French
DeutschSobór św. Jerzego w Jassach – Wikipedia, wolna encyklopedia
 IS-II-m-A-04069.02 | |||||||||||||||||||||
| cerkiew | |||||||||||||||||||||
 Widok ogólny | |||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||||||
| Archieparchia | |||||||||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne | 23 kwietnia | ||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
Położenie na mapie okręgu Jassy  | |||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Rumunii  | |||||||||||||||||||||
 47°09′40,1″N 27°34′59,2″E/47,161139 27,583111 | |||||||||||||||||||||
Sobór św. Jerzego, potocznie określany jako Stara Metropolia (rum. Mitropolia Veche) – prawosławna cerkiew w Jassach, przy bulwarze Stefana Wielkiego[1], w jurysdykcji archieparchii Jass Rumuńskiego Kościoła Prawosławnego.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Cerkiew została wzniesiona w latach 1761–1769 z inicjatywy metropolity Mołdawii Gabriela[2], gdy hospodarem mołdawskim był jego brat Jan Teodor[3], w kompleksie zabudowań rezydencji metropolity[4]. Cerkiew posiada dwa ołtarze: św. Jerzego i św. Teodory z Sihli[4]. Jako sobór katedralny przejęła funkcje niezachowanej tzw. Białej Cerkwi położonej nieco dalej na północ[5] i pełniła je do 1887, gdy wyświęcony został sobór św. Paraskiewy, Spotkania Pańskiego i św. Jerzego w Jassach[3]. Po konsekracji nowego soboru Stara Metropolia została zaadaptowana na muzeum i zaczęła ponownie pełnić funkcje sakralne dopiero w 1999, po remoncie w latach 1981–1985[4]. Jej wielkie poświęcenie miało natomiast miejsce po wykonaniu nowej dekoracji wnętrza; ceremonię poprowadzili arcybiskup Aten Chrystodulos i metropolita Mołdawii i Bukowiny Daniel[4].
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Obiekt został zbudowany w stylu barokowym z elementami architektury orientalnej[3] i rosyjskiego klasycyzmu[4]. Według niektórych źródeł połączenie stylów mołdawskiego i zachodnioeuropejskiego baroku zostało zrealizowane bez zrozumienia zastosowanych form, przez co niektóre detale nie łączą się z innymi lub nie pasują do sąsiadujących[1]. Cerkiew wzniesiono na planie trójkonchowym, z bocznymi absydami ukrytymi za ryzalitami. Od frontu obiekt posiada egzonarteks z rzędem dwunastu kamiennych kolumn. Pierwotnie budynek wieńczyła wieża nad nawą, jednak zawaliła się ona razem z całym pierwotnym sklepieniem[3]. Elewacje obiektu zdobione są rzędami pilastrów z korynckimi kapitelami[4] i rzeźbionymi motywami roślinnymi[3].
We wnętrzu budynku znajduje się ikonostas z końca XVIII w.[3], określany jako arcydzieło baroku bałkańskiego[4]. Jest to konstrukcja pięciorzędowa, drewniana, złocona. Szczególnym kultem w świątyni otaczane są ikony Matki Bożej, Chrystusa oraz św. Jerzego, napisane w latach 1804–1805 przez Eustatie Altiniego[3]. W latach 1997–1999 w obiekcie powstały nowe freski, wykonane przez Vasile'a Buzuloiu i jego uczniów. Z kolei w latach 1999–2000 Virgil Moraru wykonał mozaiczną dekorację przedsionka ze scenami Raju oraz sprowadzenia relikwii św. Andrzeja do Jass w 1996[4].
W sąsiedztwie Starej Metropolii znajdują się groby metropolitów Mołdawii: Gabriela, Leona, Jakuba II, Melecjusza i Sebastiana[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Ł. Galusek, M. Jurecki, A. Dumitru, K. Janas, Sz. Żurek, Rumunia oraz Mołdawia. Mozaika w żywych kolorach, Bezdroża, 2015, ISBN 978-83-283-0133-7, s. 423.
- ↑ Bogdan Racu, Mitropolitul Gavriil Calimachi al Moldovei [online], Doxologia - Portal Crestin Ortodox, 20 lutego 2012 [dostęp 2016-06-21] (rum.).
- ↑ a b c d e f g Primaria Iasi :: Biserici si manastiri :: [online], www.primaria-iasi.ro [dostęp 2016-06-21] [zarchiwizowane z adresu 2014-03-05].
- ↑ a b c d e f g h i Iasi :: Biserica Sf. Gheorghe - Mitropolia veche [online], BISERICI.org [dostęp 2016-06-21] [zarchiwizowane z adresu 2013-07-03].
- ↑ Biserica Sfantul Nicolae Domnesc [online], www.crestinortodox.ro [dostęp 2016-06-21].