Serbski institut – Wikipedia, wolna encyklopedia

Serbski institut
Sorbisches Institut
Ilustracja
Budziszyńska siedziba placówki
Data założenia

1 stycznia 1992

Typ

instytut badawczy

Państwo

 Niemcy

Kraj związkowy

 Saksonia

Adres

Bahnhofstraße 6
D-02625 Bautzen / Budyšin

Położenie na mapie
Mapa
51°10′32″N 14°25′44″E/51,175556 14,428889
Strona internetowa

Serbski institut (dolno- i górnołuż. Serbski institut, niem. Sorbisches Institut) – samorządowa interdyscyplinarna jednostka naukowa niemieckich krajów związkowych Saksonii i Brandenburgii prowadząca badania nad językami, historią i kulturą Serbów łużyckich[1].

Institut jest spadkobiercą tradycji organizacji Institut za serbski ludospyt (niem. Institut für sorbische Volksforschung, „Instytut Serbołużyckich Studiów Ludowych”) powstałej w 1951 roku z sekcji naukowej Domowiny i stowarzyszonej w Niemieckiej Akademii Nauk (po 1972 Akademii Nauk NRD)[2]. W obecnej formie stowarzyszenia został utworzony 1 stycznia 1992 roku. Siedzibą Institutu został Budziszyn w Górnych Łużycach z oddziałem w Chociebużu w Łużycach Dolnych[1].

Jednostka gromadzi, archiwizuje, opracowuje stosowne zbiory, a także udostępnia je na zewnątrz. Prowadzi badania interdyscyplinarne, porównując sytuację Serbołużyczan z innymi małymi społecznościami językowymi na terenie Europy. Praca Institutu prowadzona jest dwutorowo – w kierunku badań nad miejscową kulturą oraz w kierunku praktycznego wsparcia nauki języków łużyckich i ich promocji[1].

Organizacyjnie Insitut podzielony jest na trzy wydziały działające niezależnie w dwóch siedzibach. Są to wydziały: kulturoznawczy, językoznawczy oraz rozwoju regionalnego i ochrony mniejszości[1][3][4][5].

Institut wydaje periodyki „Lětopis” (od 1952)[6] oraz „Spisy Serbskeho instituta” (od 1954)[7], a także prowadzi archiwum (Serbski kulturny archiw) gromadzące m.in. dokumenty łużyckich organizacji takich jak Domowina, Maćica Serbska, Sokoł czy dawne stowarzyszenia studenckie[8]. Kieruje także pracami biblioteki (Serbska centralna biblioteka) uruchomionej w 1949 roku na bazie pozostałości księgozbioru Maćicy Serbskiej i od 1958 roku regularnie uzupełnianej o publikacje wydawnictwa Domowiny[2][9]. Institut jest również aktywny w sferze cyfrowej – prowadzi portale internetowe dolnoserbski.de (niedersorbisch.de) oraz hornjoserbsce.de (obersorbisch.de) zawierające m.in. słowniki dwujęzyczne, ortograficzny, leksykon onomastyczny, zbiór z zakresu fonetyki itd.[10][11] Prowadzi też portal sorabicon.de, który oferuje m.in. dostęp do zdigitalizowanych historycznych dzieł traktujących o Serbołużyczanach takich jak „Statistika łužiskich Serbow” Arnošta Muki czy „Pamiętniki z Herrnhut” Agnes Sauer[12].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d Institute [online], Serbski institut [dostęp 2022-07-24] [zarchiwizowane z adresu 2022-06-13] (ang. • niem. • dolnołuż. • górnołuż.).
  2. ↑ a b Institut za serbski ludospyt, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2022-07-24] [zarchiwizowane z adresu 2022-07-24].
  3. ↑ Department for linguistics, Serbski institut [dostęp 2022-07-24] [zarchiwizowane z adresu 2022-03-08] (ang. • niem. • dolnołuż. • górnołuż.).
  4. ↑ Department of Cultural Studies, Serbski institut [dostęp 2022-07-24] [zarchiwizowane z adresu 2022-04-27] (ang. • niem. • dolnołuż. • górnołuż.).
  5. ↑ Regionalentwicklung und Minderheitenschutz, Serbski institut [dostęp 2022-07-24] [zarchiwizowane z adresu 2022-07-15] (niem. • dolnołuż. • górnołuż. • ang.).
  6. ↑ LĚTOPIS – Zeitschrift für sorbische Sprache, Geschichte und Kultur, Serbski institut [dostęp 2022-07-24] [zarchiwizowane z adresu 2022-07-14] (niem. • dolnołuż. • górnołuż. • ang.).
  7. ↑ Schriften des Sorbischen Instituts, Serbski institut [dostęp 2022-07-24] [zarchiwizowane z adresu 2022-06-19] (niem. • dolnołuż. • górnołuż. • ang.).
  8. ↑ Sorbian cultural archive [online], serbski-institut.de, Serbski institut [dostęp 2022-07-24] [zarchiwizowane z adresu 2022-06-13] (ang. • niem. • dolnołuż. • górnołuż.).
  9. ↑ Sorbian Central Library, Serbski institut [dostęp 2022-07-24] [zarchiwizowane z adresu 2022-04-27] (ang. • niem. • dolnołuż. • górnołuż.).
  10. ↑ dolnoserbski.de, Serbski institut [dostęp 2022-07-24] [zarchiwizowane z adresu 2022-07-02] (dolnołuż. • niem.).
  11. ↑ hornjosebsce.de, Serbski institut [dostęp 2022-07-24] [zarchiwizowane z adresu 2022-07-14] (górnołuż. • niem.).
  12. ↑ Witajśo k nam! Witajće k nam! Herzlich willkommen! [online], sorabicon.de [dostęp 2022-07-24] [zarchiwizowane z adresu 2022-06-13] (dolnołuż. • górnołuż. • niem. • ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Serbski_institut&oldid=70500128”