Shin’ya Yamanaka – Wikipedia, wolna encyklopedia

Shin’ya Yamanaka
山中伸弥
Państwo działania	Japonia
Data i miejsce urodzenia	4 września 1962 ; Higashiōsaka
	Specjalność: medycyna
Alma Mater	Uniwersytet w Kobe
	Nagrody
	Nagroda Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny; Nagroda Wolfa; Nagroda Kioto
	Multimedia w Wikimedia Commons

Shin’ya Yamanaka (jap. 山中伸弥 Yamanaka Shin’ya; ur. 4 września 1962 w Higashiōsace) – japoński lekarz i naukowiec prowadzący badania nad somatycznymi komórkami macierzystymi.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

W 1987 ukończył studia medyczne na Kobe University (Kōbe Daigaku). W latach 1987–1989 odbywał staż na oddziale chirurgii ortopedycznej szpitala w Osace. W 1993 uzyskał stopień doktora w dziedzinie farmakologii na tamtejszym uniwersytecie i wyjechał na staż podoktorski do Gladstone Institute of Cardiovascular Disease w San Francisco. W latach 1999–2004 pracował w Nara Institute of Science and Technology, w Narze, a od 2004 na Kyoto University^[1]^[2].

W 2006 opublikował w czasopiśmie „Nature” informację o udanym przekształceniu mysich komórek skóry (a następnie komórek ludzkich) w indukowane pluripotencjalne komórki macierzyste^[3]^[4].

W 2012 został, wraz z Johnem Gurdonem, uhonorowany Nagrodą Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny^[1].

Wyróżnienia i nagrody[edytuj | edytuj kod]

Nagroda Asahi (2007)^[5]
Robert Koch Prize (2008)
Nagroda Shawa (2008)
Albert Lasker Award for Basic Medical Research (2009)
Gairdner Foundation International Award (2009)
Nagroda Kioto (2010)^[6]
Balzan Prize (2010)
Nagroda Wolfa (2011)
Nagroda Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny (2012)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2012 [online], NobelPrize.org [dostęp 2023-02-05] (ang.).
↑ After failure as a surgeon, Yamanaka rises to stem cell glory - AJW by The Asahi Shimbun [online], web.archive.org, 12 października 2012 [dostęp 2023-02-05] [zarchiwizowane z adresu 2012-10-12] .
↑ K. Takahashi, S. Yamanaka. Induction of pluripotent stem cells from mouse embryonic and adult fibroblast cultures by defined factors.. „Cell”. 126 (4), s. 663-76, Aug 2006. DOI: 10.1016/j.cell.2006.07.024. PMID: 16904174.
↑ K. Okita, T. Ichisaka, S. Yamanaka. Generation of germline-competent induced pluripotent stem cells.. „Nature”. 448 (7151), s. 313-7, Jul 2007. DOI: 10.1038/nature05934. PMID: 17554338.
↑ The Asahi Prize [online], Asahi Shimbun [dostęp 2020-03-26] (ang.).
↑ Shinya Yamanaka. Kyoto Prize. [dostęp 2018-10-02]. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Fundacja Inamori. inamori-f.or.jp. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-23)].
Instytut Chorób Krążenia Gladstone’a

[:0-1] The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2012 [online], NobelPrize.org [dostęp 2023-02-05] (ang.).

[2] After failure as a surgeon, Yamanaka rises to stem cell glory - AJW by The Asahi Shimbun [online], web.archive.org, 12 października 2012 [dostęp 2023-02-05] [zarchiwizowane z adresu 2012-10-12] .

[3] K. Takahashi, S. Yamanaka. Induction of pluripotent stem cells from mouse embryonic and adult fibroblast cultures by defined factors.. „Cell”. 126 (4), s. 663-76, Aug 2006. DOI: 10.1016/j.cell.2006.07.024. PMID: 16904174.

[4] K. Okita, T. Ichisaka, S. Yamanaka. Generation of germline-competent induced pluripotent stem cells.. „Nature”. 448 (7151), s. 313-7, Jul 2007. DOI: 10.1038/nature05934. PMID: 17554338.

[asahi-5] The Asahi Prize [online], Asahi Shimbun [dostęp 2020-03-26] (ang.).

[6] Shinya Yamanaka. Kyoto Prize. [dostęp 2018-10-02]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Elektronika	Rudolf Kalman (1985) Amos E. Joel Jr. (1989) Jack Kilby (1993) Federico Faggin/Stanley Mazor/Marcian Edward Hoff Jr./Masatoshi Shima (1997) Żores Ałfiorow/Izuo Hayashi/Morton B. Panish (2001) George H. Heilmeier (2005) Isamu Akasaki (2009) Robert H. Dennard (2013) Takashi Mimura (2017) Carver Mead (2022)
Biotechnologia i technologia medyczna	Nicole Marthe Le Douarin (1986) Sydney Brenner (1990) Paul Lauterbur (1994) Kurt Wüthrich (1998) Leroy Edward Hood (2002) Leonard Herzenberg (2006) Shin’ya Yamanaka (2010) Robert Langer (2014) Karl Deisseroth (2018) Ryuzo Yanagimachi (2023)
Nauki materiałowe i inżynieria	Morris Cohen (1987) Michael Szwarc (1991) George William Gray (1995) W. David Kingery (1999) George McClelland Whitesides (2003) Hiroo Inokuchi (2007) John Werner Cahn (2011) Toyoki Kunitake (2015) Ching W. Tang (2019)
Nauki informacyjne	John McCarthy (1988) Maurice Wilkes (1992) Donald Knuth (1996) Antony Hoare (2000) Alan Kay (2004) Richard Karp (2008) Ivan Sutherland (2012) Takeo Kanade (2016) Andrew Yao (2021)