Salezjanie – Wikipedia, wolna encyklopedia

Salezjanie
Dewiza: Daj mi dusze, resztę zabierz.
(Da mihi animas, caetera tolle.)
Herb zakonu
Pełna nazwa

Towarzystwo Świętego Franciszka Salezego

Nazwa łacińska

Societas Sancti Francisci Salesii

Skrót zakonny

SDB (Salesiani di Don Bosco)

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Założyciel

Jan Bosko

Data założenia

1859

Data zatwierdzenia

1875

Przełożony

kard. Ángel Fernández Artime SDB

Liczba członków

14476 (2020)

Strona internetowa

Towarzystwo Salezjańskie (Towarzystwo św. Franciszka Salezego; nazwa łacińska: Societas Sancti Francisci Salesii; skrót zakonny SDB) – zostało założone w 1859 przez ks. Jana Bosko (1815–1888), znanego też jako Don Bosco, w celu kontynuowania jego pracy z młodzieżą i dziećmi.

Ks. Jan Bosko swoje życie poświęcił młodzieży i dzieciom, organizując dla nich oratoria (miejsca nauki, zabawy, modlitwy i pracy), a także szkoły dające zawód i szanse dalszej nauki. Z wybranymi wychowankami założył Towarzystwo św. Franciszka Salezego.

W 1876 ta nowa wspólnota zakonna liczyła już 330 członków. W 1887 (tzn. na rok przed śmiercią ks. Bosko) zgromadzenie liczyło 1049 salezjanów.

Salezjanie w dalszym ciągu pracują z młodzieżą w szkołach, oratoriach, świetlicach, domach poprawczych, prowadzą parafie i wyjeżdżają na misje.

W 2021 r. salezjanie liczyli 14 299 członków i posiadali 1865 domy zakonne. Podzieleni na 90 prowincji działali w 134 krajach[1].

Salezjanie w Polsce[edytuj | edytuj kod]

 Z tym tematem związana jest kategoria: Polscy salezjanie.

W 1887 r. śluby zakonne w zgromadzeniu salezjanów we Włoszech złożył na ręce św. Jana Bosko ks. Bronisław Markiewicz z diecezji przemyskiej. W 1892 r. wrócił do Polski, zostając proboszczem w Miejscu Piastowym, gdzie założył instytut wychowawczy dla chłopców, podlegający inspektorii (prowincji) sycylijskiej. Odszedł jednak od salezjanów, zakładając dwa odrębne zgromadzenia, księży michalitów i sióstr michalitek[2][3].

Kolejni salezjanie przybyli do Polski w 1898. Pierwszą ich placówką był zakład w Oświęcimiu. Zgromadzenie w Polsce rozwijało się bardzo prężnie, bo już w 1933 nastąpił podział na 2 prowincje zakonne (warszawską i krakowską), a liczba współbraci-Polaków osiągnęła 571. Po II wojnie światowej, która pozbawiła życia lub rozproszyła po świecie ok. 300 salezjanów polskich, zgromadzenie rozwija się bardzo dynamicznie i w roku 1979 liczba współbraci wynosi 938. W tymże roku następuje kolejny podział – liczba prowincji zwiększa się do 4 (z siedzibami w Warszawie, Pile, Wrocławiu i Krakowie). W 1998 – na stulecie przybycia salezjanów do Polski – jest ich około 1200.

Po okresie komunizmu, gdy jedyną możliwością pracy była praca w parafiach, pojawiają się nowe pola i perspektywy pracy. Zakonnicy wrócili do pracy wychowawczej wśród młodzieży. Powstały liczne ośrodki kształcenia i wychowania, takie jak szkoły różnego rodzaju i stopnia, bursy, internaty, ośrodki wychowawcze. W grudniu 1997, na 185 szkół katolickich w Polsce, 31 prowadzili salezjanie.

Obecnie w Polsce jedyne salezjańskie wyższe seminarium duchowne znajduje się w Krakowie. Do roku 2008 klerycy kształcili się również w WSD w Łodzi, a do roku 2023 w WSD w Lądzie nad Wartą[4].

