Serbia (więzienie) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Serbia
Ilustracja
Budynek więzienia
Państwo

 Polska

Miejscowość

Warszawa

Adres

ul. Dzielna 24/26

Ważniejsze przebudowy

1835

Zniszczono

1944

Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Serbia”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Serbia”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Serbia”
52°14′45,13″N 20°59′23,18″E/52,245869 20,989772
Multimedia w Wikimedia Commons
Kompleks Pawiaka w 1864. Budynek Serbii pierwszy z lewej
Upamiętnienie Serbii – płyta odsłonięta w 1965

Serbia – oddział kobiecy więzienia Pawiak, znajdującego się w latach 1835–1944 przy ul. Dzielnej 24/26 w Warszawie.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Budynek Serbii wzniesiony został najprawdopodobniej w latach 1830–1835 z przeznaczeniem na kryminalne więzienie dla kobiet. Po 1863 w budynku znajdowało się więzienie polityczne dla kobiet, wśród osadzonych były m.in. Wera Kostrzewa i Róża Luksemburg.

 Zobacz też kategorię: Więźniarki Serbii.

W latach 1877–1878, w czasie wojny rosyjsko-tureckiej (tzw. serbskiej) w budynku więzienia umieszczono szpital wojskowy. Od niego oddział więzienia uzyskał swoją zwyczajową nazwę. Mieszkańcy Warszawy zwykle nazywali Pawiakiem cały kompleks więzienia, tj. zarówno właściwy Pawiak (oddział męski), jak i Serbię (oddział kobiecy)[1].

W latach 1939–1944 budynek Serbii razem z całym Pawiakiem został przejęty przez Gestapo. Był on przewidziany na 250 miejsc, jednak w czasie okupacji liczba osadzonych w nim kobiet sięgała 800[1].

21 sierpnia 1944 Niemcy wysadzili kompleks więzienny Pawiaka wraz z budynkiem Serbii w powietrze[2].

Po wojnie Pawiak nie został odbudowany. Jego teren częściowo zajęto pod budowę ulicy Juliana Marchlewskiego (obecnie al. Jana Pawła II).

Personel[edytuj | edytuj kod]

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

  • W 1965 na rogu obecnej al. Jana Pawła II i ul. Dzielnej odsłonięto płytę upamiętniającą miejsce, gdzie mieściła się Serbia[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Anna Czuperska-Śliwicka: Cztery lata ostrego dyżuru. Warszawa: Czytelnik, 1965, s. 15.
  2. ↑ Leon Wanat: Za murami Pawiaka. Warszawa: Książka i Wiedza, 1972, s. 605.
  3. ↑ Miejsca Pamięci na Woli. Część II. Warszawa: Urząd Dzielnicy Wola m.st. Warszawy, 2014, s. 17. ISBN 978-83-911262-4-0.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Encyklopedia Warszawy, pod. red. Bartłomieja Kaczorowskiego. Wyd. I, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994, ISBN 83-01-08836-2, s. 623
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Serbia_(więzienie)&oldid=72491631”