Samooczyszczanie rzek – Wikipedia, wolna encyklopedia

Samooczyszczanie wód - zjawisko fizyczno-biochemiczne, polegające na samoistnym zmniejszeniu się zanieczyszczeń wód.

Występuje przede wszystkim w rzekach i następuje poprzez:

Procesy samooczyszczania[edytuj | edytuj kod]

Samooczyszczanie wód przebiega w wodach atmosferycznych, powierzchniowych i podziemnych. Efektem tego procesu jest zmniejszenie zanieczyszczenia antropogenicznego wód, następuje to poprzez rozkład substancji zanieczyszczających, ich rozcieńczenie, lub zatrzymanie przez środowisko skalne. Dzięki temu procesowi niewielkie porcje zanieczyszczeń są w naturalny sposób usuwane nie powodując szkód dla środowiska. Mają na to wpływ procesy fizyczne i chemiczne. Do procesów fizycznych zaliczamy: rozcieńczania, koagulację, wytrącania i osadzania, adsorpcji i wymiany jonowej. Natomiast do procesów chemicznych możemy zaliczyć: utlenianie, redukcję, neutralizację, hydrolizę, hydratację.

Samooczyszczanie rzek to następujące po sobie liczne zmiany biologiczne i biochemiczne. Wyróżniamy tu następujące procesy: 1) rozcieńczanie wód czystymi wodami, najczęściej są to dopływy podziemne, mieszanie i turbulacja 2) adsorpcja - czyli zatrzymywanie substancji chemicznej na granicy faz 3) aeracja - pobieranie tlenu przez wodę rzeczną 4) mineralizacja utlenianie związków chemicznych 5) sedymentacja zawiesin

Zdolność rzeki do samooczyszczenia zależy przede wszystkim od:

  • jej długości, czyli długości spływu wody,
  • pionowych ruchów wody, które mają wpływ na dostęp tlenu,
  • zróżnicowania mikrosiedlisk,
  • roślinności na brzegach i w nurcie.

Patrząc na powyższe warunki sprzyjające temu procesowi możemy zauważyć, że dzika rzeka, której koryto jest nieuregulowane, z wieloma roślinami porastającymi jej brzegi, ma wielokrotnie większą zdolność do samooczyszczenia, niż rzeka uregulowana.

1) Rozcieńczanie zanieczyszczeń wodą odbiornika i mieszanie. Dopływy czystych wód gruntowych do zanieczyszczonego zbiornika powodują rozcieńczanie zanieczyszczenia, a tym samym do zmniejszenia stężenia zanieczyszczenia w danym zbiorniku. występuje najczęściej w wodach płynących i jest uzależnione od prędkości przepływu wody, i nie jest równomierne na wszystkich odcinkach rzeki. Ciągły przepływ wody powoduje ponadto lepsze natlenianie.

2) Adsorpcja - gromadzenie się substancji rozpuszczalnych w cieczy lub obecnych w fazie gazowej na powierzchni wód (np. ropa).

3) Aeracja - naturalne mieszanie się gazów, zachodzi najszybciej w wodach płynących.

4) Mineralizacja.

5) Sedymentacja zawiesin - proces opadania i odkładania się cząsteczek zanieczyszczeń w wodach m.in. w ściekach. W wyniku sedymentacji następuje całkowite rozdzielenie faz lub (w przypadku cząstek niewielkich) wytwarza się stan równowagi zwany równowagą sedymentacyjną. Poziom zanieczyszczeń zmniejsza się w wyniku opadania zawiesin na dno zbiornika. Proces ten występuje najczęściej w zbiornikach wód stojących lub o słabym przepływie wody.

Opadanie zawiesin na dno zbiornika powoduje spadek mętności wody.

Biologiczne usuwanie zanieczyszczeń w przyrodzie[edytuj | edytuj kod]

Biologiczne usuwanie zanieczyszczeń jest najważniejszą częścią samooczyszczania. wyróżnia się tu następujące procesy:

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Samooczyszczanie_rzek&oldid=64100385”