zasługi w sferze sztuki” (Kuczma)[6] oraz rosyjski Order Honoru za „wielki wkład w rozwój sztuki estradowej i wzmacnianie rosyjsko-ukraińskich więzi kulturowych” (Putin)[7]. Została też odznaczenia m.in. Orderem Księżnej Olgi I i III klasy[8][9], Orderem „Za zasługi” II klasy[10] oraz mołdawskim Orderem Republiki[11].

W repertuarze

[edytuj | edytuj kod]

Źródło:[5]

  • Czerwona ruta (ukr. Червона рута; muz. i słowa Wołodymyr Iwasiuk)
  • Jedna kalina (ukr. Одна калина; muz. Rusłan Kwinta, słowa Witalij Kurowskij)
  • Melancholie (rum. Melancolie) (1978)
  • Dadim Szar zemnoi Detjam (ros. Дадим Шар земной Детям, 1977, wspólnie z „Bolszym Dijetskim Chorem”)
  • Górska Lawenda (ros. Горная Лаванда) (1984)
  • Dzikie łabędzie (ros. Дикие Лебеди; muz. Władimir Matecki, słowa M. Szabrow; 1986)
  • Biała noc (ros. Белая Ночь) (1988)
  • Slajdy (ros. Слайды) (1982)
  • Nie kochaj (ros. Не люби) (2006)
  • Niebo to ja (ros. Небо это я; muz. Rusłan Kwinta, słowa Witalij Kurowskij) (2007)

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

Była zamężna z Anatolijem Jewdokymenko (zm. 2002). Para doczekała się syna Rusłana, który pracuje jako producent muzyczny. Sofia Rotaru ma dwoje wnucząt, dwóch braci i trzy siostry[2].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Софія Ротару - народна артистка трьох країн: України, Росії та Молдови. Ukrinform, 7.08.2012. [dostęp 2024-06-20]. (ukr.).
  2. a b Ротару Софія. Liga.net. [dostęp 2024-06-20]. (ukr.).
  3. София Ротару. svpressa.ru. [dostęp 2024-06-20]. (ros.).
  4. Международный фестиваль польской песни «Сопот» / Międzynarodowy Festiwal Piosenki Polskiej- Sopot Festival. pesnyagoda.my1.ru. [dostęp 2024-06-20]. (ros.).
  5. a b c Ротару София Михайловна. rbc.ru. [dostęp 2024-06-20]. (ros.).
  6. Євдокименко-Ротару Софія Михайлівна. ukrgeroes.com.ua. [dostęp 2024-06-20]. (ukr.).
  7. Путин наградил Софию Ротару орденом Почета за укрепление российско-украинских культурных связей. liga.net, 11.08.2002. [dostęp 2024-06-20]. (ros.).
  8. Указ Президента України № 222/2002 «Про відзначення державними нагородами України». zakon.rada.gov.ua, 6.03.2002. [dostęp 2024-06-21]. (ukr.).
  9. Указ Президента України № 970/99 «Про нагородження відзнакою Президента України „Орден княгині Ольги“». zakon.rada.gov.ua, 9.08.1999. [dostęp 2024-06-21]. (ukr.).
  10. Указ Президентата України № 682/2007 «Про нагородження С. Євдокименко-Ротару орденом „За заслуги“». president.gov.ua. [dostęp 2024-06-21]. (ukr.).
  11. Указ Президента Республики Молдова П. Лучински № 267 «О награждении госпожи Софии Ротару орденом „Ordinul Republicii“». lex.justice.md, 8.08.1997. [dostęp 2024-06-21]. (ros.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]