French
DeutschSid Grauman – Wikipedia, wolna encyklopedia
Sid Grauman, właśc. Sidney Grauman (ur. 17 marca 1879 w Indianapolis, zm. 5 marca 1950 w Hollywood) – amerykański artysta wodewilowy, impresario, właściciel i twórca kin. Zbudował Teatr Chiński, Million Dollar Theatre i Teatr Egipski. Jeden z założycieli Amerykańskiej Akademii Filmowej[1].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Jego ojcem był David Grauman twórca i właściciel teatru wodewilowego w San Francisco, znanego z dobrej, rodzinnej rozrywki. Sid Grauman jako nastolatek występował w restauracji w San Jose w Californi, gdzie wraz ze swoim przyjacielem Joelem Whitehurstem odgrywali skecz polegający na wyławianiu ze znajdującego się w lokalu stawku wrzuconych tam wcześniej talerzy. Następnie przyjaciele zdecydowali się występować jako akrobaci; z czasem jednak Whitehurst zrezygnował po wypadku na scenie. W 1898 Sid i David Grauman udali się do Jukonu, mając nadzieję na wzbogacenie się podczas gorączki złota, jednak nie odnieśli sukcesu, postanowili więc udać się do San Francisco i zająć pracą w showbiznesie[2]. W 1905 otwarli teatry wodewilowe Unique i Lyceum. Gdy po roku pierwszy z nich uległ zniszczeniu w trzęsieniu ziemi, wybudowali na jego miejsce teatr National. W 1908 roku Sid Grauman opuścił San Francisco i udał się najpierw do Nowego Jorku, a następnie do Los Angeles[3]. W 1918 roku otworzył kino Million Dollar Theatre. Sfinansował też budowę pełnych przepychu kin, które stały się jedynymi z najbardziej znanych kin Hollywood – Teatru Chińskiego i Teatru Egipskiego[2]. Organizował pełne przepychu, wystawne premiery filmowe z udziałem gwiazd[2]. Projekcje filmowe w swoich kinach poprzedzał atrakcyjnymi, niezwykle widowiskowymi prologami aktorskimi lub muzycznymi, nawiązującymi do treści filmu; zyskały one wielką popularność wśród publiczności[2][4]. Był jedną z 36 osób, które 11 stycznia 1927 roku spotkały się aby założyć Amerykańską Akademię Sztuki i Wiedzy Filmowej[1]. Zagrał kilka epizodycznych ról w filmach, m.in. w Ben Hurze i Gorączce złota[2]. Przyjaźnił się z wieloma znanymi osobistościami w Hollywood, m.in. Mary Pickford, Charlie Chaplinem, Jessem L. Laskym, Fattym Arbucklem i Jackiem Warnerem[4]. Zmarł w 1950 roku.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b History of the Academy. [dostęp 2012-11-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-06-05)]. (ang.).
- ↑ a b c d e Frank Cullen: Vaudeville, Old and New: An Encyclopedia of Variety Performers in America, Tom 1. Routledge, 2007, s. 451–452. ISBN 0-415-93853-8.
- ↑ Richard Abel: Encyclopedia of Early Cinema. Taylor & Francis, 2005, s. 403–404. ISBN 0-415-23440-9.
- ↑ a b Gregory Paul Williams: The Story of Hollywood. 2006, s. 118. ISBN 0-9776299-0-2.