W 1999 r. papież Jan Paweł II w grupie 108 polskich męczenników beatyfikował salezjanina ks. Józefa Kowalskiego, zamordowanego przez Niemców w KL Auschwitz, oraz pięciu młodych wychowanków Salezjańskiego Oratorium św. Jana Bosko w Poznaniu, zgilotynowanych w 1942 r. w Dreźnie. Z kolei w grupie 122 męczenników, których proces beatyfikacyjny jest prowadzony od 2003 r., znajdują się ks. Jan Świerc i ks. Włodzimierz Szembek oraz 7 innych polskich salezjanów zgładzonych w niemieckich obozach koncentracyjnych[5].

Polscy biskupi salezjańscy[edytuj | edytuj kod]

Działalność misyjna[edytuj | edytuj kod]

Założyciel salezjanów znany jest nie tylko jako wychowawca i opiekun młodzieży, lecz także jako krzewiciel działalności misyjnej w Kościele – to ostatnie uważał za jedno z najważniejszych zadań zgromadzenia. Pierwsza placówka misyjna powstała w Patagonii. Po śmierci ks. Bosko, pod wodzą jego następcy ks. Michała Rui, salezjanie poszerzyli pole działalności misyjnej. W 1891 roku przybyli po raz pierwszy do Algierii, tym samym dając początek misjom salezjańskim na kontynencie afrykańskim. Pierwszymi placówkami salezjańskimi w Azji były szkoły i sierocińce otworzone w 1882 w Palestynie. Pięć lat później, w 1897, salezjanie rozpoczęli działalność misyjną w Stanach Zjednoczonych.

W prowadzenie misji, w okresie wzmożonego rozwoju zgromadzenia, włączyła się grupa Polaków. Początkowo udali się oni do Włoch, by ukończyć tam gimnazjum i dołączyć do Towarzystwa Salezjańskiego. Działo się to w latach od 1888 do 1902, kiedy to sytuacja polityczna Polaków nie była najlepsza. Polskim salezjanom pozostało więc działać wśród rodaków na emigracji, zwłaszcza w Ameryce Południowej[6].

Do czasu wybuchu II wojny światowej liczba Polaków obecnych w krajach misyjnych przekroczyła 300 misjonarzy. W okresie powojennym, z przyczyn politycznych, doszło do zmniejszenia ogromnego zaangażowania misyjnego polskich salezjanów. Ich nowa karta działalności misyjnej została otwarta w roku 1981, kiedy to zgromadzenie rozpoczęło realizację projektu „Afryka”. Zakładał on skierowanie misjonarzy salezjańskich z Europy, Azji i obu Ameryk do pracy na Czarnym Lądzie.

W Polsce od 1991 swoją działalność w Warszawie prowadzi Salezjański Ośrodek Misyjny, który koordynuje pracę misyjną czterech polskich inspektorii salezjańskich: krakowskiej, warszawskiej, pilskiej i wrocławskiej[7]. Z kolei w roku 1999 powstał Salezjański Wolontariat Misyjny – Młodzi Światu, którego szczególnym zadaniem jest zaangażowanie osób świeckich w misję Kościoła i salezjanów, obecnie jego oddziały znajdują się w Krakowie, Poznaniu, Wrocławiu, Kielcach i Świętochłowicach.

Galeria[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Salezjanie Inspektoria Pilska, Salezjanie na świecie [online].
  2. Bł. Ks. Bronisław Markiewicz… – Salezjanie – Inspektoria Warszawska [online] [dostęp 2022-09-12].
  3. HISTORIA | Salezjanie Oświęcim [online] [dostęp 2022-09-12] (pol.).
  4. Klasztor w Lądzie - wprowadzenie w historię [online], Salezjański Ląd [dostęp 2024-02-13] (pol.).
  5. Salezjańscy męczennicy z okresu II wojny światowej [online], www.infoans.org [dostęp 2023-08-11] (wł.).
  6. Piła salezjanie. [dostęp 2014-07-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-14)].
  7. DonBosco.pl

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]