French
DeutschSZD-45 Ogar – Wikipedia, wolna encyklopedia
 | |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent | |
| Konstruktor | |
| Typ | |
| Konstrukcja | |
| Załoga | 2 |
| Historia | |
| Data oblotu | 13 maja 1973 |
| Lata produkcji | 1973–1979 |
| Liczba egz. | 66 |
| Dane techniczne | |
| Napęd | Limbach SL-1700E |
| Moc | 68 KM |
| Wymiary | |
| Rozpiętość | 17,6 m |
| Wydłużenie | 16,2 m |
| Długość | 7,95 m |
| Wysokość | m |
| Powierzchnia nośna | 19,10 m² |
| Profil skrzydła | FX 61-168 na FX 61-126 (Wortman) |
| Masa | |
| Własna | 470 kg |
| Startowa | 700 kg |
| Zapas paliwa | 60 l |
| Osiągi | |
| Prędkość maks. | 180 km/h |
| Prędkość przelotowa | 150 km/h |
| Prędkość minimalna | 72 km/h |
| Prędkość dopuszczalna | 225 km/h |
| Prędkość wznoszenia | 2,65 m/s |
| Prędkość min. opadania | 1,1 m/s przy 85 km/h |
| Pułap | 5000 m |
| Rozbieg | 200 m |
| Doskonałość maks. | 21,0 przy 95 km/h |
| Dane operacyjne | |
| Liczba miejsc | |
| 2 | |
| Użytkownicy | |
| Polska, Bułgaria, NRD, RFN, Hiszpania, Norwegia, Szwecja, USA, Wielka Brytania | |
SZD-45 Ogar – polski, dwumiejscowy, motoszybowiec przeznaczony do szkolenia, treningu i turystyki. Zaprojektowany w Ośrodku Badawczo-Rozwojowym Szybownictwa w Bielsku-Białej.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Prace konstrukcyjne nad Ogarem rozpoczęto na początku lat 70. na specjalne zamówienie Ernesta Kuhna z RFN-u, udziałowca małej wytwórni silników motoszybowcowych. Pracami konstrukcyjnymi kierował Tadeusz Łabuć. Prototyp o znakach rejestracyjnych SP-0001 (nr fabryczny X-107) oblatał 13 maja 1973 January Roman[1]. Drugi prototyp o znakach rejestracyjnych SP-0003 został oblatany 24 kwietnia 1974 r. również przez Januarego Romana[2].
Prototyp wyposażono w silnik Stark-45 SG o mocy 33 kW (45 KM), jednak nie otrzymał on wymaganych na niemieckim rynku certyfikatów technicznych. W związku z tym wykorzystano silnik Limbach SL1700EC, będący przeróbką silnika Volkswagena[3]. Egzemplarze wyposażone w ten silnik noszą oznaczenie SZD-45A Ogar. W egzemplarzach sprzedanych do USA użytkownicy zamontowali silniki Revmaster z turbodoładowaniem o pojemności dwóch litrów[2].
Motoszybowiec został zaprezentowany na 49 Międzynarodowych Targach Poznańskich w 1977 roku[4].
W latach późniejszych powstała wersja oznaczona SZD-45-2 Ogar F z silnikiem Franklin 2A-120A, który miał być produkowany na licencji w Rzeszowie[5]. Ogar F został oblatany w dn. 13.03.1979 r. jednak zrezygnowano z tej jednostki napędowej. Powodem rezygnacji okazały się za wysokie drgania, które powodowały wychylanie się silnika o kilkanaście stopni w obie strony oraz za duży hałas[2]. Dalszych prac rozwojowych nad wersją Ogar F nie prowadzono.
Łącznie wyprodukowano 66 motoszybowców Ogar z czego 41 wyeksportowano. Kilkanaście Ogarów trafiło do USA i były używane głównie w United States Air Force Academy w Colorado Springs do szkolenia podstawowego, 13 do NRD, 9 do RFN a kilka do Hiszpanii, Szwecji, Bułgarii, Wielkiej Brytanii i Norwegii. Produkcję zakończono w 1979.
