Sejm PRL – Wikipedia, wolna encyklopedia

	Polska Rzeczpospolita Ludowa ;
	Ten artykuł jest częścią serii:; Ustrój i polityka PRL Ustrój polityczny; Konstytucja; Sejm Rada Społeczno-Gospodarcza (od 1982); ; Rada Państwa Przewodniczący; ; Rząd Premier; ; Podział administracyjny: 1944–75 • 1975–98; Rady narodowe; Partie polityczne; Prezydent PRL (od 1989); Senat (od 1989); Trybunał Stanu (od 1982); Trybunał Konstytucyjny (od 1986); Rzecznik Praw Obywatelskich (od 1988); Naczelny Sąd Administracyjny (od 1980);

Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej – jednoizbowy parlament Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej istniejący w latach 1952–1989. Formalnie najwyższy organ władzy państwowej, działający na podstawie Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Posłowie[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też kategorie: Marszałkowie Sejmu Polski Ludowej, Posłowie na Sejm PRL.

Sejm składał się w I kadencji z 425, w II kadencji z 459, a w pozostałych kadencjach z 460 posłów. Początkowo ustalono jednolitą normę przedstawicielską – 1 poseł: 60 tysięcy mieszkańców, później wykreślono ją z konstytucji jako niepraktyczną. Zerwano z zasadą mandatu wolnego (poseł był przedstawicielem ludu pracującego i mógł być przezeń odwołany, w praktyce nie wykorzystano tego przepisu – jako zbyt niebezpiecznego). Wprowadzono czteroprzymiotnikowe prawo wyborcze (wykreślenie zasady proporcjonalności).

Procedura i funkcje[edytuj | edytuj kod]

Sejm większością głosów przyjmował ustawy i podejmował uchwały, wybierał ze swego grona Prezydium (funkcja marszałka zwykle przypadała przedstawicielowi Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego), na pierwszym swym posiedzeniu powoływał Prezesa Rady Ministrów wraz z Radą Ministrów oraz Radę Państwa. Uchwalał budżet i narodowe plany społeczno-gospodarcze. Miał prawo przyjmować petycje od obywateli. Do niego należały też niektóre uprawnienia kreacyjne, między innymi wybór szefa Najwyższej Izby Kontroli, członków Trybunału Stanu i Konstytucyjnego oraz Rzecznika Praw Obywatelskich (trzy ostatnie instytucje powołane dopiero w latach osiemdziesiątych). Parlament obradował w trybie sesyjnym. Sesje zwoływane były w określonych terminach przez Radę Państwa.

W organizacji wewnętrznej (Prezydium Sejmu, Konwent Seniorów, komisje) nawiązywał do międzywojennych tradycji parlamentarnych, w praktyce poddany zasadzie kierowniczej roli Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej i pozbawiony politycznej reprezentatywności.

Szefowie Kancelarii Sejmu[edytuj | edytuj kod]

marzec 1957 – grudzień 1969: Stanisław Skrzeszewski
grudzień 1969 – styczeń 1972: Jerzy Bafia
luty 1972 – marzec 1986: Kazimierz Świtała
kwiecień 1986 – maj 1990: Maciej Wirowski
czerwiec 1990 – grudzień 1990: Ryszard Stemplowski^[1]

Wybory do Sejmu PRL[edytuj | edytuj kod]


Wybory	Data	Podana frekwencja	Mandaty								Referencje
Wybory	Data	Podana frekwencja	Polska Zjednoczona Partia Robotnicza	Zjednoczone Stronnictwo Ludowe	Stronnictwo Demokratyczne	Znak	Stowarzyszenie „Pax”	Chrześcijańskie Stowarzyszenie Społeczne	Polski Związek Katolicko-Społeczny	Bezpartyjni niestowarzyszeni	Referencje
1952	26 października 1952	95%	273	90	25					37	^[2]^[3]^[4]
1957	20 stycznia 1957	95%	241	118	39	5				56	^[3]^[4]
1961	16 kwietnia 1961	95%	256	117	39	5	3	3		37	^[3]^[4]
1965	26 lutego 1965	96,6%	255	117	39	5	5	3		36	^[3]^[4]
1969	1 czerwca 1969	97,61%	255	117	39	5	5	2		37	^[3]^[4]
1972	19 marca 1972	97,94%	255	117	39	5	5	2		37	^[3]^[4]
1976	21 marca 1976	98,3%	261	113	37	5	5	2		37	^[3]^[4]
1980	23 marca 1980	99,52%	261	113	37	5	7	5		32	^[3]^[4]
1985	13 października 1985	78,86% (listy okręgowe), 78,64% (lista krajowa)	245	106	35		9	7	5	53	^[3]^[4]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Tadeusz Mołdawa: Ludzie władzy 1944–1991. Władze państwowe i polityczne Polski według stanu na dzień 28 II 1991, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1991, s. 168.
↑ Wybory do Sejmu PRL pierwszej kadencji [online], dzieje.pl [dostęp 2018-06-07] .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Archiwum Danych o Posłach [online], sejm.gov.pl [dostęp 2018-06-07] .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ AndrzejA. Rzepliński AndrzejA., Niewolne wybory parlamentarne. Doświadczenie polskie 1947–1989 [online] [dostęp 2018-06-12] .

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Zapisy z posiedzeń i druki sejmowe
Obrady Sejmu PRL w bazie Repozytorium Cyfrowego Filmoteki Narodowej.

[1] Tadeusz Mołdawa: Ludzie władzy 1944–1991. Władze państwowe i polityczne Polski według stanu na dzień 28 II 1991, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1991, s. 168.

[2] Wybory do Sejmu PRL pierwszej kadencji [online], dzieje.pl [dostęp 2018-06-07] .

[:1-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Archiwum Danych o Posłach [online], sejm.gov.pl [dostęp 2018-06-07] .

[:0-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ AndrzejA. Rzepliński AndrzejA., Niewolne wybory parlamentarne. Doświadczenie polskie 1947–1989 [online] [dostęp 2018-06-12] .

[1]

[2]

[3]

[4]