W 1976 r. zespół konstrukcyjny Ogara otrzymał nagrodę przyznaną przez NOT[2].
Konstrukcja[edytuj | edytuj kod]
Dwumiejscowy motoszybowiec o konstrukcji metalowo-drewniano-kompozytowej. Zbudowany w układzie grzbietopłata z silnikiem pchającym umieszczonym w centralnej partii skrzydła[2][6]. Dopuszczony do wykonywania akrobacji podstawowej.
Skrzydło jednodźwigarowe o obrysie trapezowym, wyposażone w płytowe hamulce aerodynamiczne oraz lotki wypełnione spienionym tworzywem sztucznym. Końce skrzydeł wyposażone w podpórki do samodzielnego startu.
Kadłub laminatowy o konstrukcji skorupowej z wręgami drewnianymi. Kabina załogi dwuosobowa z miejscami obok siebie, wyposażona w podwójny układ sterowania, regulowane pedały oraz fotele. Osłona kabiny dwuczęściowa, otwierana do góry. Na głównej wrędze nośnej zamocowany zbiornik paliwa o pojemności 60 litrów. Do spodu kadłuba przymocowana belka ogonowa wykonana ze zwijanej blachy duralowej, zakończona dźwigarem statecznika pionowego.
Usterzenie w układzie T, statecznik wysokości o pokryciu laminatowo-sklejkowym. Stery kryte płótnem o szkielecie laminatowym. Ster wysokości wyważony masowo, ster kierunku i lotki niewyważone masowo.
Podwozie jednośladowe, koło główne amortyzowane, chowane do połowy w kadłubie, wyposażone w hamulec tarczowy sprzężony z hamulcami aerodynamicznymi. Kółko ogonowe obracane.
Silnik Limbach SL 1700EC - czterosuwowy silnik tłokowy dwurzędowy o czterech cylindrach przeciwległych w układzie bokser, chłodzony powietrzem o mocy 68 KM. Napędzający stałe śmigło pchające firmy Hoffmann o średnicy 145 cm. Śmigło, po wyłączeniu silnika, ustawia się w pozycji neutralnej za krawędzią spływu płata.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ SZD-45A Ogar (motoszybowiec). [dostęp 2018-06-11]. (pol.).
- ↑ a b c d e Andrzej Glass, Tomasz Murawski (praca zbiorowa), Polskie szybowce 1945-2011. Problemy rozwoju, Wydawnictwo SCG, Bielsko-Biała 2012, ISBN 978-83-932826-0-9, s. 276-285
- ↑ "Ogary" w aeroklubach. „Skrzydlata Polska”. 06/1977, s. 16, 6 lutego 1977. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności.
- ↑ Lotnictwo na PO-77. „Skrzydlata Polska”. 29/1977, s. 4-5, 17 lipca 1977. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności.
- ↑ Paweł Elsztein: Ludzie i silniki. „Skrzydlata Polska”. 40/1977, s. 4-5, 2 października 1977. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. ISSN 0137-866X.
- ↑ Raport Końcowy Wypadku Lotniczego zdarzenie nr: 177/07, Motoszybowiec SZD-45A „OGAR”, SP-0066. [dostęp 2018-06-11]. (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Piotr Piechowski: Modelarstwo lotnicze. SZD-45 Ogar. [dostęp 2011-04-06]. (pol.).
- Paweł Ruchała: Polska Technika Lotnicza. SZD-45 Ogar. wrzesień 2007. [dostęp 2011-04-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (7 sierpnia 2009)]. (pol.).
- Andrzej Glass, Tomasz Murawski (praca zbiorowa), Polskie szybowce 1945-2011. Problemy rozwoju, Wydawnictwo SCG, Bielsko-Biała 2012, ISBN 978-83-932826-0-9.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Fotograficzny Rejestr Szybowców (pol.), dostęp: 2018-06-11
- Bezpieczeństwo Lotnicze. Wypadki SZD-45 Ogar (pol.), dostęp: 2018-06-11
- SZD-45 "Ogar", 1973 (pol.), dostęp: 2018-06-11
